انسجام فرهنگی، رهاورد دولت دوازدهم

وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت دوازدهم با احساس مسئولیت در زمینه بهبود فضا برای کسب و کارهای فرهنگی به تعریف و توسعه و اجرای برنامه ها، پروژه ها، فعالیت‌ها و انتخاب رویکردهایی که منجر به افزایش توان صاحبان کسب و کارهای فرهنگی، رفع موانع تولید و مصرف فرهنگی و حمایت از تولید و مصرف فرهنگی و هنری می‌شود، مصمم تر شد.

این وزارتخانه در مسیر بهبود بهبود فضای کسب و کارهای فرهنگی کلان برنامه ای تدوین کرد و پیش رو قرار داد، اهم مسائل موردنظر این کلان برنامه ضعف توان مالی، فناوری نوین و زیرساختی تولید و مصرف فرهنگی و هنری و رفتارهای سلیقه ای و ناکارآمدی در نظام حقوقی – تقنینی و حمایتها از عرصه تولید و مصرف فرهنگی و هنری بود.

انسجام و هماهنگی فرهنگی دستگاه‌های کشور یکی از دستورکارهای مهم دولت دوازدهم در انجام کارها و اتخاذ تدابیر و سیاست‌گذاری‌ها بوده است؛ موضوعی که باعث شده است تا دولت تدبیر و امید با ارائه و اجرای برنامه ها، پروژه ها، فعالیت ها و انتخاب رویکردهایی که از موازی کاری، تداخل و ناکارآمدی دستگاههای کشور در حوزۀ فرهنگ و هنر پیشگیری کند به تولید و مصرف فرهنگ و هنر ایرانی اسلامی کمک کند.
رویکردی که تلاش خویش را ناظر به دو مسئله کرده است:۱) رفتارهای سلیقه ای و ناکارآمدی در نظام حقوقی – تقنینی و حمایت ها از عرصه تولید و مصرف فرهنگی و هنری و ۲) ضعف الگوسازی، تولید و عرضه محصولات فرهنگی هنری مطابق با سبک زندگی اسلامی – ایرانی.

بر اساس آنچه بیان شد، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای تحقق برنامه ها و رویکردهای کلان خویش بر ۴ محور متمرکز گردید که عبارتند از:
۱ .۱ ساماندهی و توسعه همکاری های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با با سایر وزارتخانه ها و دستگاه های فرهنگی کشور،
۲ .۲ تعریف و اجرای همکاری های فرهنگی با دستگاههای اقتصادی و خدماتی کشور،
۳ .۳ احیا و فعالسازی تفاهم نامه های پیشین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با دستگا ههای کشور،
۴ .۴ بهبود و تسهیل مبادله و داد و ستد منابع سازمانی با سایر دستگاه ها.

مبادله تفاهم‌نامه‌های هدفمند

یکی از راه‌کارهای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در راه تحقق اهداف خویش در حوزه انسجام فرهنگی، تدوین و مبادلۀ تفاهم‌نامه‌های هدفمند بوده است؛ آنچه در ادامه می‌آید بخشی از مهمترین این تفاهم‌نامه‌ها است:

تبادل تفاهم نامه نهاد کتابخانه های عمومی کشور، تبادل تفاهم نامه موسسه مطالعات و تحقیقات دانشگاه تهران، تبادل تفاهم نامه انجمن اندیشه و قلم، تبادل تفاهم نامه انجمن انسانشناسی ایران، تبادل تفاهم نامه پژوهشکده مطالعات فرهنگی وا جتماعی، تبادل تفاهم نامه انجمن عصب روانشناسی ایران(همکاری در نهمین سمپوزیوم نورویسیکولوژی)، قرارداد تألیف دانشنامه جامعه شناسی ایران با پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و … از جمله برنامه‌هایی است که با هدف هم‌افزایی/حمایتی با اجرای پژوهشگاه‌های متبوع وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی صورت گرفته است.

همچنین تبادل تفاهم نامه با نهادهای قرآنی مردمی، دولتی و عمومی برای اجرایی سازی سند توسعه فعالیت های تبلیغی ترویجی توسط معاونت قرآنی با هدف توانمندسازی/حمایتی و باخروجی: ۲۰ تفاهم نامه/ راهبری هماهنگ و منسجم اقدامات سند راهبری قرآنی کشور؛ تبادل تفاهم نامه با شوراهای فرهنگ عمومی استان ها برای توسعه فعالیت های قرآنی در استان ها توسط معاونت قرآنی با هدف توانمندسازی/حمایتی و باخروجی: ۲۸ استان/ ایفای نقش راهبردی توسط شوراهای فرهنگ عمومی استان ها برای پیشبرد فعالیت های قرآنی؛ تبادل تفاهم نامه با سازمان توسعه تجارت برای بهره گیری از ظرفیت های آن سازمان در تولید مشترک، عرضه و پخش بین المللی فیلم توسط سازمان سینمایی و با هدف توانمندسازی و حمایتی؛ تبادل تفاهم نامه با شخصیت های حقوقی دولتی، نیمه خصوصی و خصوصی توسط نهاد کتابخانه ها و با خروجی: ۱۲۹ عنوان تفاهم نامه ( ۱۰ عنوان تفاهم نامه ملی و ۱۱۹ عنوان تفاهم نامه استانی)؛ تبادل تفاهم نامه با دانشگاه فردوسی مشهد و تبادل تفاهم نامه با موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین المللی ابرار معاصر و تبادل تفاهم نامه با بنیاد رودکی توسط ایرنا؛ تفاهم نامه های هدفمند با مرکز تعاملات بین المللی علم و فناوری معاونت علمی ریاست جمهوری توسط بنیاد بازی ها؛ تبادل تفاهم نامه با شهرداری ها و ادارات فرهنگ و ارشاد اسلامی برای ایجاد گذر فرهنگی (استان های خراسان رضوی، یزد، کردستان، زنجان، سمنان، کاشان، اردبیل، تهران، کرمانشاه، چهارمحال) با هدف حمایتی توسط امور استان ها و با خروجی: ۱۱ استان/ ۱۱ تفاهم نامه همکاری/ ۷۵ مورد فضای مصوب برای حمایت؛ تبادل تفاهم نامه همکاری ۵۰ درصدی معاونت با نهاد کتابخانه های عمومی کشور با هدف حمایتی توسط معاونت مطبوعاتی و خروجی: حمایت از ۱۶۱ عنوان نشریه؛ تبادل تفاهم نامه با موسسه توسعه هنرهای معاصر توسط معاونت هنری (اداره آموزش) با هدف همکاری مشترک و هم افزایی و خروجی: برگزاری آزمون های جامع و ادواری در ۳۲ استان کشور؛ تبادل تفاهم نامه با شهرداری تهران توسط ستاد کانون های مساجد با هدف همکاری مشترک و هم افزایی و خروجی: استفاده از ظرفیت های سخت افزاری و نرم افزاری متقابل و همکاری و مشارکت در طرح اربعین کانون های فهما؛ تبادل تفاهم نامه با حوزه هنری توسط ستاد کانون های مساجد با هدف همکاری مشترک و هم افزایی و با خروجی: تولید ۵۰ نمایشنامه مشترک، مشارکت در جشنواره تئات بچه های مسجد با ۱۳ گروه؛ تبادل تفاهم نامه با حرم حضرت معصومه (س) توسط ستاد کانون های مساجد با هدف همکاری مشترک و هم افزایی و خروجی: اجرای برنامه های دهه کرامت، حمایت از بیش از ۳۰۰ کانون و بیش از ۲۰۰ نفر از اعضای کانون های مساجد استان قم در طرح روزه اولی ها؛ تفاهم نامه با استانداری های کشور توسط امور استان ها با هدف همکاری مشترک و هم افزایی مشارکت ارشاد با استانداری های ۵ استان (اردبیل، فارس، مرکزی، هرمزگان و یزد)به مبلغ ۳۸۱۴ میلیارد ریال، بخشی از مهمترین اقدامات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در در راستای مبادله تفاهم نامه های هدفمند بوده است.

اجرای فعالیت مشترک با سایر دستگاه‌ها

برگزاری نمایشگاه، جشنواره، مسابقه، کارگروه و … یکی دیگر از اقدامات اجرایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در راستای تحقق انسجام اجتماعی در تعامل با سایر دستگاه‌ها بوده است. برخی از این اقدامات به صورت موجز در ذیل آورده شده است؛

برگزاری بیست وهشتمین دوره نمایشگاه بین المللی قرآن کریم با مشارکت شهرداری تهران؛ برگزاری طرح قرآنی ۱۴۵۳ با مشارکت سازمان صدا و سیما؛ برگزاری همایش مسئله‌محور با همکاری دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه امیر کبیر، شرکت هوشمند اول بهشتی (هاب)؛ برگزاری مسابقه ۴۸ ساعته بازی جدی (هکاتون) با همکاری: موسسه آموزشی علوم و فنون کیش به نمایندگی از سازمان منطقه آزاد کیش، معاونت امور جوانان وزارت ورزش و جوانان، صندوق نوآوری و شکوفایی تهران، دانشکده چند رسانه ای، دانشگاه هنر اسلامی تبریز؛ برگزاری جشنواره های فرهنگی هنری و … در استان ها: برپایی نمایشگاه کتاب، جشنواره فجر در استان ها به طور همزمان، حمایت از تولید فیلم و برپایی هفته های فرهنگی، ایجاد پاتوق فیلم و هنر، نمایشگاه های عکس و رشته های تجسمی و بازار فروش آنها، استفاده از ظرفیت ادارات و سازمان ها برای اطلاع رسانی پیشگیری از بیماری کرونا؛ برگزاری طرح های قرآنی، توجه به فعالیت های قرآنی در فضای مجازی/ مشارکت در برگزاری طرح های قرآنی ۴۵۳ طرح قرآنی/ با مشارکت صدا و سیما (شبکه قرآن)؛ برگزاری دو دوره نمایشگاه توسعه کسب و کارهای فرهنگی در فضای مجازی با جلب مشارکت دستگاه ها؛ مرمت آثار ارزنده موزه هنرهای معاصر کرمان با همکاری استانداری کرمان و احیای بیش از ۶۰۰ اثر گرانقیمت هنرهای تجسمی؛ برگزاری دوره های مهارتی با همکاری آموزش و پرورش و خروجی شرکت بیش از ۴۰۰۰۰ نفر در این دوره های مهارتی؛ طراحی و ایجاد کارگروه استانی هماهنگی، حمایت و توسعه محتوا و خدمات فرهنگی در فضای دستگاه های استانی و نمایندگان بخش خصوصی، به صورت مشترک با مرکز ملی فضای مجازی با خروجی: ۱۱ دستگاه استانی/ ایجاد امتداد استانی برای وزارت متبوع و مرکز ملی فضای مجازی و هماهنگی بین دستگاهی در سطح استان ها برای بهبود و گسترش تولید محتوا در فضای مجازی؛ برگزاری ۵۱ عنوان نمایشگاه و فروش آثار هنری تولید شده توسط زنان سرپرست خانوار در برج آزادی با همکاری سازمان های بهزیستی، کمیته امداد امام خمینی (ره)، سازمان زندان ها و سایر انجمن های خیر مردم نهاد و … از جمله اقدامات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با بازوی نهادهای این وزارتخانه در راستای اجرای فعالیت مشترک با سایر دستگاه‌ها بوده است

استفاده از ظرفیت بخش‌های خدماتی، اقتصادی در عرصه فرهنگ

در نهایت می‌توان بخش دیگری از تلاش‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت دوازدهم را در استفاده از ظرفیت بخش‌های خدماتی، اقتصادی در عرصه فرهنگ دید؛ موضوعی که به صورت جزئی می‌توان به مواردی از آن اشاره کرد:

جلب مشارکت بانک عامل در بیست و هشتمین نمایشگاه بین المللی قرآن؛ جلب مشارکت آستان قدس رضوی در اجرای طرح ملی تلاوت؛ جلب مشارکت شهرداری تهران دربرگزاری نمایشگاه بین المللی قرآن توسط معاونت قرآنی؛ جلب مشارکت ایمیدرو، اتاق بازرگانی و شهرداری تهران و اصفهان توسط سازمان سینمایی؛ همکاری با شرکت های بیمه ای و گردشگری در سطح ملی ستاد کانون های مساجد؛ ایجاد تمرکز و وحدت رویه بین نهادها و مراجع تخصصی تبلیغات کشور، آسیب شناسی و تبیین اقدامات دولت در تسهیل امور، اصلاح روش ها و رویه ها و، تدوین نقشه راه با توجه به آینده نگری مبتنی بر وظایف و تکالیف دولت و بخش خصوصی توسط معاونت مطبوعاتی؛ و جلب مشارکت مرکز منطقه ای کیش توسط پژوهشگاه، تمامی اقدامات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در استفاده از ظرفیت بخش‌های خدماتی، اقتصادی در عرصه فرهنگ را نشان می دهد./ایرنا