افزایش بی‌سابقه قیمت جهانی مواد غذایی؛ علت چیست؟

این افزایش قیمت در حالی روی داده است که تولید جهانی غلات در مسیر رسیدن به رکورد بی سابقه و جدیدی قرار دارد.

بیشترین افزایش ماهانه متوسط قیمت مواد غذایی در بیش از یک دهه گذشته در ماه گذشته میلادی روی داد و از ماه آوریل (فروردین) حدود ۴.۸ درصد افزایش نشان داد.

به گفته یک اقتصاددان ارشد سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد، تقاضای ناگهانی برای ذرت در چین، خشکسالی مداوم در برزیل و افزایش استفاده جهانی از روغن های گیاهی، شکر و غلات باعث افزایش سریع قیمت ها در سراسر جهان شده است.

وی تاکید کرد که افزایش تقاضا تقریبا همگان رامتعجب کرده است و این تقاضا به واکنش قوی طرف عرضه کننده نیاز دارد.

در همین حال، تورم جهانی به افزایش قیمت همه چیز از مواد غذایی گرفته تا فولاد، چوب و انرژی دامن زده است.

تارنمای خبری سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد در گزارشی نوشت: متوسط شاخص قیمت غذایی فائو در ماه می (اردیبهشت – خرداد) ۱۲۷.۱ واحد بود که ۴.۸ درصد بیش از ماه آوریل (فروردین – اردیبهشت) و ۳۹.۷ درصد بیش از ماه می سال ۲۰۲۰ ارزیابی شد.

افزایش جهانی قیمت روغن های گیاهی، شکر و غلات به افزایش این شاخص منتهی شده است.

افزایش بی‌سابقه قیمت جهانی مواد غذایی؛ علت چیست؟

شاخص قیمت غلات فائو از ماه آوریل (فروردین) ۶ درصد افزایش داشت که منجر به رشد قیمت جهانی ذرت شد. این در حالی است که قیمت ذرت از اواخر ماه می (خرداد) شروع به کاهش داشته که عمدتا به دلیل چشم انداز بهبود یافته تولید در آمریکا بوده است.

خبرگزاری رویترز در گزارشی در این زمینه آورد: فائو اولین پیش بینی اش برای تولید جهانی غلات در سال ۲۰۲۱ را منتشر و تولید حدود ۲.۸۲۱ میلیارد تن را پیش بینی کرد که رکوردی جدید و ۱.۹ درصد بیش از رقم سال ۲۰۲۰ است.

شاخص قیمت مواد غذایی فائو که به طور ماهانه تغییرات سبد غلات، دانه های روغنی، محصولات لبنی، گوشت و شکر را اندازه گیری می کند، به طور متوسط ۱۲۷.۱ واحد در ماه گذشته در مقایسه با ۱۲۱.۳ واحد در ماه آوریل (فروردین – اردیبهشت) بود.

بهای روغن گیاهی در ماه می ۷.۸ درصد جهش داشت. فائو اعلام کرد که شاخص قیمت شکر ۶.۸ درصد افزایش ماهانه نشان داد که عمدتا به دلیل تاخیر در برداشت و نگرانی درمورد کاهش تولید محصول در برزیل بزرگترین صادرکننده شکر جهان بود.

شاخص گوشت نیز از ماه آوریل ۲.۲ درصد رشد داشت و قیمت انواع گوشت به دلیل سرعت گرفتن واردات از سوی کشورهای شرق آسیا به ویژه چین افزایش یافت.

در این میان، قیمت ماهانه لبنیات ۱.۸ درصد رشد داشت و ۲۸ درصد نسبت به سال قبل افزایش داشت. این درحالی است که قیمت کره برای اولین بار در تقریبا یک سال با افزایش منابع صادراتی از سوی نیوزیلند کاهش نشان داد.

خبرگزاری بلومبرگ نیز در گزارشی در این خصوص نوشت: قیمت های جهانی مواد غذایی در تقریبا یک دهه به بالاترین میزان رسید و درحالی که اقتصادهای جهانی برای خروج از بحران کووید – ۱۹ تقلا می کنند، نگرانی درمورد پرداخت صورتحساب های مواد غذایی را مورد توجه قرار داد.

خشکسالی در مناطقی در برزیل، تولید محصولات از ذرت تا قهوه را فلج کرده و رشد تولید روغن های گیاهی در جنوب شرق آسیا را کند کرده است. این مساله باعت افزایش هزینه ها برای تولیدکنندگان دام شده و خطر زیان بیشتر به ذخایر جهانی غلات را که به واسطه افزایش تقاضای چین کاهش یافته، در بر داشته است.

افزایش بی‌سابقه قیمت جهانی مواد غذایی؛ علت چیست؟

عبدالرضا عباسیان اقتصاددان ارشد فائو اعلام کرد: ما فضای بسیار اندکی برای شوک تولید و همچنین افزایش غیرمنتظره تقاضا در هر کشوری داریم.

وی افزود: هر گونه از این موارد می تواند قیمت ها را به بیش از رقم کنونی افزایش دهد و مایه نگرانی ما شود.

کشورهای مختلف از کنیا گرفته تا مکزیک از افزایش بهای مواد غذایی خبر می دهند و این مشکل می تواند به طور ویژه در برخی از فقیرترین کشورهای وابسته به واردارت گزارش شود که در ضمن دست و پنجه نرم کردن با همه گیری کرونا، از قدرت خرید و شبکه های ایمنی اجتماعی محدودی برخوردار هستند.

بحران گرسنگی جهانی به بدترین وضعیت در طول سال ها رسیده است با توجه به اینکه همه گیری کووید – ۱۹ نابرابری های غذایی را تشدید می کند و باعث رویارویی شدید در زمینه های سیاسی و آب و هوایی می شود.

عوامل دیگری برای افزایش سریع قیمت مواد غذایی در یک دهه گذشته وجود داشته است. به عنوان مثال، قیمت نفت به نزدیک ۱۵۰ دلار در هر بشکه رسید و موج محدودیت های تجاری از سوی شرکت های حمل کننده غلات به راه افتاد.

از سویی، قیمت برنج به عنوان یکی از مواد اصلی غذایی در جهان، در جریان افزایش قیمت محصولات کشاورزی در حال حاضر، نسبتا بدون تغییر ماند.

باید گفت که هوای تابستان در سراسر نیمکره شمالی در تعیین این مساله که آیا برداشت محصولات در آمریکا و اروپا می تواند کمبود محصول را در نقاط دیگر جبران کند، حائز اهمیت است.

خبرگزاری شینهوا نیز با انتشار گزارش مشابهی درمورد افزایش قیمت مواد غذایی نوشت: شاخص ماهانه قیمت غذای فائو براساس قیمت های جهانی برای ۲۳ گروه محصولات غذایی شامل قیمت ۷۳ محصولات مختلف غذایی در مقایسه با مبنای یک ساله بوده است.

انتظار می رود که شاخص بعدی قیمت مواد غذایی ۸ ژوئیه (۱۷ تیر) منتشر شود./ایرنا