تفاوت رفتاری بایدن با ترامپ در مسائل بین المللی

اعلام پیروزی بایدن در رقابت های ریاست جمهوری آمریکا بازتاب های فراوانی اعم از سیاسی و اقتصادی به دنبال داشته است. در بسیاری از کشورهای اروپایی و جنوب شرق آسیا بازارهای سهام با رشد مواجه شدند و در سطح سیاسی هم سران برخی کشورها با ارسال پیام های تبریک به نوعی خرسندی خود را از پیروزی بایدن ابزار داشتند. در رابطه با واکنشها و برداشت هایی که در داخل کشور از پیروزی بایدن و مواضع احتمالی اش در قبال کشورمان صورت گرفته به سراغ دکتر “جلال میرزایی” نماینده مجلس دهم و تحلیل گر ارشد مسائل سیاسی رفته ایم و دیدگاه های وی را در این خصوص جویا شده ایم.

تفاوت میان رویه رفتاری ترامپ با بایدن
میرزایی درباره تفاوت های میان بایدن و ترامپ معتقد است: گرچه برخی در داخل کشورمان اصرار می ورزند که تفاوتی خاص میان بایدن و ترامپ نیست و با این پیش فرض می خواهند رویکردهای خودشان را توجیه نمایند؛ اما نحوه واکنش برخی کشورها مثل آلمان و فرانسه که اتفاقا از دوران حضور ترامپ به چالش های مهمی با آمریکا در دو حوزه امنیتی و سیاسی(ناتو) و نیز با موضوعات اقتصادی و تجاری(فولاد و الومینیوم) مواجه شدند؛ این واقعیت را در اختیار ما می گذارد که تفاوت زیادی میان رویه رفتاری ترامپ با بایدن در طیفی از موضوعات و مسائل بین المللی وجود دارد. خانم مرکل صدراعظم آلمان با ارسال پیام تبریک به بایدن، آمادگی کشورش را برای همکاری با آمریکای تحت ریاست جمهوری بایدن اعلام داشت و همین طور رئیس جمهوری فرانسه به شکلی از حضور بایدن در کاخ سفید استقبال کرد.
هم راستا با واکنش مثبت رهبران جهانی به انتخاب بایدن، واکنش بازارهای جهانی بالاخص بازار سهام در چین، سنگاپور، اروپا و سایر بورس های بزرگ دنیا به انتخاب ترامپ مثبت بود. جالب اینجاست که عصر چهارشنبه هفته گذشته(۱۴آبان) که آرای اولیه کالج الکترال از پیشگامی ترامپ حکایت داشت؛ چراغ همه این بازارهای سهام قرمز شد و با افت جدی مواجه شدند. بعدها با شمارش آرای پستی در ایالت های پنسلوانیا، جورجیا و تقویت شدن آرای بایدن، سهام در بازارهای مذکور سبز شد و به طوری که یوان پول ملی چین در برابر دلار تقویت شد. از این جهت واکنش طبیعی بازارهای جهانی و رفتار سیاسی رهبران بزرگ دنیا گویای تفاوتی است که محافل اقتصادی و سیاسی در عرصه بین المللی میان بایدن و ترامپ قائل هستند.

واکنش های داخلی نسبت به نتیجه انتخابات آمریکا
این کارشناس سیاسی به واکنش ها داخلی کشورمان نسبت به پیروزی بایدن در رقابت های ریاست جمهوری آمریکا را پرداخت و گفت: در کشور ما حوزه اقتصادی همپا با بازارهای اقتصادی دنیا واکنش مثبتی به پیروزی بایدن نشان داد و بخشی از التهاباتی که طی یک سال اخیر در نتیجه اقدامات ترامپ در تشدید تحریم ها در بازارهای مالی کشور ایجاد شده بود؛ فروکش یافت. طبیعی است که با کنار رفتن ترامپ فضای نگرانی و ابهام کنار رفت و امروز شاهد کاهش قیمت ها در حوزه ارز، طلا و خودرو هستیم.
با توجه به رویکرد تحریمی دشمن نسبت به کشورمان، واکنش ها در حوزه رسمی سیاسی به انتخاب بایدن محتاطانه بود. دراین عرصه باید این واقعیت را گفت که امروز با حضور بایدن احتمال بازگشت آمریکا به توافق برجام و حذف تدریجی نظام تحریم ها بیشتر از هر زمان دیگری است. در برابر این نگرش، جریان مخالف دولت کماکان روی این محور تمرکز دارند که فرقی اساسی میان بایدن و ترامپ نیست و منشا مشکلات و چالش های داخلی کشور در داخل کشور است. در سیاستگذاری رسم بر این است که تصمیم گیران و سیاستگذاران با در نظر گرفتن بازخوردهای اجتماعی به صورت مدام سعی می کنند متناسب با تغییرات محیطی به بازنگری در سیاست هایشان بپردازند.این جریان با این ذهنیت ها به نظر نمی رسد قصد تغییر دیدگاه شان و درک تغییرات محیطی در نظام بین المللی را داشته باشند. وی در ادامه از دلایل عدم استقبال جریانات نواصولگرا و رسانه های وابسته به آنها از شکست ترامپ و پیروزی بایدن ؛ گفت: مشکل اصلی این جریان به نوع نگاه آنها به مسائل مختلف برمی گردد. در سیاستگذاری رسم بر این است که تصمیم گیران و سیاستگذاران با در نظر گرفتن بازخوردهای اجتماعی به صورت مدام سعی می کنند متناسب با تغییرات محیطی به بازنگری در سیاست هایشان بپردازند. تجربه نشان داده که جریان اصولگرایی خودشان را از چنین امتیاری محروم ساخته و در همان کلیشه های گذشته به تحلیل مسائل بین المللی می پردازند.

رابطه ای معنادار میان سیاست خارجی و تحولات بین المللی با مسائل اقتصادی
نماینده مجلس دهم، درباره اینکه آیا جریان مخالف دولت از تبعات مثبت روی کار آمدن بایدن و بازگشت آمریکا به برجام نگران است یا نه؛ گفت: جریان نواصولگرایی نزدیک به یک سال است که به موازات تشدید تحریم های اقتصادی ترامپ به جای بیان مشکلات و کمک به دولت در حل مسائل اساسی کشور، بخش اصلی انرژی شان را صرف القای ناکارآمدی دولت و عدم توجه شان به توان داخلی کرده اند. این رویکرد در حالی از سوی جریان مخالف دولت پیگیری می شود که تحریم دشمن عرصه را برای کشور در حوزه منابع درآمدی تنگ کرده و صرف بیان مشکلات کشور به افزایش ناامیدی در جامعه انجامیده است. در نظام فکری جریان نواصولگرایی هنوز این واقعیت پذیرفته نشده است که رابطه ای معنادار میان سیاست خارجی و تحولات بین المللی با مسائل اقتصادی در داخل وجود دارد. اقتصاد و معیشت تابعی از مسائل بین المللی است و بی توجهی به این عنصر کلیدی صرفا باعث افزایش مشکلات و چالش ها می شود.
در رسانه های جریان اصولگرایی به طور مستمر این خط دنبال شده که برجام منشا اصلی مشکلات اقتصادی کشور است و با این تفکر هر گونه مذاکره و گفت و گو را با سازش و تسلیم یکی فرض می کنند. این نظام فکری امروز با تغییر قدرت در کاخ سفید و کاهش التهابات در بازار طلا و سکه کشورمان فرو ریخته است. در این عرصه تلاش این جریان بر این است که با فعال نگه داشتن نارضایتی های عمومی و نسبت دادن آنها به عملکرد دولت، موقعیت شان را در سپهر سیاسی کشور حفظ نمایند. امید این است که این جریان با درک از واقعیت اقتصادی کشور و اوضاع معیشتی مردم، ملاحظات جناحی شان را مقدم بر مصالح مردم قرار ندهند.

گفت و گو در زمینه رفع تحریم ها
در انتها میرزایی ارزیابی خود را نسبت به واکنش دولت و اصلاح طلبان از روی کار آمدن بایدن را اینگونه ارزیابی کرد: موضع گیری رئیس جمهور، وزیر امور خارجه و سخنگوی دولت نشان می دهد که دولت ضمن ابراز امیدواری نسبت به تغییر رویکرد آمریکا در دوره بایدن؛ در شرایط انتظار قرار گرفته است. البته این موضوع را هم باید در نظر گرفت که با توجه به خصومت چهل ساله میان ایران و آمریکا، دولتی ها از اظهار نظر مستقیم در این خصوص و اعلام آمادگی برای مذاکره اجتناب ورزیده اند. اما باید گفت که اعلام آمادگی برای مذاکره در چارچوب منافع ملی کشور می تواند اثرات مثبت و مهمی بر حوزه های داخلی اقتصادی کشور برجای گذارد.
طبیعی است که جریان اصلاح طلبی هم از کنار رفتن ترامپ به عنوان شخصیتی که فقط زبان تهدید و تحریم را بلد بود و سنگین ترین نظام تحریم ها را در طول تاریخ علیه کشورمان اعمال نمود؛ استقبال کرده و امروز این جریان معتقد است که حضور بایدن در کاخ سفید این ظرفیت را دارد که اختلافات ایران و آمریکا از مرحله تنش مطلق خارج شده و طرفین به گفت و گو در زمینه رفع تحریم ها گام بردارند./ایرنا