CNG؛ نسخه کاهش ۲۲ میلیون لیتری مصرف بنزین

تهران- در راستای مقابله با ناترازی بنزین تاکنون ۲ هزار و ۵۰۰ جایگاه CNG تجهیز و چهار میلیون خودروی پایه گازسوز شده‌اند و با استفاده از ظرفیت خالی CNG می‌توان شاهد کاهش ۲۲ میلیون لیتری مصرف بنزین در کشور بود.

در دهه ۸۰ براساس قانون هوای پاک به وزارت نفت تکلیف شد تا ۳۵ درصد از تامین سوخت بخش حمل و نقل با CNG انجام شود. از همین رو ۲ هزار و ۵۰۰ جایگاه CNG و چهار میلیون خودروی پایه گازسوز کارگاهی و کارخانه‌ای ایجاد شد. در همین راستا و بر اساس مصوبه شورای اقتصاد این مجوز به وزارت نفت داده شد که مخازن تاکسی‌های فرسوده به صورت رایگان تعویض شود و در ابتدای آذر ماه امسال از سوی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی اقدام به فراخوانی به‌منظور نوسازی رایگان مخازن فرسوده CNG اعلام شد.

در دولت سیزدهم، چهار هزار تاکسی برای طرح تعویض رایگان مخازن فرسوده CNG اقدام کردند. صاحب‌نظران با توجه به اینکه توسعه صنعت CNG عامل مهمی برای رفع ناترازی بنزین و همچنین ایجاد تنوع در سبد سوخت کشور است، گسترش این صنعت در کل کشور را ضروری می دانند.

این در حالی است تحقق این توسعه نیازمند عزم و اراده ملی و اتحاد بخش دولتی و خصوصی است، زیرا مردم باید به اهمیت آن پی ببرند. نکته دیگر همکاری میان همه نهادهای مرتبط با صنعت CNG و تامین بودجه لازم برای توسعه این صنعت است. طبق سند راهبردی تدوین شده صنعت CNG در کشور، به منظور جلوگیری از ناترازی بنزین باید تا سال ۱۴۱۰ حدود ۱۰ میلیون خودرو CNG در کشور جایگزین شود.

طبق برآوردها و با احتساب سالی ۱۰ درصد افزایش، تا ۶ سال آینده مقدار مصرف بنزین در کشور به بیش از ۱۸۵ میلیون لیتر می‌رسد. در صورتی که با تبدیل حداقل سالی ۵۰۰ هزار تا یک میلیون دستگاه خودرو این فاصله کاهش پیدا خواهد کرد و اگر این اتفاق نیفتد، در آینده ناچار به واردات حجم زیادی بنزین خواهیم شد؛ بنابراین توسعه این صنعت در آینده الزام‌آور است.

توزیع هر مترمکعب CNG یک دلار به کشور کمک می‌کند. در حال حاضر حدود ۱۷ میلیون لیتر ظرفیت خالی در کشور وجود دارد که باید هرچه سریع‌تر با افزایش تعداد خودروهای گازسوز از این ظرفیت خالی به منظور افرایش سهم CNG در سبد سوخت خودروها و کاهش ناترازی بنزین استفاده کرد. گفتنی است که اکنون حدود ۲ هزار و ۵۵۰ تجهیز CNG در سطح کشور وجود دارد که این تعداد، ظرفیت توزیع روزانه ۳۵ تا ۴۰ میلیون مترمکعب در کشور را دارد که به طور میانگین روزانه حدود ۲۲ میلیون مترمکعب CNG در جایگاه‌های کشور توزیع می‌شود که این مقدار جایگزین توزیع روزانه ۲۲ میلیون لیتر بنزین در کشور شده است.

بنا به نظر کارشناسان توزیع هر مترمکعب CNG حدود یک دلار به اقتصاد کشور کمک می‌کند که این موضوع افزون بر مزایای زیست محیطی، با احتساب ۱۵ میلیون مترمکعب ظرفیت خالی روزانه، صرفه‌جویی بزرگی را در کشور به همراه خواهد داشت.

کارشناسان معتقدند از آنجا که بیش از ۹۰ درصد جایگاه های CNG کشور ضوابط سختگیرانه استاندارد را پاس کردند و جزو معدود صنعت‌هایی هستند که توانستند در این حد ضوابط سختگیرانه را اخذ کنند، صنعت CNG یک صنعت ایمن در حوزه سوخت است.

آمارها گویای این واقعیت است که تعداد حوادث صنعت CNG بسیار محدود و مربوط به بخش خودرویی است که در این باره نیز طرح تعویض مخازن فرسوده خودروها و افزون بر آن، با نظارت‌های دقیق در حوزه رعایت استانداردهای ایمنی در جایگاه‌ها، این حوادث نیز کاهش خواهد یافت.

تولید خودروهای گازسوز و تامین منابع مالی توسعه صنعت CNG این در حالی است که براساس مصوبه شورای عالی انرژی، خودروسازان از سال ۹۹، باید ۳۰ درصد از تولیدات خودرو را به خودروهای دوگانه سوز و گاز سوز اختصاص دهند که خودروسازان در این مورد به تعهدات خود عمل نکرده‌اند و فقط یک درصد از تولیدات خود را به این‌گونه خودروها اختصاص داده شده است.

از سوی دیگر خودروسازان در حالی از اجرای مصوبه‌های بالادستی برای تولید خودروهای گازسوز خودداری می‌کنند که بر اساس مصوبه‌ها و مکاتباتی که شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی با آنها داشت، مقرر شده بود به ازای هر خودرو ۵۰۰ دلار کمک هزینه به خودروسازان پرداخت شود.

در حالی که بودجه مورد نیاز اجرای مصوبه طرح تبدیل خودروهای عمومی نیز از دو سال گذشته از سوی سازمان برنامه و بودجه تأمین نشده است و هم‌اکنون مدیریت طرح CNG حدود ۶۳ میلیون دلار بدهکار پیمانکاران اجرای این طرح است. اما با این حال، عملیات تبدیل خودروها بی وقفه ادامه دارد و حدود هشت هزار نفر نیرو به صورت مستقیم در ۳۳۰ کارگاه تبدیل خودروها مشغول کار هستند.

مصوبه تبدیل خودروهای شخصی نیز ابلاغ شده است که اجرای آن نیز نیاز به تأمین منابع مالی است. تبدیل ۳۱۰ هزار خودرو عمومی به گازسوز آمارهای ارائه شده از مسئولان وزارت نفت گویای این است که تاکنون حدود ۳۱۰ هزار خودرو به گاز سوز تبدیل شده‌اند و حدود ۲۰ هزار خودرو نیز در صف، به گفته مسئولین در صورت تامین نقدینگی این توانایی وجود دارد که ظرف دو سال مصوبه به صورت کامل اجرایی شود.

افزایش کارمزد جایگاه‌های CNG در بودجه سال ۱۴۰۳ از آنجاکه کارمزد جایگاه های CNG و ظاهر جایگاه‌ها مناسب نیست. مسئولان در تلاش برای واقعی کردن کارمزد جایگاه‌داران و بهبود بخشیدن به وضع این صنعت هستند. در حالی که قیمت یک تجهیز CNG از سال ۹۲ تاکنون ۱۱ برابر شده است، اما کارمزد جایگاه های سی‌ان‌جی در این مدت تنها ۶ برابر رشد داشته و این امر نشان‌دهنده کوچک شدن سفره جایگاه‌های CNG است. در همین رابطه از سوی مدیریت طرح CNG پیشنهاد کارمزدی که به دولت مطرح شده است، پیشنهادی که سود جایگاه‌ها را مدنظر قرار داده و این فاصله کارمزدی چند ساله را نیز جبران کند./ایرنا