به بهانه برگزاری اجلاس جنبش عدم تعهد؛ نگاهی به منطق جمهوری اسلامی ایران در تعامل با دنیا

 ما با کسی دعوا نداریم ولی به کسی که می‌خواهد دوباره بر ما سیطره پیدا کند، می‌گوییم نخیر، غلط می‌کنی، با این حال معتقد به دیپلماسی فعال هستیم و وزارت خارجه‌ ما باید در سطح جهان مشغول فعالیت باشد.

به گزارش حوزه سیاست خارجی ایرنا، «جنبش عدم تعهد» با هدف استقلال کشورهای عضو از قدرت‌های بزرگ جهانی در فروردین ۱۳۳۴ با شرکت ۲۵ کشور عمدتا آسیایی و آفریقایی تشکیل شد و هم اکنون با ماهیت فرامنطقه‌ای خود می‌تواند در نظام بین‌الملل ایفای نقش کند. به علت نزدیک بودن گفتمان انقلاب اسلامی و رویکرد این جنبش، ایران پس از انقلاب اسلامی به عضویت این جنبش درآمد و در شهریور ۱۳۹۱ ریاست ۳ ساله آن را به عهده گرفت.

دیپلماسی به‌عنوان یکی از ابزارهای تحقق اهداف در نظام بین‌الملل، جایگاه والایی در اندیشه و عمل رهبر انقلاب اسلامی دارد و ایشان همواره از تحرک دولت‌ها در عرصه‌ دیپلماسی که همراه با حفظ هویت و شخصیت نظام اسلامی در رفت‌وآمدها، دادوستدها و مبادلات باشد حمایت کرده‌اند.

به مناسبت برگزاری نوزدهمین اجلاس سران کشورهای جنبش عدم تعهد در کامپالا پایتخت اوگاندا، به گزیده ای از بیانات مقام معظم رهبری در رابطه با سیاست خارجی ایران با کشورهای جهان پرداخته ایم که در ادامه آمده است.

رهبری در خصوص ارتباط با کشورهای دنیا می فرمایند: پیام اسلام، پیام وحدت و امنیت و برادری است. امیرالمؤمنین، یک جمله‌ ابدی دارد که درباره‌ همه‌ انسانهاست و می‌فرماید، این انسانی که در مقابل تو قرار دارد، یا برادر دینی توست، یا شریک خلقتی تو به‌هرحال، یک انسان است (۱۳۷۵/۰۷/۱۸). منطق جمهوری اسلامی ایران در تعامل با دنیا کناره‌گیری یا ستیزه‌جویی نیست بلکه نظام اسلامی باید دارای تعامل سازنده و مؤثر با جهان بر اساس اصول عزت، حکمت و مصلحت باشد (۱۳۸۲/۰۸/۱۲).

ایشان همچنین می فرمایند: ما با کسی دعوا نداریم، به کسی که می‌خواهد دوباره بر ما سیطره پیدا کند، می‌گوییم نخیر، غلط می‌کنی؛ اجازه نمی‌دهیم. منازعه‌ نظام اسلامی با کسانی که در پی چالش با این نظامند، سر این قضیه است (۱۳۸۳/۳/۲۷). البته این به ‌معنای قطع رابطه‌ با دنیا نیست؛ بعضی‌ها برای اینکه این سیاست الهی را بکوبند، بدروغ میگویند انقلابیّون میگویند با دنیا قطع رابطه کنید؛ نه، ما قائل به قطع رابطه‌ با دنیا نیستیم، قائل به حصار کشیدن دور کشور هم نیستیم؛ رفت‌وآمد بکنند، رابطه داشته باشند، مبادله بکنند، دادوستد بکنند، امّا هویّت و شخصیّت اصلی خودشان را از یاد نبرند؛ این حرف ما است: وَ اَنتُمُ الاَعلَونَ اِن کُنتُم مُؤمِنین (۱۳۹۵/۳/۳). اصول سیاست خارجی ما از اصول انقلاب ما جدا نیست. ما کار کوچکی که نکردیم؛ ما حادثه و پدیده‌ جدید و عظیم و عمیق و ماندگاری را به‌وجود آورده‌ایم که انقلاب اسلامی و ایجاد نظام جمهوری اسلامی است. ما همچنان‌که نظام سلطه را در درون کشورمان با انقلاب به‌هم زدیم، با نظام ارباب – رعیتی در سطح جهان نیز مخالفیم؛ ما با نظام سلطه مخالفیم (۱۳۸۳/۵/۲۵).

رهبری با اشاره به چند نکته کلیدی در سیاست خارجی کشورمان فرموده‌اند: با توجه به این اصول و منطق، سه نکته را باید در دیپلماسی جمهوری اسلامی مورد توجه قرار دهیم. اول اینکه: ما باید توان دیپلماسی خودمان را در سطح دنیا درست توزیع کنیم؛ یعنی سهم آسیا به تناسب وسعت و توانایی آسیا باید به آسیا داده بشود، سهم آفریقا همین‌جور، سهم آمریکای لاتین همین‌جور (۱۳۹۵/۶/۳). دوم اینکه ما معتقد به دیپلماسی فعال هستیم و وزارت خارجه‌ ما باید در سطح جهان مشغول فعالیت باشد (۱۳۶۹/۲/۱۲). سوم اینکه باید از ظرفیّت دیپلماسی برای اقتصاد استفاده کنیم و از انتقال فنّاوری پیشرفته و صادرات بهره مند شویم (۱۳۹۵/۶/۳).