پافشاری بر شکستنمایی یک پیروزی؛ واقعیت چیست؟
به گزارش ایرناپلاس، گویا ضربالمثل برخی اقشار جامعه درباره «نجوشیدن دیگ برای ما»، حکایت تندروهایی شده که باوجود همه شعارها و ادعاهایشان، حاضرند پیروزی نمایندگان کشورشان در زورآزمایی با قدرتهای جهانی را شکست جا بزنند؛ وقتی ملاک به جای منافع ملی، نفع جناحی باشد، پیروزی کشور را میتوان شکست و خیانت نامید، چون دستاورد «آنها»ست، نه ما.
تغییر صورت مساله
یکشنبه ۲۷ مهرماه با پایان دوره پنج ساله از آغاز اجرای برجام، موعد لغو کامل و خودکار تحریم تسلیحاتی ایران از سوی سازمان ملل رسید و این دستاورد طبق تعهدهای برجام محقق شد. با این حال جریانی که توانمندی دیپلماتیک آن، نوعا در نشستهای بی پایان، صدور بیانیه و تعیین محل مذاکرات بعدی منحصر بوده، با تحریف حقایق تلاش دارد تحریم تسلیحاتی را نه یک محرومیت بیرونی، که پیشکش مذاکرهکنندگان ایرانی به آمریکاییها در میانه مذاکرات جلوه دهد و نام آن را خودتحریمی گذاشته است.
با تغییر صورت مساله از سوی این جریان، اکنون نه تنها دستاوردی نصیب کشور نشده، بلکه همین تداوم پنج ساله تحریم تسلیحاتی، امتیاز اضافی تیم مذاکرهکننده به طرف مقابل بوده که حالا زمانش سرآمده است.
کلیات این ادعا که این روزها برای چندمین بار در رسانههای رنگارنگ جریان تندرو با ادبیات و استدلالهای مشابه مطرح میشود، این است که تداوم پنج ساله تحریم تسلیحاتی ایران، موضوعی بوده که روسیه و چین مخالف آن بودهاند و ایران برای خوشامد آمریکاییها این امتیاز را داوطلبانه و به عنوان اشانتیون داده و با این وصف، پایان تحریم تسلیحاتی نه تنها دستاورد نیست، بلکه یادآور خیانت تیم مذاکرهکننده است.
دو روایت از بنبست مذاکرات
به عنوان نمونه، یکی از رسانههای این طیف به بنبست رخ داده در هفته پایانی مذاکرات وین میان ایران و اعضای ۱+۵ اشاره و با استناد به گزارش خبرگزاری رویترز درباره اختلاف طرفهای مذاکره بر سر موضوعهایی همچون تحریم تسلیحاتی سازمان ملل متحد ضد ایران، مدعی شده:
«با سازش و کوتاه آمدن تیم مذاکرهکننده ایران، حرف روسیه و چین در باب لغو کامل تحریمهای موشکی و تسلیحاتی حداکثر ظرف یک ماه بعد از امضای توافق، به کرسی ننشست! در نتیجه، طبق مصالحه تیم ایرانی با طرفهای غربی، تحریمهای تسلیحاتی برای ۵ سال دیگر بر جای خود باقی ماند. با این وجود اما اصل ماجرای آن چند روز نفسگیر و ماهیت قفل ایجاد شده در چند روز آخر مذاکرات، همچنان مبهم باقی ماند تا اینکه چند روز بعد از توافق نهایی وین، اظهارات برخی مقامهای غربی پرده از ماجرا برداشت. بر این مبنا سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه در مصاحبهای، پرده از راز آن بنبست چند روزه در مذاکرات برداشت. او در مصاحبهای گفت: «ما و چین میخواستیم تحریمهای تسلیحاتی لغو شود اما باوجود حمایت ما، تیم ایرانی موافقت کردند تحریمها تا ۵ سال ادامه یابد! در نهایت، همکاران ایرانی ما که طبیعتا در این باره تصمیمگیرنده اصلی بودند، موافقت کردند در این باره معامله کنند. طبیعتا ما و چین با توجه به اینکه ایران با آن موافق بود، از آن حمایت کردیم».
«وندی شرمن، مذاکرهکننده سابق آمریکا هم سال ۱۳۹۵ در مصاحبه با پایگاه «راشا مترز» با اشاره به برخی نقاط اختلاف تیم مذاکرهکننده آمریکا و روسیه در جریان مذاکرات هستهای گفت: «یکی از نقاط واگرایی و اختلاف ما و روسها که البته در اواخر مذاکرات روی میز گذاشته شد، قطعنامه سازمان ملل درباره تحریم موشکی و تسلیحاتی بود. روسیه معتقد بود نباید هیچ محدودیتی روی موشک و تسلیحات باشد. آنها هیچ محدودیتی را روی موشکهای خودشان نمیخواستند و البته فکر میکردند چنین محدودیتی نباید بر ایرانیان هم اعمال شود. در نهایت بر سر این موضوع مصالحه کردیم». شرمن ادامه داد: «روسیه و چین معتقد بودند قطعنامه فقط باید توافق را تایید کند و نباید هیچ محدودیتی بر برنامه موشکی و تسلیحاتی ایران باقی بماند. آنها نمیخواستند برنامه موشکی یا ممنوعیت واردات تسلیحاتی ایران پابرجا بماند اما آنها متوجه شدند بدون وجود محدودیتهایی که بود، ما نمیتوانیم توافق کنیم».
لاوروف واقعا چه گفته بود؟
با توجه به این ادعاها، پرسش این است که آیا لاوروف درباره موضوع تحریمهای تسلیحاتی، اینچنین سخن گفته است؟
بررسی اصل سخنان وزیر امور خارجه روسیه نشان میدهد این عبارت که «ما و چین میخواستیم تحریمهای تسلیحاتی لغو شود، اما با وجود حمایت ما، خود تیم ایرانی (به ریاست ظریف) موافقت کردند که تحریمها تا پنج سال ادامه یابد» برداشتی نادرست با استفاده از منابع خبری دست چندم انگلیسی و ترجمه نادرست و دلبخواه از صحبتهای اوست.
متن انگلیسی سخنان لاوروف در ٢۴ تیر ۱۳۹۴ (۱۴ژوئیه ۲۰۱۵) در مصاحبه با خبرنگاران، که در سایت رسمی وزارت امور خارجه روسیه هم منعکس شده:
With regard to the arms embargo, Russia and China wanted it to be lifted first. Our Iranian colleagues (as you are aware, they had the final say in this regard) have agreed to a compromise. The West initially insisted on keeping the arms embargo for eight or even ۱۰ years. But the Iranians and their Western colleagues reached a compromise, which Russia and China have, of course, supported, given that it was acceptable to Tehran. For the next five years, arms supplies to Iran will be possible under the appropriate notification procedure and verification by the UN Security Council.
ترجمه: در خصوص تحریمهای تسلیحاتی، روسیه و چین میخواستند این تحریمها همان اول برداشته شود. همکاران ایرانی ما (که همانطور که میدانید حرف آخر را در این خصوص میزدند) با یک مصالحه موافقت کردند. غرب ابتدا روی ادامه تحریم تسلیحاتی برای هشت یا حتی ۱۰ سال اصرار داشت، اما ایرانیها و همکاران غربی آنها به یک مصالحه دست یافتند، که روسیه و چین هم البته حمایت میکردند زیرا این مصالحه برای ایران قابل قبول بود. در پنج سال آینده تامین سلاح برای ایران تحت یک آیین اطلاعرسانی و راستیآزمایی از طریق شورای امنیت سازمان ملل ممکن است.
تحریم تسلیحاتی ایران، از اصرار اوباما تا ماشه کشیدن ترامپ
اما چرا لغو تحریمهای تسلیحاتی، مذاکرات را در ساعتهای آخر به بنبست کشانده بود؟ چرا این موضوع به خط قرمز اوباما در مذاکرات تبدیل شده بود و چرا بعد از پنج سال، ترامپ نیز برای جلوگیری از لغو این تحریمها، موضوع را به شورای امنیت کشاند و علاوه بر چکاندن ماشه خالی، حتی هزینه تنها ماندن در شورای امنیت نیز را پرداخت؟
واقعیت آن است که چگونگی رفع تحریمهای تسلیحاتی، از سختترین موضوعهای مذاکرات بوده که تا آخرین لحظه پیش از توافق نهایی، مذاکره بر سر آن ادامه داشته است. آمریکا و دیگر کشورهای غربی تحریم تسلیحات متعارف ایران را یکی از بزرگترین موفقیتهای خود میدانستند که به بهانه برنامه هستهای ایران توانسته بودند بر شورای امنیت تحمیل کنند و به هیچ وجه حاضر به مصالحه در مورد آن نبودند.
آمریکا به دلیل مسائل منطقهای، لغو تحریم تسلیحاتی ایران را از روز اول از خطوط قرمز خود دانسته و اساسا درباره آن حاضر به مذاکره نبود، چه رسد به مصالحه؛ از همین رو پافشاری تیم ایران بر پایان این تحریم که خط قرمز اوباما بود، مذاکرات برجامی را به بنبست کشانده بود.اقداماتی که به تازگی در آمریکا شاهد بودیم، تیم ترامپ برای تمدید این تحریمها هر راهی را رفتند و این مساله، به خوبی اهمیت موضوع را برای کاخ سفید نشان میدهد. آمریکا به دلیل مسائل منطقهای، لغو تحریم تسلیحاتی ایران را از روز اول از خطوط قرمز خود دانسته و اساسا درباره آن حاضر به مذاکره نبود، چه رسد به مصالحه؛ از همین رو پافشاری تیم ایران بر پایان این تحریم که خط قرمز اوباما بود، مذاکرات را به بنبست کشانده بود.
در این مقطع، رضایت به لغو تحریم تسلیحاتی و پذیرش نظام مجوزخواهی فقط برای پنج سال، که در قالب یک مصالحه بزرگتر و در مقابل کسب امتیازها در دیگر موضوعها به دست آمد، از بزرگترین شکستهای آمریکا در مذاکرات برجام بود که هم اصل مذاکرات را از بن بست رهاند و هم نتیجه لغو تحریم سلاح حاصل شد.
موضع واقعی چین و روسیه چه بود؟
اما در حالی برخی رسانههای منتقد دولت در موضوع لغو تحریم تسلیحاتی وانمود میکنند ایران در این زمینه چین و روسیه را دور زده و از آمریکا پیروی کرده که واقعیت چیز دیگری است.
روشن است که چین و روسیه از لغو تحریمهای تسلیحاتی منافع اقتصادی داشتند، اما همین دو کشور، هشت سال پیش از مذاکرات برجام، به قطعنامه تحریم تسلیحاتی ایران در سازمان ملل رای مثبت داده بودند و اینکه، اینگونه مطرح شود که آن دو کشور، بیش از طرف ایرانی، به دنبال رفع تحریم تسلیحاتی بودند، خلاف واقع است؛ موضوعی که روزنامه واشنگتن پست نیز در گزارش ۱۵ جولای ۲۰۱۵ خود تائید میکند: «ایران مدتها استدلال میکرد از آنجا که این تحریمها مربوط به موضوع هستهای است، باید به عنوان بخشی از توافق هستهای، آنها را لغو کرد. این مساله با تقسیم درون ۱+۵ بیشتر پیچیده شد. روسیه و چین مشتاق فروش سلاح به ایران، طرف تهران را گرفتند.»
دیپلماتهای ایرانی نیز از جمله در همین موضوع، از ظرفیت این دو کشور برای ایجاد توازن در مذاکرات و امتیازگیری بهره میبردند و سرانجام با توافق بر نظام مجوزخواهی ۵ ساله، هم درباره برجام توافق صورت گرفت و هم لغو تحریمها با تاخیر محقق شد.
معنای نظام مجوزخواهی
در بند پنج ضمیمه ب قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، یک نظام مجوزدهی پیشبینی شده که براساس آن، ایران میتواند به صورت مورد به مورد اقلام نظامی مورد نیاز خود را با طی فرایندی در شورای امنیت سازمان ملل تامین کند؛ نظامی که تنها پنج سال اعتبار داشته و در تاریخ ٢٧ مهر ١٣٩٩ (۱۸ اکتبر ۲۰۲۰) به طور خودکار از بین رفت و اکنون دیگر هیچ محدودیتی در حوزه دفاعی و تسلیحاتی، چه برای صادرات و چه برای واردات، متوجه جمهوری اسلامی ایران نخواهد بود.
جای تاسف است که برخی رسانههای داخلی اصرار دارند یک موضوع مورد اجماع ملی و موفقیتی که دوست و دشمن به آن اذعان دارند، شکست جلوه دهند و اعتماد مردم را به نظام و توانمندیهای آن خدشهدار کنند و در حالی این ادعا را برای چندمین بار مطرح میکنند که وزارت امور خارجه پیش از این توضیحات کاملی را درباره آن داده است.
فتحالفتوح، فقط کلمبیا!
جالب آنکه جریان تندرو، در حالی مدعی است لغو تحریم تسلیحاتی کشور «فتحالفتوح» نامیده شده که جریان میانهرو چندان عادت به استفاده از این اصطلاحات ندارد. شاید بسیاری به یاد ندارند که سال ۱۳۸۶، سخنرانی احمدینژاد در دانشگاه کلمبیای آمریکا که همراه با توهینهای متعدد رئیس دانشگاه به جمهوری اسلامی در مقابل احمدینژاد و سپس هو شدن او توسط حاضران در جلسه بود، از سوی دفتر ایشان «فتح الفتوح» نام گرفت و سپس رئیسان وقت قوا به همراه دبیر شورای نگهبان در اقدامی بیسابقه در فرودگاه به استقبال احمدینژاد رفتند، و تا چند هفته صداوسیما و تریبونهای رسمی کشور به تمجید از دستاوردهای این سفر میپرداختند.
روشن است که لغو تحریم تسلیحاتی کشورمان هیچ نسبتی با سخنرانی رئیسجمهوری پیشین که «فتح الفتوح» خوانده شده ندارد و تنها اگر تیم رسانهای این جریان از تحریف حقایق خودداری کنند، نیازی به جشن و تبلیغات هم نیست./ایرناپلاس
برچسب ها :
ناموجود- نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
- نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۰