میراث ترامپ

به گزارش خبرنگار ایرنا، دونالد ترامپ چهل و پنجمین رئیس جمهوری آمریکا در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری شکست خورد این سخت ترین شکست یک رئیس جمهوری مستقر در تاریخ آمریکا بود، شکستی که حتی خود ترامپ تصورش را نمی کرد. اتفاقی که در ۱۰۰ سال اخیر فقط ۵ بار سابقه داشته است. در واقع قاعده رایج پیروزی روسای جمهور در دور دوم است. در آمریکا، از سال ۱۹۱۳، ترامپ پس از بوش پدر، جیمی کارتر، هربرت هوور و ویلیام هاوارد پنجمین رئیس جمهوری است که نتوانسته در یک قرن اخیر برای بار دوم قدرت را در آمریکا در دست بگیرد.

چرا ترامپ شکست خورد

در تحلیل چرایی شکست دونالد ترامپ عوامل متعددی نقش داشته اند. گذشته از اینکه سیاست‌های یکجانبه و قلدرمابانه وی همانند بومرنگی به خود وی بازگشت، نمی توان نقش ویروس کرونا را در شکست ترامپ نادیده گرفت کما اینکه بسیاری از تحلیلگران در ماههای اخیر رقیب اصلی ترامپ را نه بایدن بلکه کرونا عنوان می کردند. در واقع عملکرد ترامپ در مقابله با کرونا را می توان بزرگترین دلیل شکست او دانست، تاثیر این بیماری همه گیر بر اقتصاد آمریکا که باعث از بین رفتن بسیاری از کسب و کارهای کوچک شده بود و از سوی دیگر برخورد ترامپ و دولتش با این بحران بسیاری از مردم آمریکا را آشفته کرده بود.

یکی دیگر از دلایل شکست ترامپ دیدگاه‌های نژاد پرستانه و سخنان او در مورد رنگین پوستان و مهاجران بود این موضوع دلیل از دست دادن بخش زیادی از آرای این گروه بزرگ در جامعه متکثر آمریکا شد.

ترامپ در گفتار و عمل تلاش کرد جامعه آمریکا را دو قطبی کند شیوه ای که باعث پیروزی او در مقابل هیلاری کلینتون شده بود اما این رویکرد در این دوره نتیجه عکس داد. ترامپ به سنت‌ها و ارزش‌های اجتماعی و سیاسی آمریکا پایبند نبود بسیاری از تحلیلگران او را سیاستمداری ضد سیستم نامیده‌اند این عملکرد در دراز مدت باعث رویگردانی اعضای حزب جمهوری خواه از او شد.

رویکرد و اقدامات ترامپ در حوزه سیاست خارجی هم دستاورد قابل اعتنایی برای آمریکا نداشت. شکست در مذاکره با کره شمالی، آغاز جنگ تجاری با چین و حتی اروپا و از همه مهمتر خروج از توافق هسته ای با ایران با وعده رسیدن به توافقی جدید همگی جزو شکست‌های ترامپ در عرصه سیاست خارجی بود. ترامپ برای جلوگیری از رفع تحریم تسلیحاتی ایران عملا با شرکای اروپایی خود وارد تقابل شد و در نهایت نیز نتوانست کاری از پیش ببرد.

تقابل ترامپ با رسانه‌ها و جنگ او با این بخش مهم از منبع قدرت در آمریکا یکی دیگر از عوامل شکست او بود. ترامپ از همان روزهای اول که وارد کاخ سفید شد به مقابله با برخی از غول‌های رسانه ای رفت و با بی‌توجهی و تحقیر آنها، اصطلاح رسانه‌های دروغین (فیک نیوز) را در مورد آنها به کار بود.

میراث ترامپ

اما اقدامات ترامپ در چهار سال گذشته میراثی خطرناک برای جو بایدن از حزب دموکرات برجا گذاشته است. دولت ترامپ فقط در یک دوره با اظهارات جنجالی، اقدامات پوپولیستی، نقض توافق نامه‌ها میراثی شوم بر جا گذاشت. ریاست جمهوری ترامپ ترکیبی از افراط، اطلاعات غلط، نظریه‌های توطئه، خشونت کلامی و نمادین بود.

در عرصه داخلی میراث ترامپ برای آمریکا تحقیر دموکراسی بود، همان گونه که در میانه انتخابات نظام انتخاباتی در آمریکا را متهم به تقلب و فساد کرد، در عین حال ادعای پیروزی در انتخابات را مطرح کرد و سپس خواستار توقف شمارش آراء شد. همین موضوع نشان دهنده تناقض رفتاری ترامپ است، چرا که اگر خود پیروز می شد، هیچ گاه اتهام فساد را به سیستم انتخاباتی آمریکا مطرح نمی‌کرد، از سوی دیگر اگر نظام انتخاباتی فاسد است، ادعای پیروزی ترامپ نیز منتفی می‌شود.

از ممنوعیت ورود مسلمانان تا جدایی کودکان از والدین مهاجر در مرز مکزیک، از حمایت کاملا پنهان از برتری طلبان خشن سفیدپوست تا استفاده ابزاری از مرگ جورج فلوید برای پیشبرد یک برنامه تفرقه افکنانه، میراث بسیار سنگین ترامپ در داخل آمریکا است.

اما در سیاست خارجی ترامپ با یکجانبه گرایی اعتماد جهانی به آمریکا را به شدت مخدوش کرده است. ترامپ به دور از نزاکت بین‌المللی از پیمان‌ها و نهادهای بین‌المللی مانند سازمان بهداشت جهانی، معاهده پاریس، پیمان ترانس پاسیفیک و… خارج شد و آنها را تضعیف کرد. اما جو بایدن اصلاح بخشی از اقدامات ترامپ را باید در اولویت قرار دهد.

یکی از مهمترین چالش های بایدن بازگشت به توافق هسته‌ای با ایران است که ترامپ تمام تلاش خود را برای نابودی آن کرد. یکی از اعضای سابق تیم سیاست خارجی جو بایدن به خبرنگار پایگاه اینترنتی واکس در حوزه امنیت ملی گفته است که موضوع ایران یکی از اولویت‌های اولیه دولت جو بایدن خواهد بود. به گفته او آمریکا با جو بایدن در گام نخست از اجرای متقابل برجام از طرف ایران و آمریکا استقبال خواهد کرد.

جو بایدن همچنین اعلام کرده است یکی از اولین کارهایی که به عنوان چهل و ششمین رئیس جمهوری آمریکا خواهد کرد بازگشت به این توافق خواهد بود.

دونالد ترامپ در اوج بیماری کرونا از سازمان جهانی بهداشت خارج شد بایدن وعده داده است که آمریکا به سازمان جهانی بهداشت باز خواهد گشت. با توجه به همه گیری بیماری کووید ۱۹ این تصمیم در روزهای اولیه زمامداری جو بایدن اعلام می شود. معاون پیشین باراک اوباما، گفته است که آمریکا با وجود همه مشکلات و کمبودهای سازمان جهانی بهداشت به این نهاد وابسته به سازمان ملل متحد باز می گردد.

روابط واشنگتن با بسیاری از متحدان ایالات متحده در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ آسیب دیده است. به عنوان مثال آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان در سال ۲۰۱۸ میلادی گفت که «ما دیگر نمی‌توانیم برای حفظ نظم جهانی به قدرت آمریکا تکیه کنیم.» یکی از اهداف اصلی جو بایدن در عرصه سیاست خارجی بازسازی اعتماد متحدان سنتی آمریکا خواهد بود.

دونالد ترامپ طی چهار سال گذشته در جریان سه نشست با کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی مذاکره کرد؛ هرچند این گفت و گوها دستاورد ملموسی برای واشنگتن به دنبال نداشت. جو بایدن با شرایطی کاملا متفاوت از چهار سال پیش در زمینه تلاش‌ها برای خلع سلاح هسته ای کره شمالی روبرو خواهد شد. یکی از مشاوران پیشین جو بایدن گفته است که نامزد دموکرات‌ها اشتباهات دونالد ترامپ را در برابر کره شمالی تکرار نخواهد کرد./ایرنا