نگاهی به عملکرد دولت در عرصه تخصیص ارز، صدور روادید، حمل و نقل و اینترنت زائران کربلا؛ آیا نمره قبولی مدیریت دولت در اربعین مثل جمعیت زائران بی‌سابقه است؟

به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، پیاده روی اربعین آئین جهانی شیعیان و محبان امام حسین(ع) است؛ آئینی که حالا هر سال با شکوه‌تر از سال‌های پیش برگزار می‌شود. انبوه جمعیت حاضر در این راهپیمایی و کوچک بودن مکان آن باعث شده تا برگزاری چنین آئینی تبدیل به یکی از افتخارات مدیریتی شیعیان در عرصه جهانی شود. اگر چندسال پیش کسی مدعی می‌شد که با توجه به زیرساخت‌های موجود در کشور عراق می‌توان چنین برنامه بزرگی با ده ها میلیون زائر برگزار کرد، احتمالا ادعایش به سختی مورد پذیرش قرار می‌گرفت اما در این سال‌ها و با برگزاری این آئین باشکوه همگان به این معجزه مردم‌نهاد شیعی ایمان آورده اند.

طبق آمارهای منتشرشده امسال و به رغم گرمای هوا باشکوه‌ترین مراسم اربعین در کشور عراق و با محوریت کربلای معلی برگزار شد. حضور بیش از ۲۲میلیون زائر حسینی جلوه بی‌نظیری از یک اجتماع مذهبی را حول حرم امام حسین(ع) رقم زد. در این میان حضور چهار میلیون و ۵۰ هزار زائر ایرانی حاضر در این راهپیمایی بالاترین میزان حضور هموطنان‌مان در این کنگره جهانی بود؛ جمعیتی که از دورترین نقاط ایران خود را به عراق رسانده و با حضور در این طریق با شکوه، با پای پیاده خود را به حرم سید و سالار شهیدان رساندند.
حضور چنین جمعیت بی‌سابقه‌ای که در هرم جانسوز گرمای عراق با خیل عاشقان حسینی همراه شده بود یکی از آزمون‌های بزرگ مدیریتی برای دولت ایران به حساب می‌آمد؛ آزمونی که در سطح کلان با سامان بخشیدن به جمعیت ایرانی، تسهیل رفت و آمدشان به عراق و موارد خدماتی همچون مساله ارتباطات، روادید و مانند آن خود را آشکار می‌ساخت.

سفر اربعین انتخاب آئینی پر رنج برای شریک شدن در رنجی است که کاروان بازماندگان کربلا در سال ۶۱ هجری تحمل کرده بودند. به همین خاطر زائران با انتخاب مسیر طولانی پیاده‌روی ۸۵ کیلومتری و به سر رساندن روز و شب‌ها در بیابان‌های مجاور کربلا و نجف تلاش داشتند تا بخشی از بار این رنج را روی شانه‌های خود سوار کنند. با این حال وظیفه دولت‌ها خدمت‌رسانی صحیح است تا این رنج به مسائل مربوط به پیش از سفر نیز تسری پیدا نکند.

خیل جمعیت حاضر در این برنامه ده ها میلیون نفری که با افزایش تقاضا در عرصه‌های مختلف همراه می‌شود در سال‌های گذشته مشکلات بسیاری را برای زائران حرم امام حسین(ع) به همراه داشت. از جمله این مشکلات مساله تامین ارز زائران بود که صحنه‌های تلخ و زننده‌ای همچون تشکیل صف‌های چندصدمتری در عراق برای دریافت دینار را رقم زد. سال۹۷ بود که در سایه عدم مدیریت صحیح تقاضای جامعه برای ارز عراقی، بسیاری از زائران چند شبانه روز در خاک عراق معطل دریافت دیناری شدند که هزینه آن را در ایران پرداخته بودند. از دیگر سو زائرانی نیز که خود اقدام به تهیه ارز کرده بودند با سرگردانی در میان صرافی‌های داخل کشور و حتی پرداخت هزینه بالاتر که ناشی از سوداگری دلالان بود موفق به تامین دینار لازم برای سفر خود شده بودند.
در این فضا یکی از نقاط روشن در مدیریت صحیح جمعیت متقاضی شرکت در مراسم اربعین حسینی، ابتکار بانک مرکزی برای تسهیل فروش دینار به زائران بود، به گونه‌ای که امسال با وجود افزیش زائران ایرانی اربعین نسبت به سال های قبل، هیچ صفی در مقابل صرافی‌ها شکل نگرفت و مردم نیز بابت گرفتار شدن در دام دلالان رقمی بالاتر را برای دریافت دینار پرداخت نکردند. زائران امسال با ثبت درخواست در سامانه بله و انتخاب شعبه دریافت ارز، در کمترین زمان و بدون معطلی دینار خود را با نرخ مصوب و پایین‌تر از فروش آزاد در بازار دریافت کردند.

در مجموع تامین دینار زائران را می‌توان یکی از جلوه‌های مدیریت صحیح دولت در برگزاری آئین اربعین حسینی امسال دانست؛ مسئله‌ای که در زمینه صدور و تمدید روادید نیز اتفاق افتاد و برخلاف سال‌های نه چندان دور که بعضی از زائران تا روزهای منتهی به پایان پیاده‌روی منتظر گذرنامه خود می‌ماندند، امسال تسهیل در صدور و تمدید گذرنامه باعث شد تا عمده تقاضاها در کمتر از ۲۴ساعت به نتیجه برسد و زائران دچار مشکل خاصی در این زمینه نشوند.

رسیدن زائران به مرز و به دنبال آن حرکت از مرز به سمت شهرهای زیارتی از ابرچالش‌های اربعین در سال‌های گذشته بود. به گونه‌ای که گاهی جمعیت زیادی از متقاضیان یا به مرزها نمی‌رسیدند یا روزهای متمادی منتظر یک وسیله نقلیه می‌ماندند. آنچه در اربعین امسال به وضوح به چشم آمد، تامین یک شبکه سراسری با قیمت‌های تثبیت شده برای جابجایی زائران از سراسر کشور به سمت پایانه‌های مرزی بود. طرح‌هایی همچون همسفر اربعین و استفاده از خودروهای شخصی برای جابجایی متقاضیان از دیگر ابتکارات دولت برای مدیریت تقاضا و جابجایی مسافرین بود که عملا خروجی‌های کشور را به رغم شکسته شدن رکورد تعداد زائران نسبت به سال‌های پیش در شرایط مطلوبی نگه داشت.
یکی دیگر از مشکلاتی که در سال‌های گذشته زائران حسینی را در عراق درگیر می‌کرد، مساله ارتباطات و اینترنت بود؛ به گونه‌ای که جدا شدن اعضای خانواده از یکدیگر و نبود امکان ارتباطی میان آنها و یا تماس با داخل کشور تجربه‌های تلخ زیادی را برای زائران رقم می‌زد. با این حال اربعین امسال را می‌توان بهترین تجربه در این زمینه دانست. پیگیری دولت برای بهبود قیمت بسته‌های اینترنت همراه رومینگ و تخصیص مزایایی در سکوهای داخلی برای برقراری ارتباط زائران با یکدیگر و همچنین تماس با داخل کشور باعث شد تا زائران به ندرت دچار مشکل ارتباطی با یکدیگر شوند.
با مجموعه این تعاریف، زائران حرم امام حسین(ع) در مقایسه با سال‌های نه چندان دور، امسال شاهد جلوه قابل قبولی از مدیریت امور مربوط به سفر اربعین بودند. اصلاح شیوه توزیع ارز که هم دست دلالان را کوتاه کرد و هم زائران را از سرگردانی خارج کرد، سرعت عمل بالا در صدور گذرنامه اربعین که در سایه تعامل صحیح دستگاه سیاست خارجی با دولت عراق صورت گرفت، گسترش زیرساخت‌هایی همچون پارکینگ‌های عمومی، تقویت ناوگان عمومی و در نهایت بهبود شرایط ارتباطات و دسترسی به اینترنت، اربعین بی‌سابقه امسال را تبدیل به یکی از میدان‌های مدیریت قابل تقدیر دولتمردان کرد./ایرنا