هشدار درباره «غش» در رقابت‌های انتخابات

روزشمار یک ماهه تا انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم آغاز شده است و سرعت رویدادها هر لحظه افزایش می‌یابد. در میان تخریب‌ها و حمایت‌های جریان‌های مختلف از نامزدهای رقیب و خودی، رییس جمهوری نگران سیاه نمایی‌هایی است که برخی به جای برنامه به مردم ارائه می‌دهند؛ بی‌آنکه موضع روشن خود را درباره چالش‌های اساسی کشور مشخص کنند. اصولگرایانی که حضور و ثبت نام رییس قوه قضائیه در انتخابات را پایان‌بخش دغدغه‌های خود می‌دانستند؛ حالا با چالش داوطلبانی روبرو هستند که هرروز یکی از آن‌ها امکان انصراف از انتخابات را بسیار کم ارزیابی می‌کند.

تحلیل ها درباره نامزدهای انتخاباتی هم هر روز با محوریت یکی از آن‌ها در رسانه‌ها مورد توجه قرار می گیرد. در شبانه روز گذشته «علی لاریجانی» در صدر خبرها و تحلیل‌ها بوده است. خبرهای متنوعی هم پیرامون تصمیم‌ها و احراز صلاحیت‌های شورای نگهبان در کانال های غیررسمی منتشر می شود اما به گفته عباسعلی کدخدایی، این نهاد تاکنون به جمع بندی نهایی نرسیده است.

در معامله انتخابات «غش» نکنید

فهرست کردن وعده‌های دولت تدبیر و امید و چیدن صغری و کبری‌های متناقض برای القای عملی نشدن تمام آن‌ها، تاکتیک تکراری مخالفان دولت در انتخابات پیش روست. رسانه‌های منتسب به تعدادی از داوطلبان نامزدی از هم اکنون آتش توپخانه خود را علیه دولت روانه می‌کنند که بسیاری از آن‌ها، مانند انتخابات مجلس یازدهم جز انتقاد از دولت، برنامه مشخصی برای بهبود شرایط ندارند. به نظر می‌رسد کالای انتخاباتی یعنی برنامه نامزد که به مردم عرضه می‌شود؛ با واقعیت کشور منطبق نیست.

شیوه عرضه نیز با اصول اخلاقی و دینی که بسیاری از داوطلبان مدعی آن هستند؛ مغایرت آشکار دارد. به همین دلیل است که حجت الاسلام «حسن روحانی» رییس جمهوری از هم اکنون و پیش از اعلام نتیجه تایید صلاحیت‌ها، درباره غش در معامله یا فریب مردم هشدار داده و تاکید کرده است: «غش در معامله نباید باشد اگر کالایی به مردم عرضه می‌کنیم که این کالا یا برنامه باید منطبق با واقعیت باشد و اگر با دروغ، تهمت و اقدامات غیراخلاقی توام باشد، برای مردم قابل قبول نیست.»

رییس جمهوری از نامزدها خواسته است نه سیاه‌نمایی بلکه برنامه‌های خود را در موضوعات مهم بین المللی و داخلی به مردم اعلام کنند تا مردم بفهمند که این نامزد انتخابات، تعاملی است یا تقابلی، دنبال تعامل یا دعوا با جهان است. به تعبیر رییس جمهوری نمی‌توان هم دولت را به سبب مشکلات معیشتی مردم مورد هجمه قرار داد و هم از رفع تحریم‌ها مرثیه سرایی کرد. نمی‌توان پیش از انتخابات و روزهای رقابت طرفدار فضای مجازی بود و بعد از انتخابات در پی فیلتر. به همین دلیل است که رییس جمهوری از نامزدها خواست بگویند دنبال چه چیزی هستند، بگویند افراط گریم یا اعتدال گرا.

«محمود واعظی» رییس دفتر رییس جمهوری هم از داوطلبان نامزدی در انتخابات خواسته است به جای سیاه‌نمایی برنامه‌های خود را ارائه دهند. واعظی یادآور شده است: «نامزدها بدانند در انتخابات تهمت زدن، سیاه‌نمایی و متهم کردن دولت و رقیب برای کسب رای بیشتر، درست نیست. بلکه همه باید برنامه‌ها و توانایی‌های خود را به مردم ارائه کنند.»

چالش وحدت با اصولگرایانی که کنار نمی‌روند

روزها و هفته‌های پیش از ثبت نام داوطلبان نامزدی در انتخابات برای اصولگرایان با بیم و امید ثبت نام حجت الاسلام سید ابراهیم رییسی، همراه بود و همین موضوع سبب شد که تحلیلگران حضور رییس قوه قضاییه را در قامت نامزد انتخابات قوه مجریه؛ فصل الخطاب وحدت دانسته و از این حضور استقبال کنند. این آرامش اما روزهای پس از ثبت نام با طوفان، عزم جزم برای ماندن در رقابت‌ها و عدم کناره گیری برخی از داوطلبان به نفع حجت الاسلام رییسی همراه است. پس از آنکه «عزت الله ضرغامی» از دیگر نامزدها، به ویژه حجت الاسلام رییسی خواست خود را با وی منطبق کنند، همراهان انتخاباتی «سعید جلیلی» هم گفته‌اند؛ امکان دارد تا پایان انتخابات در عرصه حضور داشته و به نفع کسی کناره‌گیری نکند.

«رستم قاسمی» هم در شبکه اجتماعی کلاب هاوس از تصمیم خود برای ماندن در عرصه رقابت‌ها سخن گفته است. «سعید محمد» اما جدی ترین گزینه اصولگراست که توییت هایش حکایت از تصمیم مصمم وی برای ماندن در انتخابات دارد. محمد در تازه ترین توییت خود نوشته است: «از گرفتاری‌های نسل جدید تماشای دعوای تکراری هاست. امروز امید ایران برهم زدن این بازی، تغییر نسل مدیریتی و تحول مبتنی بر دانش است.»

با وجود این نشانه‌ها اما «علیرضا زاکانی» از دیگر داوطلبان انتخابات در توییتی تصریح کرده است: «جبهه انقلاب به سطحی از بلوغ، عقلانیت و هوشمندی رسیده است که هیچ نگرانی بابت تصمیم‌گیری جمعی در رسیدن به نامزد واحد نخواهیم داشت.»

شورای نگهبان همچنان در کانون گمانه‌زنی‌ها

خبرهای فوری در کانال‌ها و توییت‌ها گرچه طی شبانه روز گذشته، نام برخی از داوطلبان را در فهرست تایید صلاحیت‌ها و نام برخی دیگر را در دسته رد صلاحیت‌ها قرار می دهد اما «عباسعلی کدخدایی» سخنگوی شورای نگهبان تاکید می کند که این شورا هنوز به جمع بندی نهایی نرسیده است. با این حال رد صلاحیت برخی از داوطلبان مشهور در کانال‌های خبری بیشترین نشر و بازنشر را داشت. در کنار موضوع احراز صلاحیت‌ها، کدخدایی درباره نگرانی‌ها از پایین بودن سطح مشارکت در انتخابات تصریح کرده است: «مشارکت احتمالی پایین در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ هیچ مشکل حقوقی ایجاد نخواهد کرد و اعتبار و مشروعیت آن همچنان پابرجاست.»

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در گفت و گویی از شورای نگهبان خواسته در روش خود تجدید نظر کند. «احمد توکلی» تصریح کرده است: حق مردم را حداکثری قبول داشته باشد و با دلیل روشنی ردصلاحیت کند. کسی که واجد شرایط نیست و اعتقاد ندارد، صلاحیت ندارد. گاهی سختگیری بیش ‌از اندازه می‌شود و گاهی هم تساهل در کار است.»

لاریجانی، سرتیتر تحلیل‌ها

هر یک از داوطلبان نامزدی در انتخابات به ویژه چهره‌های شاخص، این روزها محور تحلیل‌های بسیاری در رسانه‌های رسمی، شبکه های اجتماعی و کانال های خبری هستند. طی شبانه روز گذشته «علی لاریجانی» محور این تحلیل ها و خبرها بود. «محمد عطریانفر» عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران مواضع جهانگیری و لاریجانی را مشترک دانست.

«علی سرزعیم» اقتصاد دان و استاددانشگاه، بیانیه انتخاباتی لاریجانی را هوشمندانه و وی را دارای رویکرد مناسب به مسائل ارزیابی کرده است. گروهی دولت احتمالی وی را تداوم دولت تدبیر و امید دانسته و گروه دیگری وی را در جناح اصلاح طلب و حتی نامزد اصلی آن ها تحلیل کردند. «منصور حقیقت پور» از نزدیکان لاریجانی وی را در تشکیل دولت هماهنگ، توانا دانسته است. «قاسم میرزایی نیکو» نماینده اصلاح طلب مجلس دهم نیز دوگانه «لاریجانی – رییسی» را محتمل‌ترین دوقطبی انتخابات می داند./ایرنا