امیدآفرینی در فضای مجازی چگونه محقق می‌شود؟

رهبر معظم انقلاب در واپسین روزهای اسفندماه ۱۳۹۹ در بیانات خود به مناسبت عید مبعث، دو هدف دشمن را در جنگ نرم علیه ملت ایران، قطع زنجیره تواصی به حق و صبر در جامعه و وارونه نشان دادن حقایق عنوان کردند.
ایشان به نسل جوان توصیه کردند، افسران جنگ نرم، یعنی جوانان نباید اجازه دهند چنین اتفاقی رخ دهد، در فضای مجازی به امیدآفرینی و توصیه به ایستادگی، تنبلی نکردن و خسته نشدن کنند.

اکنون پرسشی که مطرح می‌شود اینکه امیدآفرینی جوانان در فضای مجازی چگونه محقق می‌شود؟

سیمای ذهنی جامعه در فضای مجازی شکل می‌گیرد
محمد اسکندری جامعه‌شناس سیاسی در این‌باره به ایرناپلاس گفت: در این زمینه ابتدا باید اهمیت فضای مجازی را درک کنیم یعنی دریابیم این فضا اساسا چه ظرفیت‌ها و بستری را خلق می‌کند.
وی ادامه داد: این یک واقعیت است که امروز فضای مجازی مانند آینه‌ای است که جامعه به نوعی خود را در آن نگاه می‌کند. در واقع سیمای ذهنی جامعه و رسانه‌ها در فضای مجازی شکل می‌گیرد. با توجه به این اهمیت، ما شاهد فعالیت و حضور کنشگران مختلفی در فضای مجازی هستیم.

اسکندری با بیان اینکه چه بپذیریم و چه نپذیریم این واقعیتی انکارناپذیر است که جریانی هدفمندی وابسته به دشمن در تلاش است ضعف‌ها و نواقصی که در جامعه وجود دارد و در این چند سال به دلیل شرایط تحریم افزایش یافته را بزرگنمایی کند، تصریح کرد: امروز بیشتر کارشناسان و صاحب‌نظران بر این باورند که دشمن، امید اجتماعی و امید جوانان و جمهوری اسلامی ایران را مورد هدف قرار داده است.

بسیاری از واقعیت‌ها امیدآفرین است
این جامعه شناسی سیاسی اضافه کرد: براین مبنا، اینکه ما هدف‌گذاریمان را براین اساس قرار دهیم که یک فضای مجازی توام با امید داشته باشیم، به این معناست که ابتدا بتوانیم با فضای روانی و جنگ شناختی که دشمن در این فضا در حال عملیاتی کردن آن است مقابله کنیم.

وی در این مورد که چگونه باید امید را در فضای مجازی ایجاد کرد، گفت: به نظرم اگر به واقعیت‌ها در فضای مجازی برگردیم، خود این واقعیت‌ها می‌تواند امیدآفرین باشد. ما نه نیاز به ایده‌آل‌گرایی بسیار جدی داریم و به کوچک نمایی نیازی نداریم.

اسکندری ادامه داد: اگر در انعکاس نقاط ضعف و قدرت، تحلیلی مبتنی بر واقعیت داشته باشیم، فضای امید در کشور ایجاد خواهد شد. در فضای مجازی هم باید مبتنی بر واقعیت، صداقت و با شناخت از تئوری‌ها و روش‌های رسانه‌ای دشمن اقدام کنیم.

امیدآفرینی به معنای خیال‌بافی نیست
وی با بیان اینکه اگر ما این الزامات را مورد توجه قرار دهیم در آن هنگام می‌توان گفت در مسیر امیدآفرینی حرکت کرده‌ایم، تصریح کرد: باید این را هم درک کنیم که امیدآفرینی به معنای خیال‌بافی نیست. در واقع کسی قرار نیست برای مردم رویاهای شیرین دور از دسترس را تبیین کند. بلکه به نوعی تبیین فرآیندی روندهاست.

این جامعه‌شناس سیاسی توضیح داد: باید بیان کنیم ایران اسلامی در چه روندی قرار گرفته است. به هرحال واقعیتی‌ در کشور وجود دارد اینکه کشور ما با وجود همه فشارها و تحریم در یک روند رو به جلو قرار دارد. این یک واقعیت است که جنگ اقتصادی و شرایط تحریم با شکست مواجه شده و ناچارا باید پایان یابد.

ما با آسیبی در فضای مجازی و رسانه‌ای مواجهیم که اساسا منفی‌بافی و بیان نقدها جذابیت بیشتری دارد. انگار غم داشتن یا از غم گفتن، پرستیژ اجتماعی ایجاد می‌کند که به هرحال باید از این دست تابوهای فرهنگی عبور کرده و آن را بشکنیم.امیدآفرینی بر مبنای روایت روندها
وی افزود: ایران توانسته در ۴۰ سال گذشته بر انواع مشکلات فائق آید و این واقعیت روندهاست. ما اگر بتوانیم در فضای مجازی، مبتنی بر واقعیت‌ها و واقع انگاری روندها و فرآیندها را برای مردم ترسیم کنیم به نظر می‌توان مبنای امیدآفرینی را شکل دهیم.

اسکندری تصریح کرد: از سوی دیگر، ما با آسیبی در فضای مجازی و رسانه‌ای مواجهیم که اساسا منفی‌بافی و بیان نقدها جذابیت بیشتری دارد. انگار غم داشتن یا از غم گفتن، پرستیژ اجتماعی ایجاد می‌کند که به هرحال باید از این دست تابوهای فرهنگی عبور کرده و آن را بشکنیم.

صداقت در بیان واقعیت‌ها از مبانی امیدآفرینی د ر فضای مجازی است
این جامعه‌شناسی سیاسی ادامه داد: منظورم این نیست که در فضای مطلوب اجتماعی سیاسی و اقتصادی مطلوبی هستیم. چون به هر حال کشور در بزنگاهی از چالش‌ها و بحران‌ها قرار گرفته اما نکته اینجاست که ببینیم آیا ایران توانسته از چنین بحران‌هایی عبور کند یا در آن بحران غرق شده است؟

وی تصریح کرد: به هر حال ما در ابتدای انقلاب با انواع تهدیدها و ترورها مواجهه بودیم و ۸ سال جنگ تحمیلی را نیز پشت سر گذاشتیم. همه این‌ها نشان می‌دهد ایران اسلامی ظرفیت عبور ازبحران را دارد.

اسکندری گفت: معتقدم کشور ناگزیر به این شرایط بوده بر بحران تحریم نیز غلبه خواهد کرد. باید تلاش کنیم در کنار نقاط ضعف، آسیب و فضای نقادانه‌ای که وجود دارد، واقعیت‌ها را انکار نکنیم و به سمتی برویم که آنچه باید به مردم گفته شود را بیان کنیم. به نظرم صداقت در بیان واقعیت‌ها بسیار مهم است. اینکه با مردم صادق باشیم و مردم به ما اعتماد کنند از مبانی امیدآفرینی در فضای مجازی است./ایرناپلاس