ترکان؛ مدیری دلسوز و صریح‌اللهجه

انتقادهای اکبر ترکان را که بی‌پروا و از سر دلسوزی مطرح می‌کرد در ذهن دارم؛ مدیری پاکدست و پایبند به مبانی انقلاب که در مناسبت‌های مختلف، آسیب‌ها را بلند فریاد می‌زد و واهمه‌ای از سخن حق خود نداشت.

مرحوم ترکان سال ۱۳۳۱در تهران متولد شد در دانشگاه صنعتی شریف مهندسی مکانیک خواند و از نخستین روزهای پیروزی انقلاب در زمره یاران امام خمینی‌(ره) قرا گرفت. نخستین مسئولیت رسمی او از سال ۱۳۶۱ تا ۱۳۶۳ استانداری در دو استان محروم کشور بود؛ ایلام و هرمزگان.

در دولت نخست مرحوم هاشمی رفسنجانی در حالی‌که ۳۷ سال داشت وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح را برعهده گرفت و ۴ سال بعد وزیر راه و ترابری شد.
از او به عنوان تنها فرد غیرنظامی یاد می‌شود که تا کنون مسئولیت وزارتخانه دفاع را برعهده داشته است؛ در ابتدای دوره اصلاحات همراه با حسن روحانی، محمود واعظی، محمد باقر نوبخت، فاطمه هاشمی رفسنجانی و چند چهره سیاسی دیگر حزب اعتدال و توسعه را بنیان نهاد.

در انتخابات ششم مجلس شورای اسلامی با شعار «می‌خواهم شاد، سرافراز و در رفاه زندگی کنم» جمعی از معتدلان دو جناح چپ و راست را تبلیغ کرد؛ سال ۱۳۸۴ دوباره به مناصب مدیریتی بازگشت و به مدت ۴ سال معاون وزیر نفت بود. در دولت دهم، ترکان مانند بسیاری از مدیران صادق تحمل نشد و به دلیل گرایش به کاندیدای رقیب از دولت کنار گذاشته شد.

وی با درک شرایط خطیر کشور، از ابتدای فعالیت‌های انتخاباتی ریاست جمهوری یازدهم وارد عرصه شد و سال ۱۳۹۲ به عنوان قائم مقام و معاون ستاد انتخاباتی حسن روحانی شروع به فعالیت کرد.
پر مسئولیت‌ترین دوره فعالیت او با آغاز دولت نخست حسن روحانی شروع شد و ابتدا به مشاورت عالی رئیس جمهوری رسید و در ادامه دبیری و ریاست چندین نهاد را برعهده گرفت؛ از شورای هماهنگی مناطق آزاد تجاری و ویژه اقتصادی تا سازمان نظام مهندسی ساختمان، شورای اقتصاد و سرمایه‌گذاری دانش‌بنیان دانشگاه آزاد اسلامی، سازمان فضایی ایران، شورای عالی امور ایرانیان خارج از کشور، معاونت امور بین‌الملل ریاست جمهوری دبیرخانه جنبش عدم تعهد و …

مرحوم ترکان در ورزش نیز حضور داشت و اواخر دهه ۶۰ به عنوان هفتمین رئیس فدراسیون کشتی بعد از انقلاب فعالیت می‌کرد؛ آنچه از مرحوم ترکان در ذهن بسیاری از فعالان سیاسی و روزنامه‌نگاران به‌جا مانده، انتقادهای صریح و کارشناسی او بود که عمدتا فساد و کجروی‌ها را نشانه می‌رفت.

ترکان ملاحظه هیچ مصلحتی را مقدم بر مصالح عالی کشور و مردم نداشت و در دولت یازدهم و دوازدهم نیز زبان گویای بسیاری از معضلات و نابسامانی‌ها بود.
وی سال ۱۳۹۴ در مصاحبه‌ای مفصل به دغدغه همیشگی خود- مبارزه با فساد- پرداخت و جملات او تا مدت‌ها در فضای مجازی بازنشر می‌شد: «راه‌حل مقابله با فساد اقتصادی، شفافیت است. این مهم‌ترین ابزاری است که از طریق آن می‌توان با فساد مقابله کرد؛ هرجا شفافیت و پاسخ‌گویی لازم وجود نداشته باشد، در آن فساد پیدا می‌شود.»

در شرایط دشوار سال‌های نخست دولت یازدهم که همزمان درگیر برجام و اداره کشور با خزانه خالی بود، اکبر ترکان برخی افراطی‌ها و مخالفان رای اکثریت را می‌نواخت: «یک عده داریم که شغلشان این است که با دولت یازدهم مخالفت کنند؛ چون این افراد از اول هم مخالف بودند و می‌خواهند این دولت نباشد؛ قصدشان این نیست که امور را با خیرخواهی به سمت اصلاح ببرند و فقط می‌خواهند این دولت نباشد… د. بعضی از افراد هستند که به‌دنبال براندازی دولت هستند و منتقد نیستند چون منتقد خیرخواه است؛ خیرخواهی یعنی با دید کمک به کشور به موضوعات نگاه می‌کند و از روی خیرخواهی برای اصلاح امور نظر می‌دهد. این گونه افراد را باید حرف‌هایشان را به جان خرید و توجه کرد و مورد استفاده قرار داد».

حق‌گویی ترکان منحصر به مخالفان دولت نبود و هرجا در دستگاه اجرایی احساس می‌کرد رویه‌ای نادرست و خلاف منافع جمعی کشور است، آن را با صراحت طرح می‌کرد، از جمله سیاست‌های بانک مرکزی در حوزه نقدینگی و … .

مرحوم ترکان که مدت‌ها از بیماری دیابت رنج می‌برد، نخستین ساعات امروز ۲۶ اردیبهشت ماه ۱۴۰۰ بر اثر عوارض کلیوی درگذشت؛ روحش شاد./ایرناپلاس