هم‌نوازی غفلت با تراژدی شوم مرگ

دیگر عادی شده است که رسانه‌ها در نیمه دوم سال تیترهایی چون “مرگ خاموش پدر و پسری را به کام مرگ کشاند، قاتل نامرئی جان اعضای یک خانواده را گرفت و یا گازگرفتگی بلای جان مسافران مجتمع اقامتی شد”، را به وفور منتشر کرده و گزارشهایی را که حکایت از افسردگی کانون گرم خانواده ها دارد، روی خروجی خود بگذارند و این درحالی است که با کمی توجه و رعایت اصول ایمنی، می توان جلو بسیاری از این حوادث دردناک را گرفت.

طبق اعلام سازمان پزشکی قانونی کشور، از ابتدای سال جاری تا پایان مهرماه ۲۵۵ نفر بر اثر مسمومیت با گاز منوکسیدکربن در کشور جان باخته اند که از این تعداد ۱۸۹ نفر مرد و ۶۶ نفر زن بوده اند.

موضوع جالب این است که به رغم تکرار هشدارها، این آمار در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، ۱۴.۳ درصد افزایش یافته است.

همچنین طبق این گزارش در این بازه زمانی استان‌های تهران با ۳۲، خراسان رضوی با ۳۰ و آذربایجان شرقی با ۲۷ فوتی بیشترین تلفات ناشی از گازگرفتگی را داشته اند.

این آمار حاکی از غفلت شهروندان و بی توجهی به اصول ایمنی است، اصول و مواردی که اگر جدی گرفته نشود هزینه ای به نرخ جان در پی دارد اما تنها با انجام برخی اقدامات ساده نظیر نصب حسگرهای گازسنج، چک کردن دوره ای سامانه گرمایشی و استفاده اصولی از وسایل گرمایشی استاندارد می توان را بر جولان قاتل نامرئی بست.

افزایش ۵۸ درصدی گازگرفتگی در خراسان رضوی

سال ۱۴۰۰، تعداد قربانیان گاز مونوکسید کربن در خراسان رضوی ۴۹ نفر بود که ۳۴ نفر از این تعداد مربوط به نیمه دوم سال و فصول سرد است.
مدیرکل پزشکی قانونی خراسان رضوی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: در هفت ماه اول سال گذشته ۱۹ نفر در استان به دلیل گازگرفتگی جان باختند که ۱۴ نفر از این تعداد مرد و مابقی زن هستند.

دکتر سید آریا حجازی افزود: در سال جاری نیز تا پایان مهر ماه ۳۰ نفر قربانی گازگرفتگی شدند که ۲۰ نفر از این تعداد مرد و ۱۰ نفر نیز زن بودند، این آمار نسبت به مدت مسابقه پارسال حاکی از افزایش ۵۷ درصدی فوت شدگان است.

وی ادامه داد: حوادث گازگرفتگی در فصول سرد سال افزایش چشمگیری دارد، نقص ایمنی در وسایل گرمایشی و دودکش‌ها از مهمترین عوامل انتشار مونوکسید کربن و گازگرفتگی است لذا باید با دقت بالا این وسایل چک و طبق اصول ایمنی نصب و استفاده شوند.

مدیرکل پزشکی قانونی خراسان رضوی خاطرنشان کرد: گاز مونوکسید کربن در خون جایگزین اکسیژن می شود و منجر به مرگ سلول ها، از دست دادن هوشیاری و مرگ می شود..

حجازی اضافه کرد: احساس گیجی، تهوع و استفراغ، ضعف عضلانی، تنگی نفس، درد قفسه سینه و سوزش شدید در ناحیه چشم و گلو از مهمترین علایم گازگرفتگی و مسمومیت با گاز مونوکسید کربن است و در صورت مشاهده هر یک از این علایم باید فرد هر چه سریعتر به مراکز درمانی منتقل شود.

نصب گازسنج از الزامات تاییدیه ایمنی

گازسنج دستگاهی است برای تشخیص نشت گاز در محیط که با نصب آن ایمنی ساختمان و ساکنان آن افزایش می یابد و از حوادث ناگوار مرتبط با نشت گاز و مسمومیت با گاز مونوکسید کربن جلوگیری می شود.

معاون آموزش، پیشگیری و نظارت سازمان آتش‌نشانی مشهد در گفت و گو با خبرنگار ایرنا در خصوص تمهیدات ایمنی برای پیشگیری از حوادث گازگرفتگی اظهار کرد: استفاده از وسایل گازسوز در محیط بسته منجر به کاهش اکسیژن محیط و همچنین انتشار گاز مونوکسید کربن می‌شود، با نشت گاز در محیط، مونوکسید کربن به صورت کامل جایگزین اکسیژن شده و این اتفاق منجر به گازگرفتگی و مسمومیت افراد می شود.

آتشپاد دوم حمیدرضا کافی نیا افزود: نصب دستگاه‌های نشت‌یاب و گازسنج در ساختمانهای مسکونی و سایر ساختمانها تا حد زیادی ایمنی محیط را از حیث آگاه سازی ساکنان از نشت گاز co و افزایش میزان گاز مونوکسیدکربن در محیط افزایش می دهد.

وی خاطرنشان کرد: در سالهای اخیر الزام برای نصب دستگاه های گازسنج و حسگرهای گاز، یکی از شرایط اخذ تاییدیه ایمنی ساختمان است که با این اقدام به میزان زیادی از گازگرفتگی جلوگیری می شود اما فقط نصب این دستگاه‌ها ملاک نیست و باید هر ۶ ماه یکبار این دستگاه ها سرویس شوند تا حساسیت خود را از دست ندهند.

کافی نیا افزود: استفاده از پیک‌نیک و اجاق گاز برای گرمایش یکی از مهمترین عوامل خطرزاست که گازگرفتگی و مرگ ناشی از انتشار گاز مونوکسید کربن را به همراه دارد.

وی خاطرنشان کرد: در فصل پاییز و زمستان برخی از رانندگان، نگهبانان و همچنین ساکنان منازل مسکونی فاقد سامانه گرمایشی از این روش برای گرم کردن محیط استفاده می کنند که متاسفانه در اغلب موارد استفاده از این روش به مرگ افراد انجامیده است.

وی گفت: سرویس سامانه های گرمایشی و دوکش‌ها با آغاز فصل سرما ضروری است، باید حتما از باز بودن مسیر انتقال گاز مونوکسید کربن به دودکش اطمینان حاصل شود، همچنین در مسیر اتصال شلنگ گاز به لوله گاز و همچنین مخزن وسایل سرمایشی نظیر بخاری، باید از بست های استاندارد استفاده کرد تا از نشت گاز جلوگیری شود.

معاون آموزش، پیشگیری و نظارت سازمان آتش‌نشانی مشهد ادامه داد: اولین اثر انتشار گاز سمی مونوکسید کربن بر روی مغز، از دست دادن تعادل است و مسمومیت با این گاز خاموش ترین مرگ را به همراه دارد.

انجام ۴۳ عملیات مرتبط با گازگرفتگی در مشهد

یکی از تلخ ترین حوادث روزهای اخیر در مشهد فوت پدر و پسری در بلوار توس به دلیل گازگرفتگی بود، این پدر ۵۰ ساله و پسر ۱۲ ساله از اجاق گاز برای گرم کردن فضای اتاق استفاده کرده بودند که متاسفانه به دلیل انتشار گاز کربن، به خواب ابدی رفتند.

معاون عملیات سازمان آتش‌نشانی مشهد در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: از ابتدای سال جاری ۴۳ عملیات مرتبط با گازگرفتگی در مشهد توسط آتش نشانان و نجاتگران این سازمان انجام شده است.

آتشپاد دوم مهدی رضایی افزود: در این حوادث ۲ نفر به دلیل مسمومیت با گاز مونوکسید کربن و استفاده از اجاق گاز برای گرم کردن فضای خانه جان خود را از دست دادند.

وی اضافه کرد: ۱۵ نفر نیز با حضور به موقع آتش نشانان در محل حادثه از مسمومیت نجات یافتند و هشت نفر نیز به دلیل مسمومیت به بیمارستان منتقل شدند.

معاون عملیات سازمان آتش‌نشانی مشهد ادامه داد: هیچ چیزی مهمتر و باارزش تر از جان انسانها نیست، لذا هزینه کردن برای استفاده از وسایل استاندارد سرمایشی و نصب سامانه های هوشمند تشخیص نشت گاز باید مورد توجه جدی باشد.

آتشپاد دوم رضایی افزود: در طول مدت خدمتم در آتش نشانی، صحنه های دردناک مرگ اعضای خانواده ها بر اثر گازگرفتگی را شاهد بوده ام، فاجعه ای که با کمی دقت، توجه به اصول ایمنی و استفاده از وسایل استاندارد سرمایشی و گازسوز از بروز آن جلوگیری می‌شد.

اقدامات درمانی

در مواجهه با فرد یا افرادی که دچار مسمومیت با گاز مونوکسید کربن شده اند، باید هر چه سریعتر اقدامات درمانی و رساندن اکسیژن به فرد انجام شود.

رییس اورژانس پیش بیمارستانی و مدیریت حوادث دانشگاه علوم پزشکی مشهد در این خصوص اظهار کرد: با شروع فصل سرد، آمار مسمومیت با گار مونوکسید کربن نیز افزایش می یابد که با رعایت نکات ایمنی می توان از بروز مسمومیت جلوگیری کرد و به افرادی که دچار مسمومیت شده اند، کمک های اولیه ضروری ارائه کرد.

دکتر علی یزدانی افزود: علایم و نشانه های مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن در افراد متفاوت است اما اغلب به صورت اختلالات گوارشی از جمله تهوع و ‏استفراغ در فرد ظاهر می شود.

وی ادامه داد: بر اثر تنفس گاز مونوکسیدکربن یا جذب آن از طریق پوست، میزان اکسیژن خون کاهش می‌یابد و در اثر تماس طولانی با منوکسیدکربن، سردرد، گیجی، ضربان شدید شقیقه ها، خواب آلودگی، تهوع، استفراغ، تپش قلب، کاهش هوشیاری، آسیب دائمی عصبی، کما و مرگ رخ می ‏دهد.

رییس اورژانس پیش بیمارستانی و مدیریت حوادث دانشگاه علوم پزشکی مشهد اضافه کرد: اولین اقدام در برخورد با فرد مسموم شده با گاز مونوکسیدکربن، انتقال مصدوم به هوای آزاد است.

دکتر یزدانی افزود: در ‏صورت قطع تنفس بیمار، باید احیای قلبی ریوی انجام شود و هر چه سریعتر حادثه به مرکز اورژانس ۱۱۵ اعلام شود.

با توجه به شروع روزهای سرد سال، قاتل نامرئی در کمین است لذا شهروندان باید با جدی تر گرفتن اصول ایمنی، از پژمردن گل زندگی خود در آستانه تجربه بهاری دیگر جلوگیری کنند./ایرنا