نگاهی به ۱۰ کتاب که درباره امام رضا(ع) نوشته شده است

به گزارش خبرنگار کتاب ایرنا، علی بن موسی بن جعفر(ع) (۱۴۸–۲۰۳ق) هشتمین امام شیعه اثناعشری است. مشهورترین لقب او، رضا است. در حدیثی از امام جواد(ع) آمده است که لقب رضا از سوی خداوند به او داده شده است. او به عالم آل محمد و امام رئوف نیز شهرت دارد.

امام رضا(ع) در سال ۱۸۳ق، امامت را بر عهده گرفت و ۲۰ سال امام بود. دوره امامت امام رضا با خلافت هارون عباسی (۱۰ سال)، محمد امین (حدود ۵ سال) و مأمون عباسی (۵ سال) همزمان بود. براساس نقل مشهور، امام رضا(ع)، آخر ماه صفر سال ۲۰۳ق در ۵۵ سالگی در طوس به دست مأمون به شهادت رسید و در بقعه هارونیه در روستای سناباد دفن شد. امروزه حرم امام رضا، در مشهد زیارتگاه مسلمانان است.

درباره امام رضا(ع) آثار هنری متعددی اعم از شعر و رمان و فیلم و… تولید و منتشر شده است. در کتاب «مدایح رضوی در شعر فارسی»، قصیده‌هایی از ۷۲ شاعر فارسی زبان در مدح امام رضا(ع) گرد آورده شده است. در ادامه به ۱۰ کتابی که با موضوع امام رضا(ع) منتشر شده است نگاه کنیم.

کتاب راز آن بوی شگفت

فریبا کلهر در کتاب راز آن بوی شگفت داستانی را بر اساس زندگی حضرت علی ابن موسی الرضا (ع) نوشته است و با زبانی روان و شیوا، زندگی آن حضرت را برای مخاطبان نوجوان خود روایت می‌کند.

امام رضا (ع)، ۱۱ ذی‌قعده ۱۴۸ هجری قمری مصادف با ۲۹ دسامبر ۷۶۵ میلادی متولد شد و روز آخر صفر ۲۰۳ هجری قمری مصادف با ۵ سپتامبر ۸۱۸ میلادی به شهادت رسید. این امام بزرگوار، فرزند امام موسی بن جعفر و نجمه خاتون و از نسل حضرت محمد (ص) است که بعد از پدرش، امام موسی کاظم و پیش از پسرش، امام محمد تقی، به کار ساماندهی امور جامعه اسلامی و مسلمانان مشغول بوده است. زندگی امام رضا (ع) همزمان با حکومت عباسی و سه نفر از خلفای عباسی، یعنی هارون الرشید، امین و مأمون. او در این دوران با مشکلاتی از جمله جنگ‌های داخلی و شورش‌های پی در پی روبه‌رو بود. زمانی که مامون به خلافت رسید تصمیم گرفت تا امام رضا (ع) را هم در امور حکومتی دخیل کند. هرچند امام این مقام را نپذیرفت اما به سوی دربار او به راه افتاد. درباره نحوه شهادت ایشان، در منابع اهل سنت و شیعه اختلاف وجود دارد: شیعیان مامون را مسئول مستقیم شهادت امام رضا (ع) می‌دانند و اهل سنت معتقدند که امام بر اثر مسمویت با زهر از دنیا رفته است. بهرحال در محل مدفن وی، بعدها حرمی ساخته شد که همیشه برای دیدار عاشقان روی آن حضرت باز است.

کتاب راز آن بوی شگفت نوشته فریبا کلهر در ۱۴۰ صفحه در قطع خشتی در سال ۱۴۰۰ توسط انتشارات به نشر به چاپ نهم رسید.

کتاب شمرون کناردون

امیر محمد اژدری وقتی آسمانی شد۲۵ساله بود؛ اما به گفته‌ی اطرافیانش که او را به خوبی می‌شناختند، بیش از دوبرابر سنش برای رفع محرومت از چهره‌ی شهر و کشورش تلاش کرد. مسئولیت گروه پزشکی و درمانی امام رضا(ع)، مسئولیت گروه عمرانی امام رضا(ع) و عضو شورای مرکزی قرارگاه امام رضا(ع) بود. اژدری در اکثر استان‌های کشور از جمله لرستان، خوزستان، خراسان، کرمانشاه، ایلام و… سابقه انجام فعالیت‌های جهادی داشت. او در حادثه زلزله کرمانشاه از پیش‌قدمان جهادی برای کمک به مردم زلزله‌زده بود. با وجود عدم حمایت‌ها، کم کاری‌های برخی مسئولین و کمبودها و نواقص، هیچ‌گاه از پای ننشست و تا حد امکان، تلاش خود را برای آبادی سرزمینش دریغ نکرد.

این کتاب، گوشه‌ای از زندگی ‌امیرمحمد اژدری را از نگاه خودش در قالب داستانی به تصویر کشیده است.

کتاب شمرون کناردون نوشته سارا عرفانی در ۲۱۶ صفحع در قطع رقعی در سال ۱۴۰۱ توسط انتشارات شهیدکاظمی به چاپ دوم رسید.

کتاب ترجمه و متن عیون اخبار الرضا (ع)

این کتاب مجلد دوم از عیون اخبار الرضا (ع) تالیف شیخ صدوق است که مولف روایات منقول از امام رضا (ع) را در آن جمع آوری نموده و از باب ۳۱ تا باب ۶۹ موضوعات مختلفی را مطرح ساخته است. برای مثال: به بیانات امام رضا (ع) درباره ی علت ها، و احکام شرعی، ورود امام به نیشابور و سخنرانی ایشان و خروج از آن شهر، و اجابت دعای آن حضرت در طلب باران. لازم به ذکر است که این کتاب به زبان عربی نوشته شده و در هر صفحه ابتدا متن عربی و سپس ترجمه ی فارسی آمده است.

کتاب ترجمه و متن عیون اخبار الرضا (ع) اثر شیخ صدوق با ترجمه حمیدرضا مستفید در ۷۸۶ صفحه، رد قطع وزیری در سال ۱۳۸۴ توسط انتشارات دارالکتب الاسلامیه منتشر شد.

کتاب اعترافات غلامان

اعترافات غلامان داستان دوران ولایتعهدی امام رضا(ع) به قلم حمیدرضا شاه‌آبادی، زندگی امام هشتم شیعیان را از دیدگاهی تازه برای کودکان و نوجوانان روایت می‌کند.

این کتاب داستان دوران ولایتعهدی امام رضا (ع) و اعترافات ۳۰ غلام سیاه مامون در مرو است. غلامان آنچه را که در سال‌های ولایتعهدی امام رضا (ع) بر آنها گذشته، روایت می کنند و این سوال را برای خواننده مطرح می‌کنند که آیا برای غلامان هم روز جزایی هست یا نه؟

الماس، یکی از این غلامان به همراه رجاء، ابن ابی ضحاک ماموریت می‌یابند که به مدینه بروند و علی بن موسی (ع) را برای پذیرش ولیعهدی که در حقیقت تله‌ای برای به شهادت رسانیدن ایشان بود، به مرو بیاورند.

آنها غلامانی بودند که فقط اطاعت می‌کردند. علی بن موسی (ع) بعد از پذیرش دعوت مامون، سر مزار جدشان رسول اکرم (ص) می‌روند و بعد با غلامان راهی مرو می‌شوند، در حالی که آگاهی داشتند که این آخرین وداع ایشان با جدشان است، زیرا می‌دانستند که در غربت به شهادت خواهند رسید.

کتاب اعترافات غلامان نوشته حمیدرضا شاه آبادی در قطع خشتی در ۱۲۰ صفحه در سال ۱۳۹۵ توسط انتشارات کانون فکری کودکان و نوجوانان به چاپ هشتم رسید.

کتاب امام رضا (ع)

این مجموعه به زبانی ساده و روان به منظور آشنایی کودکان و نوجوانان عزیزمان با زندگی، شخصیت، افکار و سخنان بهترین مردمان در همه‌ی روزگار؛ یعنی چهارده معصوم(ع) به رشته‌ی تحریر درآمده است. مطالعه‌ی زندگی معصومین(ع)، کودکان و نوجوانان را با آموزه‌های دینی، تفکر اسلامی انسانی و راه‌های زندگی صحیح و رستگاری در دنیا و آخرت آشنا می‌سازد. این چهارده ستاره‌ی درخشان، همیشه بهترین الگو و راهنمای ما مسلمانان در همه‌ی عرصه‌های زندگی بوده و هستند؛ چرا که در سیره‌ی آنان همواره بر دانایی، نیک‌رفتاری و گفتار نیکو تأکید شده است و این بزرگان همواره داناترین، خوش‌خلق‌ترین و کامل‌ترین مردم روزگار خود بوده‌اند. مهربانی و اخلاق نیک پیامبر(ص)، شجاعت و عدالت امام علی(ع)، پاکدامنی و گذشت حضرت فاطمه(س)، کرامت و بخشش امام حسن(ع)، رشادت و ظلم‌ستیزی امام حسین(ع)، عبادت‌ها و مناجات امام سجاد(ع)، دانش امام محمد باقر(ع) که به شکافنده‌ی دانش‌ها شهره بودند، کلاس‌های درس باشکوه امام صادق(ع) و … همه و همه درس علم، اخلاق، زندگی و آزادگی را برای کودکان و نوجوانان به ارمغان خواهد آورد.

کتاب امام رضا (ع) نوشته اسماعیل هنرمندنیا در قطع خشتی در ۱۲ صفحه در سال ۱۳۹۵ توسط انتشارات سایه گستر به چاپ سوم رسید.

کتاب امام رضا علیه السلام، ره توشه عاشقان

بارگاه ملکوتی حضرت رضا (ع) قلب معنوی سرزمین ایران و شهر مقدس مشهد، قبله گاه قلوب مردم ماست. هر ساله میلیون ها زائر عاشق، گرد حرم رضوی پروانه وار طواف می کنند. و از آن مرقد نورانی، ایمان و تقوا توشه می گیرند. برماست که قدر این نعمت بزرگ را بدانیم و با تمام توان، از این عنایت پروردگار شکر گزاری کنیم و در راه معرفت آن امام رئوف گام ها برداریم. کتاب ره توشه عاشقان امام رضا (ع) به زائران حرم مطهر رضوی این امکان را می دهد تا با شناختی بیشتر از فیض زیارت بهره گیرند و با آشنایی کامل تر از بارگاه حضرت رضا (ع) به شهر و دیار خویش بازگردند.

امام رضا علیه السلام نوشته علیرضا سبحانی نسب در قطع رقعی در ۲۱۲ صفحه در سال ۱۳۹۰ توسط انتشارات جمال منتشر شد.

کتاب عدالت و یاد خدا

سخن گفتن از حضرت علی (ع)، سخن از ذات روحانی شریعت اسلام است؛ به دلیل این که در این شخصیتمحوری صدر اسلام، انسان تبیین جداییناپذیر دو منبع اساسی روحانیت اسلامی، یعنی نزول قرآن و سنت وحیانی پیامبر را درمییابد. پیامبر (ص) در این باره میفرماید: «علی با قرآن است و قرآن با علی (ع) است. آن دو از هم جدا نمیشوند تا در کنار حوض (بهشت) پیش من برگردند». بنابراین روح قرآن و روح پیامبر (ص) در علی (ع) کاملا نهادینه شدند و این نهادینه سازی دو منبع وحی اسلامی است که مسیر روحانی اسلام را تشکیل میدهد. کتاب حاضر، برگزیده پانزدهمین دوره جایزه جهانی کتاب سال ۱۳۸۶ جمهوری اسلامی ایران در تهران و کتاب سال ۱۳۸۶ ولایت در قم است که توسط آقای دکتر «رضاشاه کاظمی» محقق ایرانی پاکستانی و مالکیمذهب مقیم انگلستان، به نگارش درآمده است. در این کتاب آشنایی با روحانیت امام علی (ع) مد نظر بوده و مفهوم عدالت در «نهج البلاغه» و رسیدن به معنویت از طریق ادراک خداوند شرح داده شده است. در بخش پایانی کتاب، خطبه اول و نامه امام به «مالک اشتر» آورده شده است.

کتاب عدالت و یاد خدا نوشته رضا شاه کاظمی و ترجمه مهدی شفیعیان در قطع وزیری، با ۳۱۶ صفحه در سال ۱۳۸۹ توسط انتشارات دانشگاه امام صادق(ع) منتشر شد.

کتاب ستاره من

این کتاب دربردارنده ۴۰ قصه از زندگی امام رضا علیه السلام است، حکایات و داستان هایی سرشار از درس ها و پندهای عرفانی و عبرت آموز که برجان و اندیشه ی نوپای کودکان رسوخ می کند و آنان را با گوشه ای از رفتار، کردار و سخنان این وجود آسمانی آشنا می سازد.

کتاب ستاره من نوشته ناصر نادری در قطع رقعی در ۱۲۰ صفحه در سال ۱۴۰۰ توسط انتشارات به نشر به چاپ چهارم رسید.

کتاب یک قمقمه دریا اثر محمدهادی زاهدی

در این کتاب عناوینی چون ولایت، خانواده، امامت، رضا، امتداد پیامبر (ص)، ولایت‌عهدی، در نیشابور، امام و مأمون، خبر از آینده، مناظرات، عالم آل محمد (ص)، تفسیر، عبادت و دعا، آداب، مردم‌داری، کرامات آفتاب، جود و بخشندگی شهادت، زیارت آفتاب سفارش‌ها و مسابقه‌های فرهنگی به چشم می‌خورد. «یک قمقمه دریا»، قمقمه‌ای از اقیانوس عظیم رضوی است که در آن با رعایت ایجاز و گزیده‌گویی و با ادبیاتی روان، گوشه‌هایی از زندگانی حضرت رضا (ع) به شکل داستانی عنوان شده است. تمامی منابع به کار رفته در این کتاب، از منابع دست اول است و علاقه‌مندان می‌توانند برای آگاهی بیش‌تر و کامل‌تر، به اصل منابع که در انتهای هر بخش آمده است، مراجعه کنند.

کتاب یک قمقمه دریا نوشته محمدهادی زاهدی در قطع رقعی در ۱۲۰ صفحه در سال ۱۴۰۱ توسط انتشارات به نشر به چاپ پنجم رسید.

کتاب زندگی به سبک خورشید

این اثر سیری در سیره و سبک زندگی امام رضا (ع) می باشد.نویسنده در این نوشتار سبک زندگی رضوی را آموخته و قدری همراه پیشوای معصوم (ع) خود به زندگی اهل ایمان سرک می کشد.

سیری در سیره هشتمین حجت خدا (ع) ما را با شیوه زندگانی خاندان پیامبر (ص) آشنا می سازد؛ آنان همواره الگوی علمی پیروان خود بوده و با رفتار خود راه درست را به اهل ایمان نشان داده اند.

برای تبیین سبک زندگی رضوی مجموعه احادیثی مرتبط از کتاب های معتبری همچون کتاب شریف الکافی، عیون اخبار الرضا(ع)، الارشاد شیخ مفید، بحارالانوار گرد آوری شده است و به گفته نویسنده کتاب در پانوشت برخی داستان ها چند منبع ذکر شده و دلیل این تعدد هم منابع مختلفی است که در گرد آوری این کتاب استفاده شده است.

امام (ع) و خانواده و خویشان، امام (ع) و مردم، امام (ع) و حاکمان، امام (ع) خوراک و بهداشت، امام (ع) و علم و حکمت، امام و معصومان (ع)، امام (ع) و عبادت و امام (ع) دعا و ذکر، هشت بخش کتاب “زندگی به سبک خورشید” است.

کتاب زندگی به سبک خورشید اثر مهدی غلامعلی در قطع رقعی در ۱۸۲ صفحه در سال ۱۳۹۲ توسط انتشارات جمال منتشر شد./ایرنا