بررسی دستاوردهای انقلاب در زمینه توسعه نیروگاهی  *رضا دهبالایی؛ روزنامه نگار و پژوهشگر

در ایران روند توسعه‌ی این بخش، بخصوص پس از پیروزی انقلاب اسلامی و نیز با پایان جنگ تحمیلی نشان داده که توجه زیادی از سوی دولت به این بخش معطوف بوده و راه اندازی راکتورهای نیروگاهی فسیلی و انرژی‌های تجدید پذیر در دهه‌ی اخیر نمایانگر عزم راسخ دولت جمهوری اسلامی ایران در تامین نیاز داخل و چشم‌انداز صادرات آن به کشورهای همسایه می‌باشد. از سویی تمرکز بر روی تکمیل و بهره برداری از نیروگاه برق اتمی بوشهر و برنامه ریزی برای راه اندازی نیروگاه‌های اتمی دیگر نشان از پیشرفت چشمگیر کشور در زمینه توسعه تولید برق نیروگاهی دارد که این مهم ایران را در زمره ۱۰ کشور برتر در زمیه توسعه نیروگاهی و تولیدات برق از انرژی‌های تجدید پذیر قرار داده است.

بررسی آمارهای وزارت نیرو در سال ۱۴۰۲ و مقایسه آن نسبت به دوران پیش از انقلاب اسلامی نشان داده که در طی این ۴۴ سال پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی و علی رغم تحریم‌های ظالمانه بخصوص در زمینه سیستم‌های تکنولوژیک و ابزار دقیق ظرفیت نصب شده‌ی صنعت نیروگاهی کشورمان نسبت به سال‌های ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی ۱۲ برابر شده و با تلاش متخصصان داخلی به بیش از ۸۵ هزار مگاوات رسیده است. در سال‌های ابتدایی پیروزی انقلاب اسلامی ظرفیت تولید برق سالانه نیروگاه‌های کشور حدود ۷ هزار مگاوات بود، در حالی که امروز ظرفیت تولید نیروگاه‌ها بیش از ۸۰ هزار مگاوات است، یعنی از ابتدای انقلاب اسلامی تا کنون ظرفیت تولید نیروگاه‌های کشور تقریبا ۱۲ برابر شده است. قبل از انقلاب ۴ هزار و ۳۷۶ روستا برق داشتند و اکنون این رقم ۱۳۰ درصد افزایش یافته و به ۵۷ هزار و ۲۰۰ روستا رسیده و ۹۹/۷ درصد روستاهای کشور و کل جمعیت شهری کشور برق دارند. در سال‌های اولیه انقلاب اسلامی، شبکه انتقال برق در کشور بسیار محدود بود، اما در ۴۰ سال گذشته، شبکه انتقال یا توزیع برق در کشور گسترش یافته و برق تولیدی نیروگاه‌ها در سراسر کشور توزیع شده است. از این نظر کشور در حال حاضر ۲۵۰ هزار کیلومتر شبکه برق دارد، رقمی که قابل مقایسه با زمان قبل از انقلاب نیست.

با توجه به رشد شبکه برق پس از پیروزی انقلاب اسلامی و امکان افزایش ظرفیت تولید برق در نیروگاه‌ها، زمینه صادرات یا مبادله انرژی الکتریکی از ایران به کشورهای همسایه ایجاد شد. بر اساس آمار وزارت نیرو، ایران با هشت کشور همسایه مبادله برق دارد که بیشترین صادرات آنها در پنج سال گذشته به عراق بوده است.

با پیروزی انقلاب اسلامی و تاکید بر روحیه خودباوری و تولیدات داخلی، کشور توانسته علی رغم تحریم‌های پی در پی، به رشد چشمگیری در ایجاد تاسیسات نیروگاهی اعم از سوخت فسیلی و از همه مهمتر، تولید الکتریسیته از انرژی‌های تجدیدپذیر نظیر انرژی خورشیدی و بادی دست یابد. این مهم با توجه به هزینه‌بر بودن و نیاز به تکنولوژی‌های نوین، با کمک متخصصان داخلی رونق و توسعه یافته و اکنون ایران جزو ۱۰ کشور برتر دنیا از لحاظ برخورداری از طیف وسیعی از نیروگاه‌های فسیلی و انرژی اتمی به شمار می‌رود.