بوگده ملکشاهی، رجوع به تاریخ پرافتخار ایلیاتی

کمتر کسی است که با سفر به شهرستان ملکشاهی استان ایلام بوگده‌ای(چاقوی سنتی) زیبا و مرصع را به سوغات نبرده باشد چرا که این کالای بی‌نظیر در یک نگاه نه فقط به عنوان یک چاقو بلکه یک کالای هنری و تزیینی و نماد ایلیاتی که در دل خود هزاران سخن دارد، جلوه‌گری می‌کند.

روزگارانی مردان و جنگاوران ایلامی از این سلاح جهت دفاع از سرزمین و ارزش های خود در مقابل دشمن بهره می بردند و بستن بوگده مرصع و زیبا، نشان از لیاقت و شجاعت ایلیاتی می داد ولی اکنون در دوران تکنولوژی هنوز در کوچه پس کوچه های شهرستان ملکشاهی صدای دلنشین آهنگران بوگده ساز گوش نواز و دلنشین است و مشتری این بوگده های زیبا نه برای دفاع و جنگاوری بلکه جهت رجوع به تاریخ پر افتخار ایلیاتی و عشایری و نگه داشتن بخشی از تاریخ این منطقه آن را نزد خود نگه می دارند.

افزایش درخواست های بوگده از گوشه و کنار ایران زمین، اکنون این هنر باستانی و دیرینه را به صنعتی درآمدزا تبدیل کرده است هر چند برای عرضه بوگده های منحصر به فرد ملکشاهی به بازارهای ملی و حتی جهانی نیازمند بسترهای لازم از جمله ارائه تسهیلات متناسب و حمایت از تولید کنندگان است.

صیدمحمد جعفرزاده قدیمی ترین آهنگر سنتی و بوگده ساز معروف ملکشاهی گفت: هنر ساخت بوگده را از شاگردی پدر آموخته است و این هنر ریشه تاریخی طولانی داشته است.

این آهنگر کهنه کار ملکشاهی یادآور شد: از دوران نوجوانی به ساخت بوگده مشغول بوده اما در سال ۱۳۷۲ با ایجاد یک کارگاه و اخذ مجوز این کار به صورت حرفه ای دنبال کرده است و تاکنون بیش از ۲۰ شاگرد نزد وی دانش و هنر این کار آموخته و اکنون خود صاحب کارگاه و کسب و کار شده اند.

جعفرزاده تاکید کرد: این حرفه می تواند زمینه کسب و کار بیشتری را ایجاد کند که لازمه آن اطلاع رسانی و تبلیغات فروش از طرف دستگاه های متولی است چرا که امروزه از اقصی نقاط ایران و عراق مشتری و طرفدار دارند.

بوگده ساز جوان ملکشاهی گفت: بوگده سازی حرفه ای هنری و آمیخته با ذوق و علاقه است و اکثر بوگده سازان ملکشاهی این حرفه را از اجداد خود گرفته اند و ریشه ای در تاریخ این سرزمین دارد.

جلال مهدی بیگی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: بی تعارف و تعصب بوگده های ملکشاهی در دنیا نظیر ندارد ایجاد چنین فرم و یراقی زاییده هنر بی بدیلی است که باید در سطح دنیا معرفی و عرضه شود.

وی خاطر نشان کرد: مسئولان باید بیش از پیش از بوگده سازان حمایت کنند، ارائه تسهیلات با بهره پایین و حمایت های بیمه ای و همچنین ایجاد ساز و کارهایی برای عرضه این محصول سنتی به بازارهای ملی و حتی جهانی می تواند زمینه کارآفرینی و اشتغال و درآمدزایی را برای منطقه به ارمغان آورد.

علی مهدی زاده از دیگر بوگده سازان ملکشاهی نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: با توجه به نوسانات بازار، خرید مواد اولیه برای ساخت بوگده به سختی و با قیمت بالا انجام می گیرد و همین باعث افزایش قیمت تمام شده بوگده شده است.

وی با اشاره به اینکه از تسهیلات دولتی استفاده کرده است، افزود: برای توسعه بیشتر کارگاه و خرید امکانات و وسایل جدید نیازمند تسهیلات متناسب است.

مدیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ملکشاهی گفت: تاکنون ۹ کارگاه آهنگری سنتی (چلنگری) از این سازمان مجوز فعالیت گرفته اند که به این کارگاه ها تاکنون تسهیلات کم بهره ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون ریالی پرداخت شده است و به نمایشگاه های مختلف سراسری و منطقه ای نیز معرفی شده اند.

یدالله شهمیر افزود: یکی از برنامه های سازمان توسعه و حمایت از مشاغل و افراد کارآفرین است که در این خصوص با صندوق کار آفرینی مهر امید رایزنی شده است.

فرماندار ملکشاهی با اشاره به اینکه از همه اصناف بویژه بوگده سازان حمایت کرده ایم و خواهیم کرد، گفت : از چند سال گذشته از همه بوگده سازان جهت ارائه تسهیلات و تجهیز کارگاه دعوت شده است و حتی نشست هایی با این صنوف صورت گرفته است.

محمد تاسمه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: ارائه تسهیلات به هر میزانی برای این افراد محدودیتی وجود ندارد و بیشتر این افراد به دلایلی علاقه ای به توسعه کارگاه ندارند.

وی افزود: از هر طرح و برنامه ای جهت حمایت از بوگده سازان و عرضه این محصول به بازارهای ملی و حتی جهانی حمایت می کنیم و در این راستا کارگروهی را راه اندازی خواهیم کرد.

شهرستان ۲۲ هزار نفری ملکشاهی در ۳۵ کیلومتری جنوب ایلام قرار دارد، ۲۰ کارگاه فعال و دارای مجوز از سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری از جمله آهنگری سنتی، نمد مالی، چرم دوزی، معرق کاری و چادردوزی در این شهرستان فعال است که زمینه اشتغال بیش از ۲۰۰ نفر را فراهم کرده است./ایرنا