تشابه کرونا و مارنی و تعطیلی سینما    * طاهر جمشیدزاده

 

نگاه اقتصاد – سینما و سیاست همواره مکمل و لازم و ملزوم هم بوده اند و از همدیگر تأثیر پذیرفته اند و بی شک هیچ آلترناتیویی یارای رقابت با هنر هفتم و غول سترگ سینمای جهان”هالیوود”را ندارد.

 

در این بحبوحه و گیر و دار صعب،دشوار و چالش زای کرونا که تمام بورس های جهان،صنعت،حمل و نقل، نفت، هواپیمایی، صنایع غذایی، صادرات، واردات، تولید ناخالص داخلی کشورها و صنعت عظیم توریسم و جهانگردی را با رکود بی سابقه مواجه ساخته و داد و ستد کشورهای جهان را قفل کرده و با بحران تاریخی مواجه کرده و اقتصاد بیشتر کشورها و منجمله آمریکا ابرقدرت جهان را که در صدر رنکینگ قربانیان کرونا با ۵۸۰هزار تن است در آستانه ورشکستگی قرار داده است.

 

شاید بیشترین افتخار سینما را در دو دولت اصلاحات و اعتدال بشود قلمداد کرد که سینماگران و هنرمندان هنر هفتم به تأسی از قاطبه جامعه بویژه در انتخابات ها موج عظیمی ایجاد و طرحی نو در انداختند و در این میان اصغر فرهادی”برای دو فیلم جدایی نادر از سیمین و فروشنده”مرد دو اسکاره سینمای ایران و جهان در صدر رنکینگ هنر هفتم در کنار عباس کیارستمی فقید که نخست وی در آوردگاه کن برای ایران در عرصه سینما با فیلم”طعم گیلاس”در۱۹۹۷طلای کن گرفت خوش نشسته است؛ولی در بازه۱۵ماه گذشته که اپیدمی کرونا در ایران و جهان آغاز شد و عالم گیر گردید قصه پر غصه این ویروس چموش تاج دار در سینما و دکان آن را تخته و نان آن را بدجور آجر کرده است به طوری که سینماگران دل خوشی که از آن ندارند هیچ بلکه مهاجرت خویش را از همان آغاز کرونا”۲اسفند۹۸”در کشور به تلویزیون و ساخت پلتفرم و سریال های تلویزیونی که عمدتا تلویزیون مدیومی پرطرفدار و پر مخاطب است آغاز کردند و در این وانفسا اما دولت تکنوکرات اعتدال وقع خاصی به سینما و فرهنگ و هنر نداده است.

 

دولتی که در شعارهای انتخاباتی از این مدیوم و شعر که هنر اول ایران و ایرانی است و بر رف و تاقچه هر ایرانی پس از کلام الله مجید؛ دیوان شعر حافظ و سعدی که اول ماه میانی بهار زاد روز تولد او بود خودنمایی می کند و این شعر شاعر شیرین سخن شیرازی شیخ اجل سعدی شیرازی است که به۵زبان زنده دنیا بر سر در سازمان ملل که فخر هر ایران و ایرانی است جلوه گر است و هنر ایرانیان را به رخ دنیا کشیده است که: (بنی آدم اعضای یکدیگرند/که در آفرینش ز یک گوهرند/چو عضوی به درد آورد روزگار/دگر عضوها را نماند قرار/تو کز محنت دیگران بی غمی/نشاید که نامت نهند آدمی.) که همتای وی فردوسی بزرگ رساتر این مسأله را روایت کرده است: (چو ایران نباشد تن من مباد.) سینمای ایران در روزگار کرونا در واقع تعبیر بی روتوش و دقیق مردی بدون سایه”فیلمی از علیرضا رییسیان”است و می طلبد که دولت اعتدال قبل از پایان دوره۴ساله دوم دین خود را به سینماگران و شاعران ادا کند که به گردن او حق زیادی دارند که منوچهر شاهسواری مدیرعامل خانه سینما از این وضعیت اسفبار که سینما را دچار رکود و تعطیلی کرده است بشدت ابراز نگرانی می کند که بازنشستگان این هنر سترگ از محمل مناسب مطمئنی پس از بازنشستگی برخوردار نیستند و انتظار می رود دولت تدبیر و امید در آخرین ماه های فعالیت خویش حداقل کف انتظارات این قشر بزرگ را برآورده سازد.

 

دیروز فیلمی سینمایی با نام«وقتی مارنی آنجا بود.» از شبکه پویا برای بچه ها نمایش داده شد که داستان و قصه فیلم با تمام گروههای سنی ارتباط برقرار می کرد؛ این فیلم سینمایی ژاپنی که به طرز خلاقانه و ماهرانه ای ساخته شده است آدمی را به خاطرات دور و دراز دوران مدرسه شبیه «مشق شب» عباس کیارستمی فقید می برد همان کسی که کوروساوا کارگردان شهیر و نام آور ژاپنی و سینمای جهان وی را جانشین پس از خویش قلمداد کرده بود و هم اکنون که کرونا تمام سیاره آبی را تحت سیطره و اختیار خویش قرار داده و از هر طیف سنی از آن کابوس و هراس دارند و تقریبا از تمام گروههای سنی در جهان قربانی گرفته و بیش از ۳میلیون و ۱۰۲هزار تن را در جهان به استقبال مرگ فرستاده است و در کشور عزیزمان ایران هم ۶۹هزار و۱۲۰ نفر تا ظهر دیروز به گفته سخنگوی وزارت بهداشت فوت شده اند که قصه کرونا به طرز مرموز و عجیبی با فیلم وقتی مارنی آنجا بود «دختری تنها که پشت شیشه های آبی گیر افتاده بود.» تشابه بی بدیلی دارد و بعدها بشر امروزی برای آیندگان تعریف خواهد کرد که وقتی که کرونا برای نخستین بار آنجا «ووهان» بود چه بلایی بر سر جهان آوار کرد که گدازه های شبیه آتشفشان فوجی یاما در ژاپن هنوز احساس می شود.

 

تم اصلی داستان فیلم مارنی به شیوه بدیعی شبیه داستان های ناباکوف و پائولو کوئیلو با آدم همذات پنداری کرده و تا آخر داستان همراه و دنبال خودش می کشاند؛ داستان مارنی داستان بسیار شگفت، زیبا و در نوع خود غم انگیز و یک تراژدی تمام عیار است برای همه انسانها بر روی کره ارض که وقتی کرونا آنجا بود چه اتفاقی افتاد که جهان را به یکباره دچار یک جهش و پوست اندازی نمود و با چالشی عظیم دنیا را به پسرفت و بازگشت به گذشته هول داد تا در کش و قوس این غم سترگ به دنبال ریشه هایش در مغاک اندیشه و در اعماق بگردد و کاوش کند و دوره های زمین شناسی را یکی پس از دیگری ورق بزند تا به دوران سنوزوئیک برسد همان جایی که مارنی آنجا بود و نخستین بار در تپه ماهورهای تاریخ با گذر از تریاس،کرتاسه،ژوراسیک،دونین و اردوویسین پا به کره خاکی گذاشت.