میمک، مادر زخمی دیروز و کیمیای ناب امروز

ایلام – دشت میمک با کوه‌های سترگش هرگز تاریخ خونبار خویش را فراموش نمی‌کند آنگاه که خاک پاکش زیر چکمه‌های حرامیان صدام بود اما فرزندان خلف میمک آنگاه که آوازه اسارت مادر را شنیدند تاب نیاورند و اسلحه به دست راهی سرزمین مادری شدند.

میمک از یاد نمی‌برد آن زمان که صدامیان در خواب شوم خود رویای فتحش را داشتند و این سرزمین بی‌دفاع و پاک در چنگال کرکسان بعثی گرفتار شد.

در دل میمک هزاران خاطره ثبت شده است از روزهای سیاهی که دشت و دمن و کوه‌های ستیغش زیر گام‌های دژخیمان بعث زخم ناسور برمی‌داشت.

آن هنگام که انقلاب نوپدید ایران درگیر حوادث داخلی بود، صدام با تحریک و تطمیع بیگانگان در اتاق‌های فکر جنگ خود سودای حمله به ایران سربلند را پایه‌ریزی می‌کرد و برای شروع ناگهانِ جنگ، چه جایی بهتر از میمک.

جایگاه جغرافیایی و راهبردی میمک از چشمان تیزبین صدامیان هرگز دور نمانده بود و رژیم صدام ۱۰ روز زودتر از شروع  رسمی جنگ و در تاریخ ۲۰ شهریور دزدانه بر میمک چنبره زد و قبل از هر حرکتی میمک را در چنگال خود گرفت.

اهمیت راهبردی میمک باعث شده بود که صدام بارها و بارها قصد تصرفش را داشته باشد و از همان سال‌های اول انقلاب تا تاریخ ۲۰ شهریور به کرات چندین بار طمع کرده و به قصد تصرف میمک به این منطقه حمله برده بود ولی هر بار خوار و ذلیل از میمک بیرون رانده شد.

اما این بار داستان جدی‌تر از تجاوزهای پیشین بود و صدام با ارابه‌های نوین جنگی با سربازان پباده و سواره و با استفاده از اوضاع آشوب زده ایرانِ بعد انقلاب، سودای فتح ۶ روزه تهران را داشت و در اولین گام میمک را به جولانگاه خود بدل ساخت و آمده بود که بماند.

میمک آزاد و رها اکنون در دست ددمنشان خودکامه اسیر و دربند بود و چشم انتظار فرزندانش برای آزادی و رهایی.

مصاف فرزندان میمک با دژخیمان اما مصافی نابرابر بود، برنو و پران مردان ایل خزل در مقابل تانک و ارابه‌های مدرن جنگی قیاسی نابخردانه و جنگی نامتقارن بود.

اما مردان بی‌باک ایل دل به دریای خروشان مرگ زدند و در گام‌های باصلابت و دل شرزه آنان یک موضوع عیان بود، آنهم آزادی مادرشان میمک از چنگال نامحرمان دیوصفت صدامی.

مردان جسور ایل خزل می‌دانستند پران و برنو توان مقابله با تانک، نارنجک و اسلحه‌های جدید جنگی دشمن را ندارد اما باز هم با این وجود دل به آتش زدند چرا که غیرتشان اجازه نمی‌داد دیار آبا و اجدادیشان، همان سرزمین دوران خوش کودکی به دست نااهلان اسیر باشد.

میمک چشم به راه و امیدوار از شهریور تا دی ماه آزادی حوالی پنج ماه رنج اسارت را به جان خرید و در طلیعه صبح نوزدهم دی ماه دوباره رنگ آزادی را به چشم دید و دوباره مادرگونه برای فرزندانش آغوش گشود.

میمک مغرورتر و با صلابت‌تر از آن بود که اسیر بماند و فرزندان خلفش جان شیرین دادند تا مادرشان میمک در دست نااهلان سیه‌روی نماند.

آزادسازی میمک از آن جهت بسیار مهم و حائز اهمیت است که اولین تجاوز عراق به ایران قبل از شروع جنگ رسمی این کشور علیه انقلاب نوپای ایران بود و صدام به فراست دریافته بود که هر طرفی از جنگ ارتفاعات میمک را در اختیار داشته باشد برنده میدان نبرد در جبهه میانی خواهد بود چرا که این ارتفاعات تا کیلومترها از عمق جبهه‌ها در طرفین را در شعاع دید خود دارد و همین گونه هم شد و بعد از بازپس گیری میمک، عراق تاپایان جنگ در جبهه میانی زمین‌گیر شد.

صدام به علت اهمیت راهبردی ارتفاعات میمک خود شخصا در این منطقه حضور داشت و عکس معروف صدام در سنگر و دوربین شکاری به دست در حال دید زدن در دوربین شکاری در همین نقطه میمک از وی گرفته شده است.

ضربت ذوالفقار با رمز یا الله و بازپس گیری میمک اولین عملیات پیروز و موفق کشور در طول جنگ تحمیلی و بعد از شکست‌های پی در پی ایران در نوار مرزی درگیر جنگ بود و این عملیات موفق تاثیر شگرفی بر روحیه جنگاوران ایرانی داشت و بر سرنوشت جنگ اثر گذار شد و مقدمه‌ای برای پیروزی‌های دیگر و بازپس گیری خرمشهر همیشه سربلند.

بازپس گیری ارتفاعات و دشت میمک حاصل تلاقی راه بلدی عشایر خزل و تاکتیک رزمی ارتش بود که این ۲ مولفه میمک را نجات داد و اولین عملیات پیروز جنگ تحمیلی شکل گرفت.

عشایر ایل جنگاور خزل که در دامان پر مهر میمک بزرگ شده و قد کشیده و تمام کوره‌راه‌های این منطقه راهبردی را بلد بودند در همکاری تنگاتنگ خود با ارتش توانستند صدام سرمست از باده پیروزی را به خاک مذلت بکشند و خوار و زبونش سازند.

صدام بعد از شکست در عملیات موسوم به شمیشیر پیروزی نتوانست بر خشم خود فایق آید و تمامی فرماندهان درگیر در عملیات میمک را به کام مرگ کشاند و همه آن فرماندهان رزم دیده را اعدام کرد چرا که به خوبی آگاه بود از دست دادن میمک چه تبعات زیانباری برایش دارد.

بازپس گیری میمک چنان مهم و ارزشمند بود که در همان دوران مقام معظم رهبری به عنوان نماینده امام راحل در منطقه حضور یافتند و در خطبه‌های اولین نماز جمعه سال ۱۳۶۰ ماجرای بازپس گیری میمک را برای نمازگزاران بازگو کردند.

ایشان چندی پیش نیز در دیدار با اعضای کنگره ملی سه هزار شهید استان ایلام فرمودند: “استان ایلام در دوران دفاع مقدّس، یک دژ مستحکم بود. درست است که بعضی از شهرها و بعضی از مناطق این استان بین دو طرف جنگ، و یک برهه‌ای به دست خبیث منافقین دست‌به‌دست شد ، لکن این استان مثل کوه، مثل همان قلّه‌ی میمک -که بنده رفتم روی آن قلّه و از نزدیک دیدم کار رزمندگان عزیزمان را- در مقابل دشمنِ صدّامیِ خبیث ایستاد. اوّلاً از همه‌ جای کشور زودتر در معرض جنگ قرار گرفت؛ همان‌ طور که آقایان هم گفتند. دشمن قبل از اینکه به تهران و جاهای دیگر به طور رسمی حمله بکند، به ایلام حمله کرد. اوّلین شهید هم که همان شهید «شنبه‌ای» است که ایشان گفتند؛ قبل از شروع جنگ در ایلام به شهادت رسید، یعنی کلّ استان ایلام جزو اَلسّابقون در دفاع مقدّس است”.

میمک سال‌هاست از یوغ بعثیان آزاد و رها گشته و همه ساله در سالروز باز پس گیریش فرزندان این دیار به شکرانه این نعمت در دامانش حضور می‌یابند و سالگرد فتح میمک را گرامی می‌دارند.

امسال نیز یادواره فتح میمک در محل یادمان این عملیات برگزار شد و رییس هیات معارف جنگ سپهبد صیاد شیرازی در این یاداوره گفت: رزمندگان ایل خزل از سابقون دفاع مقدس هستند و حضور و مشارکت آنها در عملیات ضربت ذوالفقار و همراهی آنها با ارتش در بازپس گیری میمک فراموش‌نشدنی است.

امیر سرتیپ ستاد ناصر آراسته ادامه داد: عشایر که محافظان مرزها هستند، چشم امید کشورند و در زمان جنگ تحمیلی حضور داوطلبانه عشایر در جبهه ها در تغییر سرنوشت جنگ تاثیر غیرقابل انکار بود.

خون شهید سلیمانی جبهه مقاومت را مستحکم تر کرد

فرمانده قرارگاه ارتش در غرب کشور هم در این یادواره گفت: میمک اولین عملیات پیروز و موفق کشور در طول جنگ تحمیلی است که سرنوشت جنگ در جبهه میانی را تغییر داد.

امیر ستاد سلیمان طاهری افزود: رژیم بعثی عراق و حامیانش در آن روز با عملیات فتح میمک تحقیر شدند و اکنون نیز دشمن توان هماوردی و مقابله با ایران اسلامی را ندارد.

مطالبات رزمندگان دیروز ایلام در ستاد کل نیروهای مسلح مطرح شود

فرمانده سپاه امیرالمومنین استان ایلام نیز گفت: امنیت ما حاصل ولایت مداری مردم و حضور آنها در صحنه ها و برهه های حساس انقلاب است و عشایر استان ایلام از جمله مردم ایل خزل به کرات ولایت مداری خود را به اثبات رسانده اند.

سردار جمال شاکرمی ادامه داد: دیروز عشایر غیور ایل خزل و سایر ایلات استان ایلام رسالت و وظیفه خود در جنگ تحمیلی را انجام دادند و امروز باید مسوولان ارشد نظامی کشور خواسته ها و مطالبات رزمندگان دیروز را در جلسات ستاد کل نیروهای مسلح مطرح و پیگیری کنند.

۱۹ دیماه با عنوان نقش عشایر در جنگ در تقویم ملی ثبت شود

نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه ایلام هم در جمع نمازگزاران جمعه شهر ایلام گفت: نوزدهم دیماه سالروز فتح میمک سال ۵۹ با عنوان نقش عشایر در جنگ باید در تقویم ملی کشور ثبت شود.

حجت الاسلام والمسلمین نورالله کریمی تبار اظهار داشت: نوزدهم دیماه سال ۵۹ مصادف با فتح میمک در عملیات ضربت ذوالفقار بوده که یاد و خاطره همه دلاورمردان فاتحان میمک و بویژه عشایر غیور ایلام باید همیشه زنده نگه داشته شود.

وی افزود: عشایر دلاور ایلامی به همراه ارتش مزه تلخ شکست را به دشمن چشاندند و موجب شدند صدام برای اولین بار فرماندهان خود را به دلیل شکست در جنگ اعدام کند.

خطیب جمعه ایلام از مسوولان کشور خواست نوزدهم دیماه را به عنوان نقش عشایر در جنگ در تقویم ملی کشور ثبت کنند.

نام‌آورانی که خاک میمک را سرخ فام کردند

میمک روزگاری قدمگاه سردار شهید قاسم سلیمانی و یارانش در لشکر ۴۱ ثارالله کرمان بود و تعدادی از یارانش در این جبهه شهید و جاویدالاثر شدند که از این بین می توان به شهید احمد سلیمانی یار، همبازی و همراه سردار اشاره کرد که از طفولیت تا زمانی که مرگ در میمک بینشان جدایی افکند با هم بودند و شهادت احمد داغی سنگین و تسکین ناپذیر بر دل سردار گذاشت.

آسمان میمک محل عروج سرلشکر خلبان احمد کشوری است، همان شکارچی تیزپروازی که با پرنده آهنین خود خواب شیرین دشمن را به کابوس بدل ساخته بود و عروج آسمانیش در میمک شادی را به اردوگاه دشمن آورده بود و یادمان میمک اکنون به نام این شکارچی آسمان ها مزین شده است.

میمک در طول جنگ تحمیلی محل عروج سربازان و جان بکفان زیادی از سراسر کشور بود که خبرگزاری ایرنا نیز در این زمینه بی نصیب نبود و سال ۲۹ مهر ۶۳ شهید داریوش گودرزی کیا عکاس این خبرگزاری در حین ماموریت خبری خود در میمک به درجه رفیع شهادت نائل آمد.

اشغال میمک

در تاریخ ۱۹ شهریور۱۳۵۹ نیروهای عراق وارد استان ایلام شدند و به منطقه میمک حمله کردند که در ارتفاعات میمک با مقاومت نیروهای ایرانی مستقر در منطقه روبرو شدند.

پس از تصرف میمک و پاسگاه های حومه مهران و دهلران وزیر دفاع صدام به طور رسمی اعلام کرد: ( نیروهای مسلح عراق به مرزهای بین المللی رسیده اند و اختلافات ارضی خود را با ایران عملاً حل کردند که اشاره وی به معاهده ناتمام دولت عراق با حکومت پهلوی مبنی بر واگذاری برخی از اراضی میمک به عراق بود که بر پایه قرارداد ۱۹۷۵ بین ایران و عراق قرار بود بخشی از منطقه میمک و ارتفاعات آن (به همراه زین‌الکش و سیف ابوعبیده) به دولت عراق واگذار شود اما در عمل به دلیل ناتمام ماندن عملیات میله‌گذاری مرزی بین طرفین در سال ۱۳۵۶، مرز تا حد زیادی نامشخص باقی ماند).

با اشغال این منطقه معبر وصولی «صالح آباد سرنی» به طرف خط مرزی مورد تهدید نیروهای عراقی قرار گرفت و در نتیجه محور ایلام، صالح آباد و مهران به طور جدی نا امن شد.

عملیات میمک

عملیات ضربت ذوالفقار یا خوارزم با رمز یا الله در محور ایلام – میمک به صورت نیمه گسترده در تاریخ ۱۹ دی ماه ۱۳۵۹ به فرماندهی ارتش انجام شد و در این عملیات ۲ گردان از لشکر ۸۱زرهی، یک گردان از ستاد مشترک و عشایر ایل خزل و ژاندارمری بود انجام گرفت.

دستاوردهای عملیات

تصرف ارتفاعات کله قندی، ۶۲۰، ۵۲۵، ۵۴۰ در محورهای شمالی و جنوبی منطقه عملیات کشته و مجروح کردن ۲ هزار عراقی و به اسارت گرفتن ۱۶۴نفر، انهدام ۶۰ دستگاه تانک و نفربر، پنج دستگاه خودروی مختلف، سرنگونی ۲ فروند هواپیما و سه فروند هلیکوپتر، انهدام تیپ ۲ پیاده کوهستانی و گردان هفت تانک به میزان ۷۰ درصد از جمله تلفات و ضایعات وارد شده به عراق بوده است.

همچنین در این عملیات تعداد ۱۳ دستگاه تانک، ۲ دستگاه نفربر و تعدادی موشک مالیوتکا و اقلام مخابراتی و متفرقه به غنیمت ارتش درآمد.

در عملیات ضربت ذوالفقار تعداد ۶۰ دستگاه تانک و نفربر بعثی‌ها و همچنین ۵۰ دستگاه از انواع خودروهای مختلف نظامی ارتش عراق منهدم و تعداد ۲ فروند هواپیما و ۳ فروند بالگرد عراقی نیز سرنگون شد. تیپ ۲ پیاده کوهستانی عراق و گردان ۷ تانک آن نیز به­میزان ۷۰ درصد منهدم شدند. گفتنی است که تعداد ۱۷ دستگاه تانک، ۴ دستگاه نفربر، چندین دستگاه لودر و بلدوزر، ۵ قبضه تفنگ ۱۰۶ م­م، چندین قبضه خمپاره، تعدادی توپ ضد هوایی، موشک مالیوتکا و همچنین مقداری اقلام مخابراتی و تجهیزات متفرقه دشمن بعثی نیز به غنیمت گرفته شد.

بعد از بی نتیجه ماندن تلاش­‌های دشمن بعثی برای بازپس­‌گیری ارتفاعات میمک، بنا به دستور صدام، فرمانده تیپ مستقر در منطقه و ۲۴ نفر از نظامیان آن یگان، بلافاصله اعدام شدند.

حضور مقام معظم رهبری در سال ۱۳۶۰ در ارتفاعات میمک

در اهمیت عملیات «ذالفقار»  به  این مهم را می­‌توان  اشاره کرد که  مقام معظم رهبری به عنوان نماینده امام خمینی (ره) در منطقه عملیاتی میمک حضور و ضمن  بازدید کاملی که به عمل می‌آورند و در ادامه نیز، بیان شرح ملاحظاتشان در خصوص این عملیات غرورانگیز در اولین نمازجمعه سال ۱۳۶۰ اشاره داشت.

سپیده دم ۱۹ دی سال ۵۹ منطقه راهبردی میمک در محدوده مرزی استان ایلام با عراق که آن روزگار گرفتار بیداد صدامیان بود شاهد جانفشانی مردان ایلیاتی و دلیران ارتش بودکه با گذشت از جان، از استحکامات نظامی و آتش پرحجم دشمن گذر کردند تا این محور عملیاتی را آزاد کنند.

عملیات ضربت ذوالفقار پایان تصرف چند ماهه این منطقه توسط ارتش صدام بود که در بیستم شهریور ماه سال ۵۹، و ۱۰ روز قبل از حمله رسمی و تجاوز همه جانبه به مرزهای زمینی و هوایی جمهوری اسلامی ایران، میمک را تصرف کرد.

عشایر کوچرو و ایلات منطقه به عنوان قشری که از روزگاران کهن تاکنون به صفت مرزدار نام گرفته و مباهات می کنند تجاوز ارتش اهریمنی به مرزهای وطن و تصرف بخشی از مراتع قشلاقی خود را برنتافته و برای باز پس گیری و حفظ این منطقه مرتفع راهبردی سلاح برگرفتند و همدل با هم و هم صف با ارتش برای بیرون راندن متجاوزان جهدی جانانه را آغاز کردند و میمک را از کوه و مرتع به نماد اسطوره مبدل کردند.

اکنون که ۴۰ سال از آن روزگار تلخ می گذرد و شحنه ای تلخ که دشمن بر جان این سرزمین و مردمانش باقی گذاشت، اما میمک و مردمان سرافراز ایل خرسندند از هم آغوشی مادر و فرزندان و شادمانند از این وصل جدایی ناپذیر.

میمک که تا دیروز جولانگاه دیوسیرتان صدامی و محل کارزار فرزندان دلاورش با ددمنشان بعثی بود امروز دوباره به محل کشت و زرع فرزندانش تبدیل شده و هرجای خاکش را سرسبزی و آبادانی فراگرفته و خاک چون گهرش کیمیایی ناب در دستان کشاورزان سخت کوش ایل خزل شده است./ایرنا