زاکانی: نگاهم به برجام جناحی نیست/دیپلماسی عمومی باید تغییر کند

تهران- “علیرضا زاکانی” نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری با بیان اینکه از وضعیت فعلی دیپلماسی عمومی کشور راضی نیستم، گفت: ساختارها و مجموعه‌های وزارت امور خارجه نیازمند تغییر است و دیپلمات‌های ایران در سراسر جهان نباید پایشان بلغزد.

به گزارش خبرنگار سیاسی ایرنا، میزگرد سیاسی با حضور علیرضا زاکانی نامزد انتخابات چهاردهمین دوره ریاست جمهوری و همراهی مشاوران از ساعت ۱۴:۳۰ امروز – شنبه ۲۶ خردادماه – از شبکه سوم سیما آغاز شد.

در این میزگرد، نامزد چهاردهمین انتخابات ریاست جمهوری در مقابل سه کارشناس سید محمد کاظم سجاد پور استاد تمام روابط بین الملل، ابراهیم متقی استاد تمام علوم سیاسی و فواد ایزدی استاد مطالعات آمریکا برنامه قرار می‌گیرد و باید به سوالات آنان در حوزه سیاسی پاسخ دهد.

در این برنامه سید جلال دهقانی فیروزآبادی استاد تمام روابط بین‌الملل و حمیدرضا غلامزاده کارشناس روابط بین‌الملل به عنوان مشاور، زاکانی را همراهی می کنند.

زاکانی در این برنامه اظهار داشت: سیاست خارجی برای ما مهم است به واسطه اینکه انقلاب یک پیام جهانی داشت و به واسطه موقعیت ممتاز فرهنگ اسلامی – ایرانی و موقعیت ویژه جغرافیایی سیاسی کشور و اهمیت منطقه غرب آسیا در جهان که به ما دیکته می کند که این سیاست خارجی را به عنوان یک اولویت اساسی مدنظر داشته باشیم.

نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری بیان کرد: یادی می‌کنیم از شهید حاج قاسم سلیمانی که مرد میدان بود و شهید رئیسی و شهید امیر عبداللهیان که مرد نقد کردن این میدان در مسیر دیپلماسی و حرکت بر مسیر مصالح انقلاب و منافع ملی بودند.

زاکانی اظهار کرد: امروز در دانشگاه‌های آمریکا صدای امریکا از زاویه کرامت انسانی بلند شده است

وی عنوان کرد: جهان در حال گذار است و نظم دوقطبی جهان، نظم نوین جهانی و ایده خاورمیانه بزرگ با شکست مواجه شده‌ است.

نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری درخصوص ایده محوری و فعالیت در سطوح پنج‌گانه گفت: اولویت اول ارتقای کرامت انسانی و سعادت بشری؛ نفی سلطه‌گری و سلطه‌پذیری و اولویت دوم نقد کردن موقعیت جغرافیای سیاسی و این موضوع است که ظرفیت‌ها را به گونه‌ای بسیج کنیم که دیگران را به خودمان  وابسته کنیم.

زاکانی خاطرنشان کرد: پس از «عملیات طوفان الاقصی» و «وعده صادق» یک صورت تازه و یک اعتبار مضاعفی برای ایران حاصل شده است که اهمیت دارد ایده پیشروانه خود را با یک کنش‌مندی و تقسیم کار برای دیگران، به بهترین نحو در منطقه و جهان دنبال کنیم و منزلت ایران را در نقطه بالایی تثبیت کنیم.

عناصر سیاست خارجی ما مبتنی بر ایده‌محوری و فعالیت در سطح ۵‌گانه است

وی با تاکید بر اینکه عناصر سیاست خارجی ما مبتنی بر ایده محوری و فعالیت در سطوح ۵ گانه است، گفت: اولویت سوم ارتباط همسایگی، عمق‌بخشی محور مقاومت و ایجاد پیوستگی فرهنگی با ملت‌ها است و ما محدودیتی در ارتباط با همسایگان نداریم، حتی با عربستان.

نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری بیان کرد: می توانیم منطقه را از حضور بیگانگان عاری کنیم و ایران می‌تواند محور نقش‌آفرین در حوزه یمن، عراق، سوریه، لبنان و منطقه غرب آسیا و قفقاز باشد.

زاکانی با اشاره به اینکه اولویت چهارم تعریف چهره جدید از ایران با دیپلماسی عمومی، گردشگری، به‌ویژه بهره‌گیری از ایرانیان خارج از کشور است، اولویت پنجم را هم نقد کردن عمق و نفوذ استراتژیک و اثرگذار با تقویت دیپلماسی فرهنگی و اقتصادی برشمرد.

وی با اشاره به اینکه امروز از طریق پالایشگاه‌های فراسرزمینی تحریم را به سخره گرفته ایم، یادآورشد: تحریم را باید از خنثی کردن آن شروع کرد و با توانمندی داخلی آن را به سخره گرفت.

نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری تصریح کرد: با چین یک پیمان ۱۳ میلیارد یورویی نوشتیم و ۱ میلیارد و ۶۷۰ میلیون یورو قرارداد امضا و ضمانت‌نامه‌های بانکی دریافت کردیم.

زاکانی با بیان اینکه در آینده جهان باید نقش ویژه داشته باشیم، اظهار کرد: ظرفیت و توانمندی های ما مانند ۴۵ سال قبل نیست، بلکه بسیار عظیم است و این را باید قلدرهای بین‌المللی بدانند که ملت ایران اهل باج دادن نیست.

وی افزود: ایران، روسیه و چین در یک مثلث متساوی‌الاضلاع‌ نقشی تعیین کننده با شراکت معنادار داشته و آنها به ما نیاز دارند، البته این نیاز از سر کرنش نیست بلکه متقابل است.

نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری گفت: نقد کردن توانمندی‌های میدان در یک دیپلماسی فعال و اثرگذار برای ما پشتوانه‌های اساسی ایجاد می‌کند.

زاکانی اظهار کرد: گام به گام داخل کشور، منطقه و مقاومت و تثبیت او و حرکت در مسیر جهان و جهانی کردن برای ما مهم است و نباید از پارامترهای قدرت خود غفلت کنیم بلکه باید رهبری جدیدی در عرصه بین الملل باید فراهم کنیم.

وی با اشاره به اینکه حتی با آمریکا می‌توانیم ارتباط برقرار کنیم به شرطی که گذشته را جبران کند، بیان داشت: پیوستگی ما با مقاومت و عدم سقوط سوریه گام اول بود اما حضور اقتصادی ما در سوریه رخ نداد و عملا ترکیه که متعرض سوریه شده است حضور جدی‌تری دارد.

نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ادامه داد: ما با قدرت‌های بزرگ منطقه و جهان می‌توانیم تعامل ویژه‌ای داشته باشیم مثل کاری که ما با چین کردیم و حتی قادر هستیم با دشمنان خودمان روابط جدیدی را از سر عزت رقم بزنیم به گونه‌ای که آنها احساس برتری نکنند.

زاکانی در رابطه با موضوعی که فؤاد ایزدی مطرح کرد مبنی بر اینکه شما زمان تصویب برجام در کمیسیون برجام حضور داشتید و امروز مشخص شده که دیدگاه شما و برخی دیگر از نامزدها، واقعی‌تر از دیدگاه افرادی بود که به برجام نگاه خوشبینانه داشتند، گفت: برجام حاصل رویکردی بود که خودباوری نسبت به ظرفیت‌های داخلی نداشت و علاقه دارد خود را در راستای نظم موجود تعریف و تلاش کند نظم موجود را بپذیرد تا ذیل نظم موجود حیات داشته باشد، یا فعالیت پیرامونی کشور خودش را بپذیرند.

وی اضافه کرد: این خلاف آن کنش‌مندی است که ما زیردستی‌ها را تنظیم می‌کنیم و فکورانه منطقه و جهان را تحلیل می‌کنیم. هنر حاج قاسم این بود که نیروی هوایی روسیه را به خدمت نیروی زمینی ما گرفت، نه برعکس. در برجام این نبود!

نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری گفت: نگاه غلط به تقسیم‌بندی جهانی و اینکه هنوز در تفکر تک قطبی حرکت می‌کردند، اکنون جهان از آن عبور و سرعت تحولات افزایش پیدا کرده است.

زاکانی ادامه داد: نکته سوم، عدم تامل و کار کارشناسی بود در کمیسیون برجام بررسی کردیم و دیدیم که کار کارشناسی دقیقی صورت نگرفته است حتی بعدا وزیر امور خارجه وقت اعلام کرد که برجام را نخوانده است و این خیلی بد است.

وی اظهار داشت: نکته چهارم اعتماد متقابل و ایجاد شرایط در مقابل پیشنهادات سست و بی‌پایه‌ آنها است که در داخل ایران شکل گرفته بود. به عراقچی گفتم شما با دشمنتان پیمان بستید یا با دوستنتان، آقای عراقچی جواب داد با دوستم. برجام را خواندم گفتم من حتی با برادرم هم چنین پیمانی نمی‌بندم! چرا که شما هرچه مربوط به ما بوده را نقد گذاشته‌اید، هرچه برای آنها بوده نسیه!

این نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری با اشاره به اینکه کسانی که مسیر گفت‌وگو با آمریکا را رفتند مناسبات تعاملی را نمی‌دانستند، عنوان کرد: در کمیسیون برجام سعی کردیم بدون سوگیری ذهنی سراغ سند برویم. بند بند گزارش ما امروز صحت آن فکر و جهت‌گیری را اعلام می‌کند.

زاکانی گفت: امروز ایدئولوژیک‌ترین سیاست خارجی در دنیا متعلق به آمریکاست. اوست که یکجانبه‌گرایی را دنبال می‌کند و به همه ظلم می‌کند و حاضر نیست برای توقف جنایت‌های غزه حرکت کند.

وی بیان داشت: البته کم‌کم متوجه می‌شود که راهی جز این ندارد و باید در این مسیر حرکت کند. به نظر من حرکت، حرکتی است که یک اشکال دیگری هم در آن وجود داشت و آن این بود که دوستانی که این مسیر را رفتند، شناخت نوع مناسبات تعاملی را نمی‌دانستند.

این نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری افزود: به خاطر دارم وزیر امور خارجه در مجلس گزارش داد و گفت ما کمی بیشتر از ۱۰ نفر بودیم اما عددی که از مجموعه‌های خارجی اعلام شد، حدود ۲۳۵ نفر بودند. من به اوگفتم اینجا موضوع طناب‌کشی نیست که بگوییم زور ۱۰ نفر یک طرف و ۲۳۰ نفر یک طرف دیگر هستند و این ۱۰ نفر زورشان به آنها رسید زیرا این را به عنوان یک موضوع ممتاز بیان می‌کردند.

زاکانی گفت: همین موضوع را آقای صالحی در کمیسیون بیان کرد و گفت ما ۳ نفر بودیم اما در مقابل ما یک تیم بزرگی بود که روانشناس هم آنجا حضور داشت و به چهره من نگاه می‌کرد و دست مذاکره کننده‌اش یادداشت می داد اما ما فکر می‌کنیم معادلات جهانی ساده است و همانطور که ما فکر می‌کنیم او مجبور است مانند ما فکر کند.

وی خاطرنشان کرد: ما از کوچکترین نقطه اشتراک کارهای بزرگ تعریف می‌کنیم و می‌توانیم کارهای بزرگ را به دیگری تحمیل کنیم. برای تمدید قراردادی ۶۳۰ دستگاه واگن موضع‌مان موضع عزت بود. به چینی‌ها گفتم: نیاز، دارایی و امکانات ما و موقعیت منطقه‌‎ای و جهانی ما قدرت ماست.

نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری عنوان کرد: به چینی‌ها گفتم شما مجبورید با ما شراکت کنید، نگفتم می ‌خریم! گفتم هرکدام می‌توانید با ما شراکت کنید بیایید، اما نهایتا باید انتقال تکنولوژی صورت گیرد. خودتان شراکت کنید والا ما نمی‌خریم!

در نظام بین‌الملل به شریک نیاز داریم

زاکانی افزود: ما در نظام بین‌الملل نیاز به شریک داریم و مبتنی بر منافع خودمان می‌توانیم رابطه و مدل جدیدی تعریف می‌کنیم مثل کاری که حاج قاسم در سوریه کرد.

وی ادامه داد: در شهرداری ۱۶ کشور را برای توسعه امور مشخص کردیم. یکی از این کشورها، چین بود. انتقال تکنولوژی و ثروت چین برای ما در شهرداری اهمیت داشت و در همین مسیر به موفقیت‌های زیادی در قراردادهایی که بستیم، دست یافتیم.

زاکانی عنوان کرد: به چین تاکید کردیم که از طریق مشارکت با ایران به منطقه غرب آسیا دست خواهید یافت. تفاهم‌نامه ۴۲۰ میلیارد دلاری با چین را به این مدل می‌توانیم احیا کنیم. مهم این است که منافع چین را در جهت دستیابی به اهداف و منافع خودمان استفاده کنیم.

وی درباره نقد عملکرد دستگاه دیپلماسی گفت: نگاه بنده درباره برجام، جناحی نیست بلکه ملی است. معتقدم در برجام منافع ملی رعایت نشد. محصول اراده نظام، برجام نبود. وزیر امور خارجه فقید افتخار این وزارتخانه است که به شهادت رسید و به انتهای کارش در این وزارتخانه نرسید و من نگاهم ارتقای این وزارتخانه است نقاط قوت و ضعف برجام را استخراج و بیان کرده ام.

نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری تصریح کرد: در کمیسیون برجام با نقد منصفانه، برجام را بررسی کردیم. رئیس مجلس پیشین فشار می‌آورد تا برجام تصویب شود. اما من از این اتفاق در مجلس متعجب بودم. در حوزه کارشناسی و علمی برجام، کار فوق‌العاده لنگ می‌زد.

وی افزود: به عنوان رئیس کمیسیون برجام از تحقیقات مرکز پژوهش‌های مجلس درباره برجام محروم بودم. خارج از وقت اداری با کارشناسان این مرکز جلسه گذاشتیم و ۶ نفر مخالف و موافق را دعوت کردم تا موضوع را منصفانه بررسی کنیم. نباید در پیش‌نویس غربی‌ها در برجام حرکت می‌کردیم.

نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری یادآور شد: احترام کامل برای مقامات قبلی وزارت امور خارجه قائلم اما به دلیل تفکری که دنبال حل مشکلات از طریق دشمنان ایران بود، نتوانست موفق شود.

زاکانی درخصوص وضعیت فعلی دیپلماسی عمومی کشور اظهار کرد: از این وضعیت راضی نیستم. معتقدم دیپلماسی عمومی قوی‌تر از این می‌تواند باشد. باید حصار دور ایران شکسته شود و ابزار آن نخبگان جهان، ایرانیان خارج از کشور و دستگاه دیپلماسی ایران در اقصی نقاط جهان است.

وی عنوان کرد: نیازمند ارتباط و تعامل جهانی هستیم. ساختارها و مجموعه‌های وزارت خارجه باید اصلاح شود. دیپلمات‌های ایران در سراسر جهان نباید پایشان بلغزد.

نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ادامه داد: نیازمند هم‌افزایی در عرصه دیپلماسی هستیم. نباید همه کشورها را به یک چشم نگاه کرد. شرق آسیب به نسبت غرب آسیا و قاره آفریقا و اروپا شرایط متفاوتی دارد. دیپلمات‌های ایران دیپلماسی فعالی در بخش‌های مختلف جهان ندارد. این وضعیت باید تغییر کند.

زاکانی خاطرنشان کرد: پیام رسان‌ها امکان تعامل سریع و دوطرفه بین کشورهای جهان را ایجاد کرده است و می‌توانیم از این امکان برای شکستن سانسورهای جهانی استفاده کنیم. حتما چین و سایر کشورهای همسو در تعامل با کشورهای حاشیه خلیج فارس به فکر منافع خودشان هستند، ما هم باید با همین دیدگاه و با عزت، با آنها تعامل برقرار کنیم.

وی با بیان اینکه مناسبات در مجلس با آنچه در بیرون از مجلس وجود دارد، متفاوت است، گفت: حلقه روحانی،‌ لاریجانی و ظریف در مجلس شکل گرفت. کار به حدی بود که آقای ولایتی اعتراض کرد. سند در نهایت محرمانگی پیش رفت و اجازه ندادند کسی ورود کند.

وی ادامه داد: هر چند قرار بود براساس تصمیم شورای عالی امنیت ملی تیمی ۵ نفره سند را پیش ببرند و اجازه ندادند آقایان ولایتی و شمخانی در این کمیته حضور داشته باشند به همین دلیل است که می‌گویم سند برجام، سند ملی نبود.

نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری اضافه کرد: درباره سند برجام به رهبری گفتم احساس خطر می‌کنم. رهبری تاکید کردند مسئولان به وظیفه خودشان درباره برجام عمل کنند و به همین دلیل طرح دو فوریتی برای روشن شدن ابعاد برجام نوشتم.

زاکانی ادامه داد: ۶۰ روز تمام کار کارشناسی کردیم بی‌آنکه نظر خودمان را اعمال کنیم، ظریف، عراقچی، جلیلی و بقیه را دعوت کردیم تا دچار بی‌انصافی نشویم. حتی آمانو را به کمیسیون برجام دعوت کردیم. در کمیسیون ۷ نفر بودند که نمی‌خواستند کمیسیون برجام کارش را پیش ببرد. تخلف در پشت صحنه وجود دارد و چون گفتید، مجبور شدم بخشی از آنها را بیان کنم.

نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری با بیان اینکه برخی به جای نظام تصمیم گرفتند و گفتند این تصمیم نظام است، اما حقیقت این نبود، گفت: من معتقدم سیاست خارجی ایران مبتنی بر ایده‌محوری و براساس منزلت‌خواهی جهانی می‌تواند شرایط اساسی برای کشور به وجود آورد. گذشتگان هر چه زحمت کشیدند، نفی‌شان نمی‌کنم اما با عبرت از کار منفی، به مسائل مثبت می‌پردازیم.

زاکانی افزود: سیاست خارجی دولتم به صورت مکتوب و مجلد ارائه می‌شود. از نکات منفی برجام عبرت می‌گیریم و به دشمن خوش‌بین نیستیم اما به دوستان داخلی‌مان خوش‌بین هستیم و حاضریم از آنان در بخش‌های مختلف دیپلماسی استفاده کنیم.

به گزارش ایرنا، «سعید جلیلی»، «سید امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی»، «محمد باقر قالیباف»، «علیرضا زاکانی»، «مصطفی پورمحمدی» و «مسعود پزشکیان» داوطلبان تایید صلاحیت شده چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری هستند.

چهاردهمین انتخابات ریاست‌جمهوری ایران برای انتخاب نهمین رئیس‌جمهور جمعه هشتم تیر ۱۴۰۳ در سراسر کشور و سفارتخانه‌ها و نمایندگی‌های جمهوری اسلامی ایران در سایر کشورها برگزار می‌شود.