انتظارات برجامی دولتمردان و نمایندگان مجلس از بایدن

با پیروزی بایدن در انتخابات آمریکا و ورود او به کاخ سفید، مقامات جمهوری اسلامی هر کدام به اظهار نظر درباره توافق هسته ای و احیای برجام پرداخته اند. در همین ارتباط رهبر معظم انقلاب به مناسبت حماسه ۱۹ دی در بخشی از بیانات خود به موضوع برجام اشاره کردند و فرمودند: می گویند آمریکا به برجام برگردد یا برنگردد، ما هیچ اصرار و عجله ای نداریم که آمریکا به برجام بازگردد. مساله ما برگشتن یا برنگشتن آمریکا نیست. مطالبه منطقی و عقلانی ما رفع تحریم هاست.

رهبر معظم انقلاب اظهار داشتند: اگر تحریم ها برداشته شد برگشت آمریکا به برجام معنایی خواهد داشت. مساله خسارت ها هم وجود دارد که در مراحل بعدی دنبال خواهد شد اگر تحریم ها برداشته نشد برگشت آمریکا به برجام نه تنها به نفع ما نیست بلکه به ضرر ما هم خواهد بود و نفعی هم ندارد. در این گزارش برخی اظهارنظرها و مواضع اعضای تیم دولت، دیپلمات ها و همچنین نمایندگان مجلس شورای اسلامی منعکس شده است.

مواضع دولتمردان درباره آینده برجام

* حجت الاسلام و المسلمین «حسن روحانی» چهارشنبه یکم بهمن ماه همزمان با روز تحلیف بایدن در جلسه هیات دولت اظهار کرد: امروز توپ در زمین آمریکا و واشنگتن است، اگر به تعهدات خود عمل کنند ما هم عمل می کنیم، ترامپ مرد اما برجام زنده ماند، همه تلاش تندروهای آمریکا، ارتجاع منطقه و صهیونیست ها این بود که برجام بمیرد، اما امروز برجام زنده است، ترامپ با پرونده سیاهش رفت ولی برجام زنده است.

روحانی با اشاره به این که در هر موردی آمریکا در برابر برجام و ایران ایستاد، شکست خورد؛ یادآور شد: آمریکا در قطعنامه ۲۲۳۱ شکست خورد و آن جایی که آمد جلوی اجرایی نشدن تحریم تسلیحاتی ایران را بگیرد و یا آن جایی که خواست اسنپ بک را اجرا کند یا کاری کند کمیته های تحریم باقی بماند، باز هم شکست خورد. در چند مورد آمریکا به میدان آمد پیشنهاد رسمی داد و جهان را زیر و رو کرد، اما باز هم شکست خورد.

رییس جمهوری چندی پیش نیز در این خصوص اظهار کرد: سیاست ما روشن است، سیاست جمهوری اسلامی ایران همان طور که بارها تأکید کردیم، تعهد در برابر تعهد، اقدام در برابر اقدام، کاهش تنش در برابر کاهش تنش، احترام در برابر احترام، تعهدات بین‌المللی در برابر تعهدات بین‌المللی. اگر یک همچون اراده‌ای در حاکمان آینده آمریکا وجود داشته باشد، به نظر من حل مسأله بسیار آسان است.

* «علی ربیعی» سخنگوی دولت سه شنبه ۳۰ دی در نشست هفتگی خود با خبرنگاران گفت: موضع ایران درباره بازگشت آمریکا به برجام از سوی مقامات کشور بارها اعلام و تکرار شده است. دولت آمریکا باید ابتدا تعهدات خود را بر اساس برجام و نیز قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل انجام دهد و این تنها مسیر موجود پیش روی دولت جدید در آمریکا است. ضمن اینکه ما هیچ پیامی از طرف تیم آقای بایدن دریافت نکرده ایم. تا وقتی اطمینان پیدا نکنیم که آمریکا ضمن بازگشت بی قید و شرط به تعهدات خود، به این وظایف قانونی بطور کامل عمل خواهد کرد، مذاکره ای بی معناست.

* «محمود واعظی»رییس دفتر رییس‌جمهوری، در پاسخ به این پرسش که آیا دولت پیش‌شرطی برای مذاکره احتمالی با آمریکا در قالب برجام، به این کشور ارایه کرده است، گفت: آن چیزی که ما مطرح می‌کنیم این است که هر آنچه در دولت ترامپ اتفاق افتاده، باید به قبل از دولت ترامپ برگردد، ما روی این موضوع جدی هستیم.

* «محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه کشورمان چند روز پیش در کنفرانس ویدیویی با «سایمون کاوونی» وزیر امور خارجه ایرلند یادآور شد که ایران از ابتدا به تمامی تعهدات خود در قالب برجام عمل کرده و بعد از خروج آمریکا و ناتوانی اروپا برای اجرای کامل تعهدات برجامی و عدم برخورداری ایران از منافع این توافق، بر اساس ماده ۳۶ برجام تعهدات خود را کاهش داده است.

وی افزود: اقدام های آمریکا با ایجاد مزاحمت و وضع تحریم های غیر قانونی به‌ویژه در چند سال اخیر که با اهداف و مفاد منشور مغایرت داشته و ناقض معاهدات بین المللی بوده است و از این جهت به چند جانبه گرایی ضربه وارد کرده است. انتظار این است همه کشورها بویژه اعضای شورای امنیت در راستای صلح و امنیت بین المللی تلاش سازنده داشته باشند.

* «سیدعباس عراقچی» معاون سیاسی وزیر امور خارجه شانزدهم دی ماه در برنامه گفت وگوی ویژه خبری شبکه دوم سیما عنوان کرد: طرفین ما در برجام بارها اعلام کرده اند که رفع تحریم ها یک پایه اجتناب ناپذیر برجام است و اروپایی ها باید از ایران تشکر کنند و به اجرای قانون مجلس شورای اسلامی ایراد نگیرند و بهتر است انحرافات خود را در مسیر برجام اصلاح کنند. راه حفظ برجام این نیست که به ایران فشار بیاورند بلکه باید طرفین غربی به تعهدات خود بازگردند.

عراقچی توضیح داد: اروپایی ها ناتوانی خود را در تعهد به برجام نشان دادند و به هر حال کشورهای اروپایی نتوانستند تضمین کنند که ایران از منافع برجام استفاده کند. ۲۰ درصد غنی سازی به معنای مرگ برجام نیست بلکه عکس العمل ما به عدم تعهدات طرف مقابل در برجام است.

وی تصریح کرد: غربی ها دچار توهم شدند و فکر می کنند به دلیل فشارهای مجدد آمریکا، جمهوری اسلامی ایران آماده بازگشت به برجام است و آنها می توانند برای این امر شرط بگذارند. جمهوری اسلامی ایران تصمیم خود را برای زندگی بدون برجام و اقتصاد بدون برجام اتخاذ کرده است. دو سال است بودجه دولت بدون نفت بسته شده و این امر فشار زیادی را به مردم ما آورده اما هر کشوری که استقلال را تجربه کرده مراحل دشواری را طی کرده است.

آینده برجام از نگاه شماری نمایندگان مجلس

* «شهریار حیدری» نایب رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست‌خارجی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه هدف اصلی ایران در حفظ برجام برداشته شدن تحریم‌ها است، اظهار داشت: اگر تحریم‌های ظالمانه‌ای که علیه ملت ایران در زمان ترامپ اعمال شده برداشته نشود قطعا برجام برای ایران خسارت خواهد بود.

* «سهراب گیلانی» عضو مجمع نمایندگان استان خوزستان با اشاره به درخواست تروییکای اروپایی طرفِ برجام نسبت به توقف غنی‌سازی ۲۰ درصدی از سوی کشورمان، گفت: مفاد توافقنامه برجام مشخص است از این رو باید پاسخ دهند چرا امضا خودشان را قبول ندارند. جمهوری اسلامی ایران تعهدات برجامی‌‎اش را اجرایی کرده اما در مقابل اروپایی ها با پیروی از سیاست آمریکا فقط دست روی دست گذاشته و فرصت سوزی کرده اند.

* «فدا حسین مالکی» عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گفت: ایران زمانی به انجام تعهدات خود بازمی‌گردد که طرف‌های مقابل قدم‌های مثبتی را بردارند، در غیر این صورت براساس قانون مجلس باید عمل شود.

* «علیرضا سلیمی» عضو هیات رییسه مجلس تاکید کرد: آنچه باید رقم بخورد، رفع تحریم ها از سوی آمریکا و اروپایی ها است، پس از این اتفاق درباره انجام تعهدات مجدد برجام می توان بحث کرد از این رو رفع تحریم ها موضوع بالاتر و مهم تر از بازگشت به برجام است.

* «حسین نوش آبادی» عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با اشاره به آثار زیان بار تحریم های ظالمانه آمریکا بر اقتصاد کشورمان با تاکید بر جبران خسارت های وارد شده توسط این کشور گفت: همانطور که رهبر فرزانه انقلاب فرمودند علیرغم این که از ابتدا در بحث برجام به آمریکایی ها و طرف های مقابل خوشبین نبودیم اما بنابر مصالحی این توافق نامه امضا شد تا طرفین به تعهداتشان عمل کنند.

نوش آبادی در تشریح آینده برجام در دوران جدید دولت دموکرات ها، گفت: دولت جو بایدن باید از رفتارهای ترامپ درس عبرت بگیرد و با تعریف راهبردی تعاملی مبتنی بر منافع مشترک، از زیاده خواهی بی‌حد و اندازه خودداری کند؛ چون رییس جمهوری آمریکا(ترامپ) نشان داد فشار بر ملت‌ها با هدف سلطه جویی محکوم به شکست است.

* «محمد حسن آصفری» نایب رییس کمیسیون امور داخلی و شوراهای مجلس تاکید کرد: پیش از هر نوع مذاکره‌ای باید خسارات وارد شده به کشورمان جبران شود؛ ۱۵۲ میلیارد دلار خسارت ناشی از خروج آمریکا از برجام است که باید تعیین تکلیف شود.

* «جلیل رحیمی جهان آبادی» عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تاکید کرد: اینکه دولت جدید آمریکا به چه سمت و سویی خواهد رفت به دستگاه حاکمیت جدید آمریکا و بایدن بستگی دارد اما اگر نگاه عاقلانه و واقع گرایانه داشته باشند می پذیرند برجام چارچوبی است که هم به نفع ایران و هم به نفع غربی ها بوده، ضمن اینکه ایران می تواند حق غنی سازی داشته باشد، از فرصت های اقتصادی استفاده کند از سوی دیگر خیال غرب هم راحت می شود که ایران به سمت فعالیت های بیشتر و افزایش غنی سازی و فعالی سازی سانتریفیوژهای نسل جدید نرود.

* «منصور آرامی» نماینده مردم بندرعباس در مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: پایبندی ایران به برجام بدون هیچ منفعتی پذیرفته نیست و تا تحریم ها برداشته نشود از غنی سازی اورانیوم عقب نشینی نمی کنیم.

* «ابوالفضل ابوترابی» عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها در مجلس بیان کرد: ایران در صورتی به برجام متعهد می ماند که تحریم ها کامل برداشته شود و طرف مقابل نیز به تعهداتش عمل کند.

* «جلیل رحیمی جهان آبادی» عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با اشاره به اتهامات معاون وزیر امورخارجه آلمان به ایران و معرفی کشورمان به عنوان عامل ناکارآمدی اینستکس، گفت: غربی‌ها اقدامات جدی در اینستکس برای عادی سازی روابط تجاری بین ایران و اروپا در دوران تحریم‌ها انجام ندادند.

* «محمود عباس زاده مشکینی» عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گفت: اروپایی ها باید پاسخگوی عملکردشان در برجام باشند زیرا آنها در سال ۹۷ تعهدات یازده گانه ای به ایران دادند اما به هیچکدام عمل نکردند./ایرنا