افزایش خرافات پزشکی بعد از کرونا

۱۸ماه از شیوع کرونا در ایران می گذرد در این مدت سبک زندگی مردم تغییر کرد. بسیاری از مردم خانه نشین شدند، ماسک به ابزار همیشگی نقش بسته بر چهره افراد تبدیل شد و بسیاری افراد در این مدت چهره کامل دوستان و همکاران خود را ندیدند.مشکلات عصبی و روانپزشکی بیشتر شد و بسیاری از شاغلان بیکار یا ورشکسته شدند. حمایتی هم از آنان نشد. در حوزه پزشکی هم اتفاقات زیادی افتاد. بسیاری از پزشکان به علت ترس مردم از مراجعه و ابتلا به کرونا، مراجعان خود را از دست دادند و از طرف دیگر به علت شیوع و ابتلای بسیار بالای مردم به کرونا بیمارستانها، آزمایشگاهها و مطب های پزشکان مرتبط با این بیماری شلوغ شد.

همزمان گرایش مردم به دریافت اطلاعات پزشکی به خصوص درباره کرونا در فضای مجازی بیشتر شد. همین موضوع زمینه اپیدمی شایعات و اظهار نظرهای غیر علمی و خرافات پزشکی را در جامعه بیشتر کرد. جامعه ایران در ۱۸ ماه گذشته شکل تازه ای از زیست را تجربه کرد که کاملا با قبل از آن متفاوت است، عده زیادی از افراد سودجو و کاسبکار نیز از این فضا برای کسب منافع خود استفاده کردند و به اسم طب سنتی، مذهب و حتی با سوء استفاده از نام معصومین اهداف خود را دنبال کردند، بازاری که کم مشتری هم نبود. برای بررسی و مروری بر اتفاقاتی که در سیستم پزشکی ایران در این مدت رخ داد و تخلفاتی که در این مدت بروز کرد، در آخرین روزهای فعالیت هفتمینم دوره فعالیت سازمان نظام پزشکی به سراغ دکتر علی فتاحی، معاون انتظامی سازمان نظام پزشکی رفتیم و با او به گفت و گو نشستیم که با هم می خوانیم:

یک دوره دیگر از فعالیت سازمان نظام پزشکی رو به پایان است، این دوره همزمان شد با همه گیری کرونا، در این دوره به علت شیوع کرونا احتمالا برخی خدمات روتین (معمولی) پزشکی، مثل برخی جراحی ها کمتر شد و شاید به همین علت میزان تخلفات پزشکی هم کمتر شده باشد، همه گیری کرونا چه تاثیری بر خدمات پزشکی و سلامت داشت؟

فتاحی: در شرایط اپیدمی، کار کردن برای پزشک و کادر درمان و حتی بیماران متفاوت و در این شرایط کار پزشکان سخت می شود. به خصوص اینکه با بیماری مواجه هستیم که چهره آن بسیار مرموز است و با چهره های مختلف بروز می کند. مارک (علامت) کرونا زدن روی یک بیمار، مثل سرماخوردگی نیست. مجبوریم چنین بیماری را حداقل دو هفته قرنطینه کنیم. تبعات اقتصادی، اجتماعی زیادی مثل خانه نشینی، مشکلات روانی و قطع شدن ارتباطات را به دنبال داشت. برای همین برای یک پزشک سخت است که روی یک بیمار قبل از اطمینان، مارک کرونا داشتن یا نداشتن بزند. آزمایش ها در برخی موارد قطعی نیستند. تا چندی پیش هنوز کادر پزشکی شناخت کافی نسبت به این بیماری نداشت به همین علت اولین شهدای سلامت، کادر پزشکی بودند و تاکنون بیش از ۳۰۰ نفر از کادر پزشکی در راه نجات بیماران شهید شدند. در هر صورت کرونا بر نحوه کار و فعالیت پزشکان خیلی تاثیر گذاشت. اپیدمی کرونا بر زندگی بیماران نیز بسیار اثرگذار بود. تعداد زیادی از بیماران به علت ترس از کرونا به مطب مراجعه نمی کردند به همین علت بیماری آنها مزمن و کهنه می شد.

 آماری از میزان افزایش بیماری ها، مزمن شدن بیماری، مرگ و میر ناشی از آن یا لغو خدمات پزشکی بعد از کرونا دارید؟

فتاحی: در رشته های مختلف متفاوت است. در برخی رشته ها مثل زیبایی یا اطفال میزان کاهش مراجعات به وضوح روشن است. تعطیل شدن مدارس و کاهش بسیاری از رفت و آمدها در بین مردم باعث شد که بیماری های واگیر غیر از کووید در بین مردم خیلی کمتر شود. وقتی برای جلوگیری از کرونا، اقدامات پیشگیرانه را انجام می دهیم، به طور طبیعی سایر بیماری های واگیر مثل سرماخوردگی ها خیلی کمتر می شود. در یک سال گذشته با این نوع بیماری ها خیلی کمتر مواجه بودیم. به همین علت در این دوره بسیاری از مطب ها خیلی خلوت شدند. کاهش مراجعه برای برخی بیماری های مزمن مثل دیابت در دوران بعد از کرونا مشهود است و در برخی رشته ها بیماری ها کمتر شده است.

این شرایط تغییری در شیوه فعالیت مراکز پزشکی به وجود آورد؟

فتاحی: شرایط بعد از اپیدمی و لزوم رعایت اصول بهداشتی مانند استفاده از ماسک و لوازم پیشگیرانه بیمارستانها، هزینه هایی ایجاد کرد. برای هر بیماری که بعد از کرونا در بیمارستان بستری می شود حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان برای لوازم پیشگیری و حفاظت فردی هزینه می شود. در بخش های ویژه این هزینه برای هر بیمار بالای ۵۰۰ هزار تومان است و هنوز مشخص نیست این هزینه را چه کسی باید پرداخت کند. هر کدام از این لباس ها حدود ۶۰ تا ۷۰ هزار تومان هزینه دارد و در چهار شیفت باید برای پرسنل عوض شود. قبل از کرونا از این لباس ها استفاده نمی شد. اگر بخواهیم این هزینه را از بیمار بگیریم، هزینه اضافی است که به بیمار تحمیل می شود و اگر قرار باشد که بیمارستان آن را پرداخت کند، منبع مالی آن برای بیمارستانهای خصوصی کجاست. در این شرایط دولت باید کمک می کرد و از بیمارستانها و مراکز درمانی خصوصی حمایت می کرد اما این حمایت را نداشتیم.

یکی از مشکلاتی که نظام سلامت در دوران کرونا داشت این بود که نتوانستیم برای بیماران یک فضای امن ایجاد کنیم. باید فضایی را در مراکز درمانی ایجاد کنیم که وقتی بیماری مراجعه می کند با فراغ بال مطمئن باشد که این فرد حتما پزشک است و حتما کار خود را بلد است و وقتی که پزشک برای او برنامه درمانی تجویز می کند، خیالش راحت باشد که برنامه و تجویز درستی است. متاسفانه در شرایطی که بیماری پیچیده و مرموزی شایع می شود با انواع و اقسام درمان ها و تجویزهای غیر علمی مواجه می شویم. مشکل اینجاست که این تجویزها و ادعاها کمتر از جانب گروه های پزشکی است. البته در گروه های پزشکی هم بوده است اما میزان آن کمتر است.

منظورتان خرافات، ادعاهای غیر علمی و غیر معتبر است که سوی افراد مدعی مطرح می شود؟

فتاحی: بله دقیقا. درمانی مورد قبول است که وزارت بهداشت، نظام پزشکی و سیستم علمی درمانی کشور آن را بپذیرد و تایید کند. خارج از این حیطه هر کس ادعایی کند مورد قبول نیست حالا فرد مدعی پزشک باشد یا بدتر از آن غیر پزشک باشد.

ممکن است برخی موارد و مصادیق آن را بفرمایید.

فتاحی: موارد آن بسیار زیاد است هم برای کرونا و هم برای سایر بیماری ها. مثلا استفاده از فلان روغن یا فلان درمان غیر علمی برای کرونا در جامعه از سوی افرادی مطرح شده که اصلا بیماری را نمی شناسند. ویروس را نمی شناسند. بدن انسان را نمی شناسند. فیزیولوژی و آناتومی بدن را نمی دانند، چطور می توانند بیماری را درمان کنند.قدم اول برای درمان یک بیماری تشخیص درست است.

ایرنا: منظورتان برخی مدعیان هستند که مثلا از روغن بنفشه، ادرار شتر یا داروهای مختلف  به اسم داروی کرونا یاد می کنند؟

فتاحی: نمی خواهم اسم ببرم.

از این ادعاهای که زیاد هم در جامعه مطرح شد، عوارضی گزارش شده است؟

فتاحی: متاسفانه این عوارض جایی ثبت نمی شود. یک مثال ساده بزنیم وقتی استفاده از ماسک برای جلوگیری از انتقال ویروس یک امر بدیهی و یک اصل علمی ساده پذیرفته شده در همه دنیاست و یک امر ثابت شده است که در پیشگیری از شیوع بیماری نقش بسیار مهمی دارد. وقتی یک فرد مدعی در بیمارستان یک فرد بیمار و ناقل را بغل می کند و به مردم می گوید نترسید. این افتخار نیست و غیر از اینکه شیوع بیماری را بیشتر کنیم نتیجه ای ندارد. در این شرایط پزشکان باید در دو جبهه بجنگند. جبهه اول مبارزه با بیماری، درمان بیماران و سختی هایی است که در این راه وجود دارد جبهه دوم جبهه مبارزه با خرافات است. در تمام دنیا هم همین طور است مخصوص کشور ما نیست. با درمان های کمکی مخالفتی نداریم. طب سنتی از قدیم مطرح بوده و همه ما در خانه هایمان از طب سنتی استفاده می کنیم.

مسئولان وزارت بهداشت برخی از این تجویزهای طب سنتی و داروهای آن را از جمله برای کرونا، تایید کردند و برخورد جدی با مدعیان نداشتند؟

فتاحی: متاسفانه همین طور است و برخورد جدی با این خرافات نمی شود. درمان های کمکی در طب سنتی وجود دارند. مشکل از اینجا شروع می شود که این مدعیان می گویند درمان اصلی را کنار بگذارید و فلان کارهای طب سنتی را انجام دهید، هیچ مشکلی هم پیش نمی آید و بیماری درمان می شود،

چقدر از این نوع تخلفات در سازمان نظام پزشکی گزارش داشتید؟

فتاحی: متاسفانه شکایت از غیر پزشکان به سازمان نظام پزشکی منعکس نمی شود. وقتی چنین مسائلی به سازمان نظام پزشکی اعلام می شود. گزارش آن را به دادستانی عمومی و انقلاب در قوه قضاییه منعکس می کنیم.

تا کنون چه تعداد گزارش این تخلفات را منعکس کرده اید؟ چه مواردی بوده است و چقدر برخورد شده است؟

فتاحی: بیش از ۵۰ مورد گزارش های موارد کلان و نه موردی از تبلیغات سوء و غیر علمی پزشکی را به قوه قضاییه منعکس کردیم. مواردی از آن را حتی به دادگاه ویژه روحانیت گزارش کردیم و اتفاقا با مواردی از آن برخورد شد.

چه برخوردهایی صورت گرفت؟

فتاحی: هم جریمه شدند و هم در مواردی از فعالیت منع شدند.

اما این مدعیان همچنان فعال هستند، مراکز بسیاری در اختیار دارند، مراجعانشان هم خیلی زیاد است.

فتاحی: بله، مراکز و مراجعان زیادی دارند. نکته درستی را می گویید. یکی از مشکلات نظام پزشکی به خصوص در دوران کرونا همین درمان های من درآوردی است که هیچ جنبه علمی ندارد و پایه و اساس آن معلوم نیست از کجاست. کی ثابت کرده است. تخلفاتی هم، در گروه پزشکی هم داشتیم، نمی گویم نداشتیم اما تعداد آن به انگشتان دست هم نمی رسد و با همه آنها که در حوزه اختیارات نظام پزشکی است برخورد کرده ایم.

برخی گروه های پزشکی در دوران کرونا از کاهش مراجعات شکایت داشتند، آیا کاهش مراجعات مردم به پزشکان به کاهش شکایات هم منجر شده است؟

فتاحی: شکایت های واصله به نظام پزشکی در ایام کرونا نسبت به قبل از آن کمتر نشده است. هر سال نسبت به سال قبل شکابت از پزشکان حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد افزایش شکایت داشته ایم. امسال و سال گذشته هم همین طور است. قطعا مشکلات بیمارانی که به خصوص درگیر کرونا هستند به شکلی است که ممکن است اقدامات درمانی پزشک منجر به شکایت شود.

بیشترین شکایات در چه حوزه ای بوده است؟

فتاحی: تعداد شکایت هایی که در نظام پزشکی از درمان بیماران کرونا شده به تعداد انگشتان دست هم نمی رسد حدود چهار یا پنج مورد بوده است که از نحوه رسیدگی به بیماران کرونا مطرح شده است ولی در مورد شکایاتی که به دادسرای جرایم پزشکی ارجاع شده آماری ندارم.

درمان ها یا داروهای مختلفی برای درمان بیماران کرونا مطرح شده است، شکایتی از روند این نوع درمان ها یا داروها نداشته اید؟

فتاحی: کرونا هنوز درمان ندارد. در دنیا هنوز دارو یا درمان تایید شده ای برای ثابت نشده است.

به هر حال از چند دارو برای بهبود این بیماران نام برده می شود.

فتاحی: تجربه نشان داده برخی از این داروها هیچ اثری در درمان کرونا نداشته است. در صورتی که در همه دنیا هم از آنها استفاده می شد.

مثل چی؟

فتاحی: مثل آنتی بیوتیک هایی که در ابتدای کرونا برای درمان کرونا مطرح شده بود. به هر حال علم با تجربه جلو می رود. البته داروهایی هم هستند که تا حدی موثر بودند و در پروتکل درمان جایگزین شدند. وزارت بهداشت نیز بر اساس داده های علمی و تجربیات به دست آمده، پروتکل ها را عوض می کرد. مهم این است که همه دستورالعمل ها از یک محل علمی و سیاستگذار معتبر صادر می شود. اگر بتوانیم با این اقدام جلوی درمان های من درآوردی را بگیریم. خیلی هنر کرده ایم.

همزمان با تغییرات در سازمان نظام پزشکی، دولت نیز تغییر کرده است. مهمترین توصیه شما به مسئولان جدید کشور برای مدیریت کرونا چیست؟

فتاحی: مهمترین کاری که می شود انجام داد. واکسیناسیون است. به هر نحوی و هر طریقی که می شود باید به صورت انبوه واکسن تامین شود. ما در ایران سابقه ۱۰۰ ساله در ساخت واکسن داریم. کار جدیدی برای ایران نیست. از کشورهای موفق دنیا در ساخت واکسن هستیم. ممکن است به علت تحریم با برخی مشکلات دیگر در تهیه مواد اولیه، جانبی و تجهیزات تولید واکسن دچار مشکل باشیم. بنابراین باید با جدید موضوع تولید واکسن را ادامه بدهیم اما از طرف دیگر نباید واردات واکسن غافل شویم. باید بهترین واکسن های دنیا را که مورد تایید مراجع علمی هستند را وارد کنیم. بهترین شیوه برای مدیریت کرونا واکسیناسیون است و در نهایت اگر بخواهیم پروتکل های بهداشتی و اجتماعی را رعایت کنیم مجبوریم برخی مشاغل را در مواقع خاص تعطیل کنیم. باید این کار را انجام دهیم.

اما این کار انجام نشد.

فتاحی: نشد چون از آنها حمایت اقتصادی صورت نگرفت. نمی توانیم به یک کارگر یا یک مغازه دار بگوییم در خانه بنشین و هیچ کمکی هم به تو نمی کنیم. دولت باید در کنار تعطیلی های اجباری به معیشت افراد هم توجه کند و گر نه در این کار موفق نخواهند بود. همان طور که تا حالا موفق نشده ایم. هر پیک و جهش ویروسی که در دنیا آمده ما هم در ایران گرفتار آن شدیم. هیچ ویروسی نیست که در دنیا آمده باشد و ما در ایران پیک آن را تجربه نکرده باشیم چون نمی توانیم آن طور که لازم است مشاغل را تعطیل کنیم. رفت و آمدها را کم کنیم. واقعیت این است که مردم خودشان باید بخواهند و همکاری کنند.

از مردم چه انتظاری وجود دارد؟

فتاحی:   بسیاری از مردم خودشان را کارشناس می دانند. وقتی یک متخصص و اهل فن حرف علمی می زند باید مردم بپذیرند ولی متخصصان و کارشناسان در همه دنیا ماسک را تجویز می کنند همه باید بپذیرند وقتی پروتکل های علمی فاصله گذاری اجتماعی را توصیه می کند همه باید به آن عمل کنند. اینکه می گوییم رفت و آمدها و مهمانی ها را کم کنیم به خاطر سلامت مردم و جامعه است. اگر در اپیدمی مردم نخواهند و همکاری نکنند، دولت به تنهایی نمی تواند کاری انجام دهد.

به جز انجام نشدن قرنطینه و کندی در واکسیناسیون، در روند مدیریت کرونا چه اشتباهاتی صورت گرفت چه مشکلات دیگری وجود داشت؟

فتاحی: به نظر من از روز اول باید مراکز درمانی به دو گروه تقسیم می شدند. مراکز درمانی درگیر کرونا و مراکز درمانی پاک. خیلی از کشورها این کار را کردند. اینکه نصف یک بیمارستان را برای کرونا بگذاریم و نصف دیگر را برای غیر کرونا، فشارهای روحی-روانی و ترس برای مردم ایجاد می کند. هر چند جدا کردن اینها خیلی کار سختی است. ۳۰ درصد بیماران کرونا هیچ علامتی ندارند. اما اگر این کار را می کردیم بیماری که شب و نصف شب به کرونا مبتلا می شد می دانست به کجا مراجعه کند. کدام بیمارستان پذیرش می کند. در این زمینه کوتاهی کردیم. ضمن اینکه وقتی کادر درمان به خصوص کادر پرستاری در مواجهه با کرونا قرار می گرفت از اول باید آنها را حمایت می کردیم. از لحاظ پرداختی باید تفاوت های آشکاری ایجاد می کردیم، پرداخت هایی صورت گرفته اما قابل توجه نبوده است. خیلی سخت است که در یک محیط در بسته ۱۰۰ متری با ۱۰ بیمار کرونایی که مطمئن هستید کرونا دارند، زیر دستگاه هستند و ویروس در هوا پخش است بایستید و خدمت کنید و ۲۴ ساعت لباس هایی را بپوشید و که واقعا طاقت فرساست. دولت باید از روز اول کمک می کرد و بیماران را جدا می کرد.

چه کمک هایی باید می شد و انجام نگرفت؟ به هر حال مشکلات اقتصادی هم یک واقعیت است.

فتاحی: می دانم مشکلات هست. اما بیماران کرونا و غیر کرونا  را که در بیمارستانها می توانستیم جدا کنیم اینکه ربطی به فروش نفت و تحریم ندارد. یک بیمارستان را می گفتیم مخصوص کرونا و بیمارستان دیگر نه و پاک است. کاری که استرالیا کرد. می شد از کادر درمان حمایت بیشتری انجام داد. نمی شود به کادر درمان گفت بروید در دل کرونا و از آن طرف من برای تو دعا می کنم. کمک هایی که انجام شد قابل توجه نبود.

از وقفه ای که در ارائه برخی خدمات پزشکی بعد از کرونا ایجاد شد چه بیمارانی بیشتر متضرر شدند؟

فتاحی: بیماران مبتلا به سرطان که تومور داشتند. بیماران مزمن مثل دیابت.

یعنی آمار فوتی در این بیماران بیشتر شد؟

فتاحی: آمار فوتی را نمی دانم اما بسیاری از مردم ترس از مراجعه داشتند از شرایط حاکم در بیمارستانها ترس داشتند. نمی گویم در وضعیت کنونی فقط سیاستگذاری ها و مسئولان نقش داشتند، ترس مردم از مراجعه هم در تشدید اوضاع نقش داشت. با ایجاد بیمارستانهای پاک می شد این ترس را در بین مردم کم کرد.

سازمان نظام پزشکی هر سال آمار بیشتر تخلفات گروه های پزشکی را اعلام می کند، امسال وضعیت چطور است، بیشترین تخلفات را چه گروه هایی داشتند؟

فتاحی: هر سال بین ۳۰ تا ۳۵ هزار شکایت پزشکی ثبت می شود چه در دادسرای عمومی و انقلاب و چه در دادسرای نظام پزشکی و چه در سازمان تعزیرات حکومتی. آمار بالایی نیست. در دنیا سه درصد اقدامات درمانی منجر به شکایت می شود. در ایران زیر یک دهم درصد است و واقعا آمار شکایت از پزشکان در ایران بالا نیست ولی یک شکایت پزشکی و یک مورد قصور و تقصیر پزشکی هم خوب نیست و می تواند خسارت جبران ناپذیری داشته باشد. از ۳۰ تا ۳۵ هزار شکایت، حدود هفت هزار شاکی به دادسرای نظام پزشکی مراجعه می کنند حدود هفت هزار شکایت از پزشکان سالانه در دادسرای نظام پزشکی ثبت می شود از این تعداد حدود ۴۰ درصد شکایات به محکومیت پزشک و کادر درمان منجر می شود و حدود ۶۰ درصد حکم برائت می گیرند. نسبت این آمار در شکایات طرح شده در سازمان تغییرات و دادسرای عمومی و انقلاب نیز به همین صورت است.

رده بندی این شکایات در بین گروه هاای پزشکی چگونه است؟ بیشترین شکایت مربوط به کدام گروه پزشکی است؟

فتاحی: بیشترین شکایت از گروه پزشکان عمومی و دندانپزشکان است.

هر کدام چند درصد؟

فتاحی: در بخش سرپایی ۱۷ درصد شکایات مربوط به دندانپزشکان و ۱۴ درصد از پزشکان عمومی است. در بخش بستری بیشترین شکایت مربوط به رشته زنان و زایمان، رشته ارتوپدی و جراحی عمومی است البته باید دقت داشته باشیم، بیشترین جمعیت را در گروه پزشکی، پزشکان عمومی تشکیل می دهند و تعداد اقدامات درمانی که انجام می دهند بیشتر است نه اینکه تخلف در بین آنها بیشتر باشد. کار بیشتری انجام می دهند، جمعیت بیشتری هم دارند به همین علت قاعدتا تعداد شکایت از آنان بیشتر است. در مورد زنان و ارتوپدی نیز، هم اقدامات درمانی بیشتر است ضمن اینکه اعمال اورژانس این سه رشته قابل مقایسه با رشته های دیگر مثل گوش و حلق و بینی یا چشم نیست. خدمات اورژانس هم همان طور که می دانید شرایط خاص خود را دارد.

ریسک بالاتری دارد.

فتاحی: بله. گاهی برای نجات جان بیمار مجبوریم بدون اینکه بیمار را آماده کنیم و فشار او را کنترل کنیم یا خون را کنترل کنیم باید در شرایط اضطراری و حاد سریع عمل کنیم. طبیعتا عوارض بیشتری دارد و میزان شکایت را بالا می برد. بنابراین در کنار بررسی میزان شکایت ها باید به شرایط هر رشته نیز توجه کنیم. بنابراین این طور نیست که مثلا گروه زنان یا ارتوپدی گروه متخلفی باشند به خاطر شرایط ویژه رشته و ریسک پذیری بالاتر آن میزان شکایت بالاتر است.

یکی از مشکلات در مورد عمل های زیبایی است. بسیاری از افراد بعد از انجام این نوع عمل ها نه تنها زیبا نمی شوند بلکه دچار مشکلات بد شکلی زیادی هم می شوند و همین مساله باعث افزایش شکایت از پزشکان می شود.

فتاحی: در مورد  اعمال زیبایی متاسفانه انگیزه انجام آن در کشور ما بالاست. دلایل اجتماعی، روانی و اقتصادی خاص خودش را دارد که چرا این آمار در ایران بالاست. منجر به شکایت هم می شود. گاهی بیمار بعد از عمل زیبایی به خواسته ذهنی خودش نمی رسد. در ذهن خودش تصوری داشته و می خواسته به شکلی درآید که نشده است.

البته غیر از این موارد ذهنی و روانی گاهی بعد از عمل جراحی فرد واقعا بدشکل، نافرم و زشت می شود؟

فتاحی: بله. این اتفاقات هم می افتد. در این زمینه دو سه مشکل وجود دارد. گاهی گروهی این کار را انجام می دهند که صلاحیت حرفه ای انجام این کار را ندارند و بدتر اینکه برخی از این اعمال جراحی مثل بوتاکس را کسانی انجام می دهند که اصلا پزشک نیستند. آناتومی بدن را اصلا نمی دانند.

مثل کی؟

فتاحی: مثل آرایشگران. کسی که می خواهد ژل را تزریق کند باید به طور کامل آناتومی بدن و پوست را بلد باشد. بداند در کدام فضا باید تزریق شود. وقتی در فضای اشتباهی تزریق شود به آبسه، فیبروز و کشیدگی منجر می شود. ممکن است عوارض آن امروز هم مشخص نشود و پنج سال دیگر بروز کند.

تخلفات گروه های دیگر مثل آرایشگران به نظام پزشکی منعکس نمی شود اما چند درصد شکایت پزشکی مربوط به اعمال زیبایی است؟

فتاحی: بله همان طور که گفتید، شکایت گروه های غیر پزشکی به سازمان نظام پزشکی ارجاع نمی شود اما در گروه پزشکی حدود ۹ درصد شکایات به اعمال زیبایی مربوط می شود ولی در آمار پزشکی میزان آن بیشتر است چون معمولا احکام نظام پزشکی جنبه تنبیهی و انضباطی دارد ولی در این نوع تخلفات، هدف شاکی بازگشت هزینه و جبران خسارت است یا می خواهد دوباره عمل کند و معمولا این نوع شکایات به سازمان پزشکی قانونی ارجاع می شود.

پزشکان عمومی مجاز به انجام اعمال زیبایی هستند؟

فتاحی: پزشکان عمومی برخی تزریقات مثل بوتاکس را می توانند انجام دهند ولی عمل جراحی نمی توانند انجام دهند..

با توجه به اینکه انجام اعمال جراحی گوناگون در کشور ما مد و خیلی زیاد شده است، اگر بخواهید نسبت به عوارض و عواقب این نوع اعمال هشداری بدهید به چه مسائل و مصادیقی اشاره می کنید.

فتاحی: موارد زیادی داریم که فردی عمل فک یا بینی کرده و چون اصول درست رعایت نشده، نکروز صورت گرفته و از آنچه بوده هم بدتر شده است.

نکروز چیست؟

فتاحی: یعنی بافت از بین رفت است. موارد متعددی از این عوارض داشته و داریم. توصیه ای که برای پزشکان دارم این است که چیزی  را که آموزش دیده اند و به خوبی بلدند و در برنامه های آموزشی آنها در دوران تحصیل پزشکی بوده یا بعدا از مراجع معتبر گواهی آن را گرفته اند به آن بپردازند. هیچ عمل جراحی و اقدام پزشکی بدون عارضه نیست ولی وقتی فردی کارش را بلد باشد و انتخاب فرد خدمت گیرنده و اقدام پزشکی به درستی انجام شود و فقط برای اهداف مالی نباشد،حتما میزان عارضه به حداقل می رسد. به مردم هم توصیه می کنم که از اطلاعات منابع موثق استفاده کنند ما در عصر اطلاعات زندگی می کنیم دیگر زمانی نیست که بگوییم نمی دانستیم، کسی به ما نگفت و اشتباه کردیم. هر روز در رسانه ها نسبت به این نوع تخلفات و عوارض پزشکی در مراجع معتبر اطلاع رسانی و هشدار داده می شود. مردم با مراجعه به مراجع معتبر مثل سازمان نظام پزشکی می توانند متوجه شوند که هر کسی مجاز است چه کاری را انجام دهد و چه کارهایی عارضه دارد. باید با بینش بیشتری دست به انتخاب بزنیم. اینکه زیبایی خودم را در اختیار یک آرایشگر بگذاریم قابل پذیرش نیست.

شدیدترین برخوردی که سازمان نظام پزشکی در مقابل تخلفات پزشکان انجام می دهد، تعطیل کردن مطب است، چند مورد صدور چنین حکمی را در یک سال گذشته داشتید؟

فتاحی: نه، حتی حکم محرومیت دائم از طبابت را داشته ایم.

چند مورد بوده و چی بوده؟

فتاحی: حکم محرومیت موقت از سه ماه تا دائم از جمله احکامی است که در سازمان نظام پزشکی صادر می شود. در یک سال گذشته دو مورد محرومیت دائم پزشک از طبابت داشتیم.

چه تخلفی بوده؟

فتاحی: بهتر است عنوان نکنیم حتی از ذکر رشته آن هم معذورم چون ممکن است جو رسانه ای ایجاد شود. اما این دو نفر به طور کامل دیگر حق طبابت ندارند./اختصاصی ایرنا