روابط عمومی، کلید مردمی شدن سازمانها

نگاه اقتصاد – نعمت اله آرمان نیا، کارشناس ارتباطات اجتماعی/پایبندی به اصول روابط عمومی، رمز موفقیت مدیران است، اما مدیرانی بوده و هستند که این رمز را نادیده گرفته و در آزمون روابط عمومی موفق به کسب نمره قبولی نمی شوند؛ این مدیران از سؤال خبرنگاران و نمایندگان افکار عمومی بر آشفته می شوند و آنان را نامحرمانی تصور می کنند که به حریم درگاهشان وارد شده اند. البته ادای احترام ظاهری به افکار عمومی و ریاکاری در این خصوص هم راه به جایی نمی برد.

امروزه مردم به راحتی صداقت، ایمان و عمل مدیران را می سنجند و سره را از ناسره تشخیص می دهند و بنابراین مدیران برای موفقیت در کار خود مجبورند به فلسفه و نگرش روابط عمومی اعتقاد و ایمان داشته باشند و اگر غیر از این باشد، کشتی آنان دچار طوفان خواهد شد.

فقدان یک برنامه منسجم اطلاع رسانی، ممکن است موجب بروز انواع شایعه و سوءظن در سازمانها شده و تنشها و تعارضات لاینحل سازمانی را به وجود آورد.

با حسرت می گوییم که روابط عمومی های ما در حال حاضر از وضعیت مناسب برخوردار نیستند؛ به مانند بیمارانی می مانند که گوشه ای وانهاده شده و پزشکان از آنها قطع امید کرده اند.

زمانی بحث بر سر این بود که جایگاه روابط عمومی در تشکیلات اداری به سطح معاونت ارتقا پیدا کند؛ نه تنها این امر محقق نشد، بلکه در سالهای اخیر روابط عمومی به یکی از معاونتهای زیرمجموعه دفاتر استانداریها تنزل پیدا کرد؛ از این مسئله کسی که بیش از همه ضرر دید، خود دولت بود.

موضوع دیگر، انتصاب مدیران روابط عمومی به ویژه در سطح استانداری ها است. این انتصابها همواره سیاسی بوده و حرفه ای نبوده اند.

مدیران روابط عمومی پس از مدتی اتراق، عطای روابط عمومی را به لقای پستهای سیاسی می بخشند، در حالی که اگر انتصاب مدیران روابط عمومی بر مبنا و معیارهای حرفه ای باشد، بایستی شاهد ثبات مدیریتی در این حوزه باشیم.

در سالهای نه چندان دور، برگزاری نشست های هم اندیشی و آسیب شناسی، دوره های آموزشی و نمایشگاه های متعدد در طول سال، به روابط عمومی و اطلاع رسانی ادارات و دستگاه های اجرایی، رونق بخشیده بود، در حالی که در حال حاضر اجرای این عناوین، محدود و معدود شده است.

منشور روابط عمومی را به زیبایی در نامه امام علی(ع) به مالک اشتر می بینیم که: «مبادا خود را برای مدت طولانی از ملت و مردم بپوشانی، زیرا اختفای زمامداران از مردم، موجب نوعی فشار و کم اطلاعی از امور حیاتی و اجتماعی آنان می شود. دوری مسئولان از ملت و مردم، باعث جدا شدن مسئولان از مسائل جاری و پوشیده مملکتی در درون جامعه است و در نتیجه مسئله بزرگ نزد آنان کوچک، و کوچک، بزرگ جلوه می کند و حق با باطل آمیخته می شود.»

در فراز دیگر از این نامه آمده است: «و پاره ای از وقت خود را به نیازمندان اختصاص بده؛ که با شخص تو به طور مستقیم ارتباط برقرار کنند و جهت آنان ملاقات ترتیب ده و برای خدایی که تو را آفریده، با این نشست، فروتنی و تواضع کن و در این ملاقات از ممانعتِ نگهبانان و پاسداران جلوگیری کن؛ تا گوینده و سخنران آنان بدون لکنت زبان و هراس و نگرانی، با تو سخت گوید و مطلب خود را با تو در میان بگذارد.»

از دیگر الگوها و عبرتهای پیام ارتباطی امام اول شیعیان، می توان مواردی همچون: تفکر قبل از سخن گفتن، برداشتن موانع ارتباط، حتی الامکان استفاده از پیامهای مکتوب، تقویت روحیه انتقاد و انتقاد پذیری در محیط اداری، سکوت نکردن از بیان حق و سخن نگفتن از روی جهل، فریب نخوردن از تعریف و تمجیدها، و استفاده از وسایل ارتباط مطمئن و روان را نام برد.

و در پایان، روابط عمومی باید امید را سرلوحه کار خود بداند؛ نه تنها خود ناامید نشود بلکه امید را به دیگران تزریق کند. امیدواریم روزی شاهد بازگرداندن عموم به روابط، رونق یافتن هنر هشتم و ثبات و ارتقای جایگاه واقعی روابط عمومی ها در سازمانها و حرفه ای شدن آنها باشیم؛ روابط عمومی کلید مردمی شدن، نماینده مردم سالاری، مرکز اصلی همدلی و وفاق بین مدیران، کارکنان و مردم، و مسئول حفظ و صیانت از رفتارهای اخلاقی در سازمانها و ادارات است.