وین، دوباره کانون داغ رایزنی‌های برجامی

سفیر و نماینده دائم روسیه نزد سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین می‌گوید که دیپلمات‌ها و کارشناس‌های ایران و گروه چهار به علاوه یک در دو کارگروه رفع تحریم و بازگشت ایران به تعهدات برجامی سرگرم رایزنی هستند. میخائیل اولیانوف در توئیتی از پیشنهاد هیات روس در جلسات کارشناسی خبر داد که به تعبیر او منجر به پیشرفت مذاکرات و بازگشت برجام به ریل اصلی خواهد شد.

اعضای برجام روز سه‌شنبه پس از ساعت‌ها بحث‌وبررسی در چارچوب هجدهمین نشست کمیسیون مشترک برجام توافق کردند تا دو گروه کارشناسی روزهای چهارشنبه و پنجشنبه در خصوص جنبه‌های فنی و جزئیات مسائل مربوط به لغو تحریم ها مذاکره کرده و نتیجه را به کمیسیون گزارش کنند. بر اساس توافق به عمل آمده، فردا (جمعه) مجددا کمیسیون مشترک در سطح معاونان و مدیران سیاسی تشکیل می‌شود و بار دیگر در مورد موانع گفت و گو می شود.

مذاکرات تیم فنی پشت درهای بسته در جریان است و کسی از محتوای آن مطلع نیست. ایران که ۲ سال پس از خروج یکجانبه آمریکا از برجام و تعلل طرف‌های اروپایی در عمل به تعهداتشان در این توافق، گام‌هایی را تحت نظارت آژانس برای کاهش تعهداتش آغاز کرده می‌گوید که عجله‌ای برای بازگشت به اجرای کامل تعهدات برجامی ندارد و «در صورتی که ما ببینیم طرف های مذاکره کننده به دنبال اتلاف وقت هستند و یا به دنبال اهداف دیگری هستند مذاکرات را در همین سطح نیز متوقف خواهیم کرد.»

جمهوری اسلامی تاکید دارد « هنگامی به تعهدات برجامی خود بازخواهد گشت که آمریکا همه تحریم‌ها را در عمل و نه در حرف یا بر روی کاغذ، لغو کند و این لغو تحریم‌ها مورد راستی آزمایی ایران قرار گیرد.»

در همین پیوند رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران به وین سفر کرده تا پیرامون رفع تحریم‌های واشنگتن و بازگشت تهران به اجرای تعهدات برجامی در جلسات کارشناسی شرکت کند. البته مشخص نیست که نحوه تبادل‌نظر میان تیم‌های کارشناسی ایران وگروه ۴ به علاوه یک با تیم ایالات متحده، درحالی که تهران می‌گوید در هیچ نشست مشترکی با نمایندگان ایران حضور ندارند چگونه صورت می‌گیرد.

«مالی» معتقد است که سیاست فشار حداکثری ترامپ را شکست خورده و بازگشت به توافق هسته‌ای ایران به نفع آمریکا و شهروندان آن است. او در مصاحبه با رادیو ملی آمریکا در اظهار نظری که بیانگر استیصال کاخ سفید برای بازگشت به برجام است تصریح کرد: ما با هر کسی که در ایران قدرت داشته باشد مذاکره خواهیم کرد. اشاره او به انتخابات ریاست جمهوری آتی ایران و گمانه‌زنی‌ طرف‌های غربی پیرامون روی کار آمدن دولتی است که مایل به مذاکره درباره برجام نخواهد بود.

این دیپلمات آمریکایی طی دو روز گذشته با شماری از اعضای برجام، وزیر امور خارجه اتریش و مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دیدارهای دوجانبه‌ای را داشته است. رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی در توئیتی به ملاقات با «مالی» اشاره و تصریح کرد که این سازمان برای حمایت از رایزنی‌های جاری از نظر فنی و بی‌طرفانه آمادگی دارد. میخائیل اولیانوف نماینده روسیه هم گفت‌وگوهای با نماینده آمریکا را صریح و کاسب‌کارانه خواند و گفت: درباره مسائل مربوط به اجرای کامل برجام از سوی تمام طرف‌ها رایزنی کردیم

وزیر امور خارجه اتریش هم در دیدار با دیپلمات آمریکایی از «تلاش‌های فشرده دیپلماتیک» در راستای حفظ برجام استقبال و این توافق را بهترین سازوکار برای جلوگیری از رقابت تسلیحات اتمی در خاورمیانه توصیف کرد.

در همین حال، سفیر و نماینده دائم چین نزد سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین تاکید دارد «اگر ایالات متحده درباره بازگشت به برجام جدی است باید تحریم‌های اولیه و ثانویه علیه ایران و کشورهای ثالث را رفع کند». «ونگ چون» طی دو روز گذشته با نمایندگان ایران، اتحادیه اروپا، آمریکا و روسیه دیدارهای دوجانبه داشته و بر لزوم بازگشت آمریکا و ایران به برجام در اولین فرصت، تاکید کرده است.

سید عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه و رییس هیات ایرانی در نشست کمیسیون مشترک برجام نیز علاوه بر دیدارهای دوجانبه با اعضای توافق دیروز با وزیر امور خارجه اتریش دیدار و گام های عملی را که دولت آمریکا باید برای بازگشت به برجام بردارد تبیین کرد.

در این ملاقات که در فضایی دوستانه برگزار شد، روابط دوجانبه مرور و ضمن تاکید بر اراده دو طرف برای تعمیق همکاری های فیمابین در حوزه های مختلف، در خصوص مسائل مورد علاقه طرفین رایزنی شد.

در این دیدار همچنین آخرین وضعیت گفت و گوهای نشست کمیسیون مشترک برجام در وین مورد بحث و بررسی قرار گرفت و در این رابطه، عراقچی ضمن تشکر از تلاش ها و میهمان نوازی های دولت اتریش، مواضع کشورمان در این خصوص و لزوم رفع کامل تحریم ها را مورد تاکید قرار داد.

وزیر امور خارجه اتریش نیز ضمن تاکید بر آمادگی دولت اتریش برای ارائه تسهیلات لازم و بذل هرگونه تلاش برای ایجاد فضایی مناسب به منظور برگزاری این گفت و گوها در وین تاکید و ابراز داشت، برجام و تداوم آن به نفع همه ماست.

مذاکرات کارشناسان و دیدارهای دوجانبه دیپلمات‌های ارشد، امروز هم در هوای ابری وین ادامه دارد تا بن بست برجام شکسته و به مسیر اصلی بازگردد. اصلی ترین مانع در این زمینه فقدان اعتماد ناشی از خروج آمریکا از برجام است که پیشرفت مذاکرات را کند کرده است.

واشنگتن در دوره زمامداری دونالد ترامپ با خروج یکجانبه از برجام، تروریسم اقتصادی را با هدف فشار حداکثری علیه مردم کشور اعمال کرد. رییس جمهوری جدید آمریکا سیاست پیشین کاخ سفید در قبال ایران را مورد انتقاد قرار داده اما بازگشت به برجام را مشروط به اقدام ایران دانسته و بدون اشاره به اینکه کدام دولت در قبال برجام خلف وعده کرده و از آن خارج شده است، وعده داده که درصورت بازگشت ایران به اجرای کامل برجام، واشنگتن نیز به این توافق باز خواهد گشت.

دیروز ند پرایس سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا اعتراف کرد: «گفت‌وگوها در وین دشوار خواهد بود و به دلایل مختلفی از جمله نبود اعتماد بین تهران و واشنگتن، شاهد چالش‌هایی خواهیم بود». وی در عین حال مدعی شد که واشنگتن آماده است گام‌هایی را برای بازگشت به پایبندی به توافق هسته‌ای برداشته و رفع تحریم‌هایی را که مرتبط با برجام نیستند نیز درنظر بگیرد.

جمهوری اسلامی ایران به عنوان کشوری مسؤولیت پذیر بارها تاکید کرده است که در صورت لغو تمام تحریم‌ها و اجرای تعهدات برجامی از سوی دیگر طرف های این توافق بین المللی، به گونه ای که از منافع خود تحت برجام بهره‌مند شود، به اجرای کامل برجام باز می‌گردد.

سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت امور خارجه ایران دیروز در حساب کاربری خود در توییتر تاکید کرد: تنها «راه بازگشت» آمریکا به توافق، عبارتست از پایبندی کامل و رفع موثر تمام تحریم‌های اعمال، بازاعمال یا تغییر برچسب داده شده. خطیب زاده افزود: تنها پس از آن ما تدابیر جبرانی خود را متوقف می‌کنیم./ایرنا