روند واکسیناسیون در کشورهای منطقه، پرشتاب اما دشوار

میزان تامین واکسن کرونا و موفقیت هریک از کشورهای منطقه در واکسیناسیون عمومی به فراخور جمعیت، وضعیت اقتصادی، میزان مشارکت در طرح کواکس و نوع روابط سیاسی و اقتصادی خود با کشورهای تولید کننده واکسن کرونا متفاوت بوده است و به طور طبیعی آنها که جمعیت کمتر، برنامه ریزی بهتر، توان اقتصادی بالاتر، مشارکت بیشتر در طرح کواکس و نیز ارتباط موثرتری با کشورهای تولید کننده این واکسن ها داشته اند، توانسته اند تعداد واکسن بیشتری را تهیه و واکسیناسیون عمومی را زودتر و در سطح وسیعتری تاکنون انجام دهند.

در برخی از کشورها نیز به دلیل مشکلات مالی اوضاع به کندی پیش می رود و در برخی دیگر متقاعد کردن مردم برای زدن واکسن سخت و دشوار است، بطوری که برخی گزارش ها از جمله در عراق حاکی است که هنوز اعتماد عمومی نسبت به واکسیناسیون کامل نشده است.
در سایه این شرایط، نگاهی مجزا به وضعیت تهیه واکسن و واکسیناسیون در هر یک از کشورهای منطقه می تواند چشم اندازی کلی را درخصوص زمان برون رفت منطقه از بحران همه گیری کرونا و بازگشت تدریجی شرایط به وضعیت قبل از کرونا ارایه کند و تجارب ،میزان شکست و موفقیت آنها را در این زمینه را در اختیار قرار دهد.
آمار ارایه شده در این گزارش درباره تهیه واکسن و روند واکسیناسیون بر اساس داده ها و اطلاعات منتشر شده در مطبوعات و رسانه های کشورهای منطقه تهیه شده است.

– ترکیه
وزارت بهداشت ترکیه ، کشوری که هم اکنون در منطقه بیشترین درگیری و ابتلا به کرونا را داراست، اعلام کرده که واکسیناسیون در ترکیه از ۲۰ میلیون دوز در سراسر این کشور فراتر رفته است.
بر اساس داده های وزارت بهداشت ترکیه، تا صبح دوشنبه ۲۹ فروردین مجموع کسانی که دوز اول یا دوز دوم را دریافت کرده اند از ۲۰ میلیون نفر فراتر رفته است.
این داده ها نشان می دهد که ۱۲ میلیون و ۲۰۷ هزار و ۸۳ نفر دوز اول و هفت میلیون و ۷۹۳ هزار و ۲۹۲ نفر دوز دوم را دریافت کرده اند.
ترکیه بیش از ۲۶ میلیون دوز واکسن سینوواک چینی دریافت کرده است و انتظار می رود که ۳۰ میلیون دوز واکسن فایزر – بیو ان تیک را در ماه ژؤئیه آینده دریافت کند.
ترکیه همزمان مرحله دوم آزمایش یک واکسن محلی کرونا را به اتمام رسانده و برنامه ریزی برای مطالعات سومین مرحله در هفته های آینده در جریان است.
تا یکشنبه شب (۲۸ فروردین ماه) ترکیه در مجموع بیش از چهار میلیون و ۲۶۸ مورد ابتلا به کرونا را از زمان همه گیری این ویروس ثبت کرد که بیش از سه میلیون و ۶۸۷ نفر از آنها بهبود یافته اند و نزدیک به ۳۶ هزار نفر نیز جان خود را از دست دادند.

– قطر
کشور قطر نیز از زمان تولید واکسن های کرونا برای تامین آن و اجرای واکسیناسیون شهروندان خود وارد عمل شد و براساس آمارهای رسمی، بیش از یک میلیون و دویست هزار نفر از مردم این کشور ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار نفری، اولین دوز واکسن کرونا را دریافت کرده اند.
این درحالی است که قطر با توجه به میزبانی جام جهانی ۲۰۲۲ میلادی درحال مذاکره با شرکت های تولید کننده واکسن برای تضمین دستیابی همه کسانی است که برای حضور در این رویداد ورزشی به قطر می آیند.
مجموع میزان مبتلایان به کرونا در قطر به بیش از ۱۹۴ هزار نفر از زمان شروع همه گیری رسیده است و بر همین اساس، قطر هفته گذشته محدودیت های شدیدی را برای مهار افزایش موارد ابتلا اعمال کرد.
مقامات قطر اعلام کرده اند که این کشور رتبه نهم در سطح جهان را در زمینه میزان واکسیناسیون جمعیت خود کسب کرده است و طرح واکسیناسیون شامل حال شهروندان قطری و اتباع خارجی مقیم این کشور می شود.

– عربستان
وزارت بهداشت عربستان یکشنبه این هفته اعلام کرد که در چارچوب طرح واکسیناسیون سراسری، شهروندان این کشور تاکنون بیش از هفت میلیون دوز واکسن کرونا دریافت کرده اند.
این واکسیناسیون در بیش از ۵۸۰ هزار مرکز واکسیناسیون در سراسر این کشور برگزار می شود و در چارچوب این طرح، شهروندان سعودی و اتباع خارجی مقیم این کشور واکسینه می شوند.
عربستان پیشتر پویش موسوم به «اقدام کن» را برای رزرو زمان و سازماندهی فرایند واکسیناسیون و در دسترس قرار دادن آن برای همگان اعلام کرد.
وزارت بهداشت عربستان پنجشنبه گذشته با ارسال پیامک برای شهروندان و اتباع خارجی مقیم این کشور، از تاخیر در زمان دریافت دوز دوم ویروس کرونا خبر داد و هدف از آن را اولویت در مصون کردن هرچه بیشتر افراد جامعه با دوز اول این واکسن اعلام کرد.
وزارت بهداشت عربستان اعلام کرده است که واکسن کرونا برای همه شهروندان سعودی و اتباع خارجی مقیم این کشور رایگان است و محمد العبد العالی دستیار وزیر بهداشت عربستان اعلام کرد که هرگونه واکسنی باید امن، موثر و مورد تایید نهادهای ذیربط باشد.

– امارات
کشور امارات نیز تاکنون بیش از ۹ میلیون دوز واکسن کرونا در اختیار شهروندان خود قرار داده و آنها را واکسینه کرده است.
وزارت بهداشت امارات اعلام کرده است که میانگین توزیع واکسن ۹۴.۹۱ دوز به ازای هر یکصد نفر در این کشور است.
خبرگزاری بلومبرگ ژانویه سال جاری میلادی امارات را جزء ده کشور اول در زمینه تعداد واکسیناسیون علیه کرونا رده بندی کرد.
امارات برنامه واکسیناسیون را نیمه ماه دسامبر گذشته علیه ویروس کرونا آٰغاز کرد. ابوظبی این کار را چند روز بعد از در دستور کار قرار دادن رسمی واکسن شرکت سینوفارم چین آغاز کرد.

– عمان
وزارت بهداشت عمان نیز روز دوشنبه (۲۹ فروردین ماه) اعلام کرد که تاکنون حدود ۲۰۰ هزار نفر را در قالب برنامه واکسیناسیون علیه ویروس کرونا واکسینه کرده است.
در گزارش هفتگی وزارت بهداشت عمان آمده است: مجموع دریافت کنندگان واکسن کرونا به ۱۹۸ هزار و ۵۶۳ نفر رسیده است.
سلطان نشین عمان برنامه واکسیناسیون علیه کرونا را اواخر دسامبر گذشته با واکسن فایزر- بیو ان تک آغاز کرد و سپس اجازه استفاده اضطراری از واکسن استرازنیکا را داد.
برنامه واکسیناسیون شامل افراد بالای ۶۰ سال در همه استان ها را – صرف نظر از اینکه سالم هستند یا بیمار- در بر می گیرد.
براساس آمارهای رسمی، مجموع مبتلایان به کرونا در عمان به بیش از ۱۸۰ هزار نفر رسیده است که بیش از ۱۶۰ هزار نفر از آنها بهبود یافته اند و بیش از هزار و هشتصد نفر نیز جان خود را از دست داده اند.

– یمن
دولت متواری و مستعفی یمن به ریاست «عبدربه منصور هادی» نیز از روز سه شنبه برنامه واکسیناسیون را شروع می کند و وزیر بهداشت دولت او اعلام کرد که این برنامه ۱۲ روز طول می کشد و در جریان آن، ۱۷۰۴ نفر در قالب ۴۲۶ تیم، کار واکسیناسیون ۳۱۷ هزار و ۳۶۳ نفر از پرسنل پزشکی و سالخوردگان و افراد دارای بیماری زمینه ای را در ۱۳۳ بخش در ۱۳ استان یمن انجام خواهند داد.
سخنگوی کمیته عالی مقابله با کرونا در دولت هادی نیز از ورود ۳۶۰ هزار دوز واکسن استرازنیکا به فرودگاه عدن در قالب طرح کواکس خبر داد. این اولین محموله از یک میلیون و ۹۰۰ هزار دوز واکسنی است که به طور اصولی یمن در سال جاری میلادی به آن دست خواهد یافت.

با اینحال همچنان در بخش های تحت کنترل نیروهای انصارالله و کمیته های مردمی یمن، ابهامات زیادی وجود دارد؛ مناطقی که مردمش به دلیل سکوت و بی عملی جامعه جهانی و حمایت قدرت های غربی از عربستان و متحدانش، بی وقفه زیر بمباران و موشک باران قرار دارند.

– کویت
وزارت بهداشت کویت نیز در چارچوب واکسیناسیون اعلام کرده است که دوزهای واکسن کرونا اعم از دوز اول یا دوم را در اختیار همه مراکز واکسیناسیون این کشور براساس برنامه از پیش مشخص شده قرار داده است.
این وزارتخانه در بیانیه ای بر لزوم پایبندی همگان به روز و زمان تعیین شده برای دریافت واکسن به منظور اتمام کار واکسیناسیون در سریعترین زمان ممکن تاکید کرده است.
دولت کویت در سپتامبر سال ۲۰۲۰ میلادی ۱۸ میلیون دلار برای واردات واکسن کرونا اختصاص داد.
کویت در حالی اعلام کرده است، دریافت واکسن اختیاری است و اجباری نخواهد بود که گفته می شود هنوز برخی از شهروندان این کشور نسبت به واکسینه شدن در برابر کرونا تردید دارند.

– اردن
اردن نیز کار واکسیناسیون شهروندان خود را آغاز کرده است و دومین محموله واکسن کرونا به میزان ۱۶۴ هزار و ۴۰۰ دوز واکسن استرازنیکا یکشنبه شب این هفته در چارچوب برنامه کواکس وارد شهر امان پایتخت این کشور شد.
اولین محموله واکسن استرازنیکا به میزان ۱۴۴ هزار دوز دوازدهم ماه مارس گذشته وارد اردن شده بود.
براساس اطلاع کواکس، سهم اردن بالغ بر ۴۳۶ هزار و ۸۰۰ دوز استرازنیکا است که در بازه زمانی فوریه تا ماه مه در اختیار این کشور قرار می گیرد.

– لبنان
لبنان از جمله کشورهای منطقه است که کار واکسیناسیون کرونا را آغاز کرده است و براساس گزارشها، روزهای گذشته در سایه تداوم واکسیناسیون شاهد کاهش شمار مبتلایان به کرونا در این کشور بوده است به نحوی که «حمد حسن» وزیر بهداشت لبنان نتایج واکسیناسیون را خوب توصیف کرده است.
وزیر بهداشت لبنان گفت: باید شهروندان را تشویق به ثبت نام برای دریافت واکسن کرد؛ بویژه که شمار ثبت نام کنندگان هم اکنون به دو میلیون و یکصد هزار نفر رسیده است و از حالا تا اواخر ماه ژوئن یک میلیون و سیصد هزار دوز واکسن فایزر و یک میلیون و سیصد هزار دوز واکسن استرازنیکا در اختیار لبنان خواهد بود و همه ثبت نام کنندگان را پوشش خواهد داد؛ علاوه بر شمار کسانی که تحت پوشش واکسن های اهدایی سینوفارم چین قرار خواهند گرفت.
قرار است از روز سه شنبه کار واکسیناسیون اساتید و دانشجویان دانشگاه لبنان در چند مرحله آٰغاز شود.
براساس گزارشها، ۲۱۲ هزار و ۸۴۵ لبنانی تاکنون واکسن دریافت کرده اند که در بین آنها ۱۱۰ هزار و ۷۳۱ نفر هر دو دوز را دریافت کرده اند. اما این میزان نسبت به مجموع لبنانی ها و اتباع خارجی مقیم این کشور هنوز در سطح پایینی قرار دارد.
منال عبدالصمد وزیر اطلاع رسانی لبنان در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با وزیر بهداشت این کشور تصریح کرده است که ۱۸ درصد اصحاب مطبوعات و رسانه ها به کرونا مبتلا شده اند که درصد بالایی به شمار می رود و این درحالی است که روند واکسیناسیون شاغلان بخش اطلاع رسانی لبنان هنوز آغاز نشده است؛ خصوصا که اصحاب رسانه به خاطر اینکه واکسن استرازنیکا یا سینوفارم به آنها اختصاص یافته و نه فایزر با روند واکسیناسیون محتاط برخورد می کنند.

– عراق
دولت عراق با وجود تامین واکسن فایزر برای شهروندان خود اما در امر تشویق و متقاعد کردن آنها برای واکسن زدن چندان موفق نبوده است.
«حسن التمیمی» وزیر بهداشت عراق گفته است که این وزارتخانه بعد از استقبال ضعیف مردم تلاش می کند که آنها را برای واکسیناسیون تشویق کند.
وی افزود: واکسن ها در ۷۰۰ مرکز بهداشتی در سراسر عراق عرضه شده است و عراق برای خرید واکسن با سه مرکز جهانی قرار داده بسته است، اما با این حال شاهد استقبال ضعیف مردم در زمینه واکسیناسیون هستیم.
وی گفت: بعد از تامین یخچال ها و محلول ها و تجهیزات بهداشتی، هم اکنون واکسن فایزر در ۵۰ بیمارستان موجود است و ما مجبور خواهیم بود که با یک سری تدابیر الزام آور، شهروندان و مسافران را تشویق به واکسن زدن کنیم.
در همین حال، «منهل الردینی» عضو تیم پزشکی وزارت بهداشت عراق برخی شایعات مغرضانه از جمله در زمینه آثار جانبی واکسن ها را عامل استقبال ضعیف مردم دانسته است. شمار کسانی که واکسن کرونا را از زمان آٰغاز واکسیناسیون تا ۱۴ آوریل جاری در عراق دریافت کرده اند، ۱۸۳ هزار و ۹۱۸ نفر از جمعیت بیش از ۴۰ میلیونی عراق است.

عراق ۱۳ آوریل شاهد آغاز واکسیناسیون با واکسن فایزر بود و قراردادی برای خرید یک میلیون و ۵۰۰ هزار دوز آن را امضا کرده و در طول چند روز اخیر ۵۰ هزار دوز را دریافت کرده که در بیمارستانها توزیع شده است. پیش از این نیز واکسیناسیون با واکسن استرازنیکا و سینوفارم چینی شروع شد که در مراکز بهداشتی سراسر عراق توزیع شده است.
وزیر بهداشت عراق همچنین از اقدام کشورش برای اعطای گذرنامه سفر ویژه دریافت کنندگان واکسن کرونا خبر داده است.
وزارت بهداشت عراق یکشنبه هفته جاری از دریافت یک میلیون و ۳۰۰ هزار واکسن کرونا خبر داده بود.
محموله های جدید نیز تا اواخر ماه جاری میلادی به میزان دو میلیون و ۳۰۰ هزار دوز براساس سازوکار کواکس به دست عراق خواهد رسید.
مدیر بهداشت عمومی عراق نیز از تلاش وزارت بهداشت این کشور برای افزایش قرارداد با شرکت فایزر برای بالا بردن دوزهای دریافتی از سه میلیون به شش میلیون خبر داده است.

– بحرین

آمارهای جهانی نشان می دهد که بحرین جایگاه دوم را در بین کشورهای عرب و جایگاه ششم را در بین کشورهای جهان در سرعت واکسیناسیون علیه ویروس کرونا – براساس شمار دوزها برای هر یکصد شهروند – دارد. رتبه اول در این زمینه در جهان عرب را امارات به خود اختصاص داده است.
براساس آمار اعلام شده، بحرین تا روز ۱۴ آوریل جاری ۳۳.۹۷ درصد شهروندان و اتباع خارجی مقیم این کشور را واکسینه کرده است.
«جمال فخرو» نایب رئیس اول مجلس شورای بحرین نیز از روند تامین واکسن و واکسیناسیون برای شهروندان بحرینی و اتباع خارجی مقیم این کشور ستایش کرده است.
براساس آمارهای وزارت بهداشت بحرین، مجموع کسانی که دوز اول یا دو دوز را با هم دریافت کرده اند، به بیش از یک میلیون نفر رسیده است و این کشور بدنبال تامین هر چهار نوع واکسن شامل استرازنیکا، فایزر، سینوفارم و اسپوتنیک بوده است./ایرنا