بازگشایی دانشگاهها،مدارس و حلقه مفقوده اطلس جامع آموزشی

قریب به دو سال آزگار است که مهمان ناخوانده ای به اسم کرونا شور و شوق کلاس های درس، بازگشایی مدارس، بوی ماه مهر و راه مدرسه را به محاق برده و فرآیند آموزش را در هاله ای از ابهام قرار داده است.

مدارس و کلاس های درس را نوآموزان و فراگیرانی تشکیل می دهند که برای اکتشاف جهان و یادگیری ثمربخش در آن گرد هم می آیند و از این واحد‌های کوچک اجتماع،انتظارات فراوان می رود و متأسفانه قریب به دو سال آزگار است که مهمان ناخوانده ای به اسم کرونا این شور و شوق کلاس های درس، بازگشایی مدارس، بوی ماه مهر و راه مدرسه را به محاق برده و فرآیند آموزش را در هاله ای از ابهام قرار داده است و دانش آموزان را دچار کسوف و معلمان را رخوت یاددادن فراگرفته است.

دیگر پای فانوس ها در روستاهایی که هنوز برق آن مناطق را روشنایی نبخشیده دانش آموزان ابتدایی و نعمت زاده ها به روایت عباس کیارستمی کارگردان فقید و شهیر معاصر«مشق شب» نمی نویسند و درس های شیرین و پرکشش روباه و زاغ،پتروس، دهقان فداکار و حسنک کجایی نشاط کلاس ها را شبیه فیلم کودکانه آنشرلی که کودکان را هنگام پخش از شبکه پویا پای گیرنده های تلویزیون میخکوب می کند برنمی انگیزاند و دیگر چوب معلم ۲۰ماه تمام است زمزمه محبت نیست و کودکان گریزپای از درس و مشق گریخته را دیگر به مکتب و مدرسه رهنمون نمی سازد و شعر زیبا و منحصر به فرد «انار» مصطفی رحماندوست و «یار مهربان» عباس یمینی شریف ورد زبان دانش آموزان پایه ابتدایی نیست؛ بدجور دلمان برای بوی نمور نیمکت ها،کلاس های سرد، بخاری های نفتی، گچ و تخته سیاه تنگ می زند و کرونا این فهرست شیندلر و همه این زیبایی ها و خاطرات نوستالژیک ما را تصاحب کرده است؛ آه کلاس درس و مدرسه ما چه سبز بود و آوخ که این ویروس منحوس با کلاه تاجدار منگوله دارش اکنون آن ها را از ما دریغ کرده است و آوای جارچی ها در دل شب عتیقه شده است و دیگر شهر در امن و امان نیست و آدم ها به جای اینکه در بهار خواب و تراس و پنت هاوس خانه هایشان بخوابند دسته دسته در وادی خاموشان آرام می گیرند و این روایت کرونا دیوانه از قفس پریده ای است که نقش آن را«جک نیکلسون»بازی نمی کند و بی احتیاطی و عادی انگاری ما است که چوب لای چرخ نفس کشیدن همنوعان ما گذاشته است به باور اریک فروم آنچه آموزش و پرورش می تواند و باید بکند این است که به مردم کمک کند تا«انسان»بار آیند.

انسان واقعا تربیت یافته، نیروهای خود را رشد و گسترش می دهد و می تواند آنها و شناخت خود از جهان را برای مواجهه با هر مشکلی که پیش می آید به کار ببرد. او آماده است که از وقت آزادش استفاده انسانی بکند. این در حقیقت،مقصود تربیت در کودکی و نوجوانی است. از این رو معلمان موفق تنها کسانی نیستند که در عرضه مطالب،متخصص،قانع کننده و برتر باشند بلکه معلمانی موفق هستند که به شاگردان خود مطالب شناختی و اجتماعی را عرضه می کنند و نحوه استفاده مؤثر از آن را می آموزند.

به بیان استاد شهید مرتضی مطهری:«من معلمی را می ستایم که اندیشیدن را به من بیاموزد نه اندیشه ها را»و در جوامع امروزی به پیچیدگی های فزاینده آن،پیش از آن که«آموزگار»باشند باید توانا سازان،پرسشگران و سازمان دهندگان یادگیری باشند.

برشمردن ویژگی های معلمان کارآمد،بسیار دشوار است دانیل دیوک،مدیریت کلاس درس را چنین توصیف می کند:«تهیه تدارکات و اتخاذ شیوه های لازم برای ایجاد و حفظ محیطی که آموزش و آموختن بتواند در آن اتفاق بیفتد.»در واقع اداره کلاس درس شرط اولیه تدریس قلمداد می شود.

محققان نیز دریافته اند که پیشرفت دانش آموزان کلاس هایی که به خوبی اداره می شوند بیشتر است. این احتمال وجود دارد که دانش آموزان این گونه کلاس ها کار بیشتری انجام دهند و یادگیری آنها بهتر سازمان یابد؛ ویژگی های معلمان کارآمد عبارت است از:

۱-ارتباط مؤثر  با فراگیران

۲-افزایش توان تدریس

۳-علاقمندی به تدریس

۴-اهمیت به درگیر کردن فراگیران

در یادگیری.به چند روش اساسی،معلمان می توانند به دانش آموزان خود نشان دهند که بزرگسالانی قابل اعتماد و اطمینان هستند از جمله:

الف-اجتناب از کاربرد افراطی و شدید تنبیه و پاداش

ب-اجتناب از شوخی های آزارنده با دانش آموزان

ج-رعایت عدالت و اجتناب از تبعیض د-آرامش،ثبات و چشم پوشی

ن-تنظیم انتظارات بالا و قابل دسترس برای موفقیت دانش آموزان؛ که البته شرط حصول این راهکارها بازگشایی مجدد و حضور در کلاس های درس است که فعلا کرونا همه این موفقیت های گذشته را زیر سوأل برده و در سیطره خویش قرار داده است و کیفیت آموزش و تحصیل را از آن رویه تصاعدی به شدت کاهشی و سینوسی کرده و دانش آموزان را دچار افسردگی و چاقی کرده است و این هشداری جدی است که زنگ خطر را برای مسوولان، معلمان، دانش آموزان و والدین در کشور به صدا درآورده است و در تازه ترین خبرها و تصمیمات وزیر بهداشت و سرپرست وزارت آموزش و پرورش خبر از بازگشایی مدارس در آبان ماه داده اند؛ بهرام عین اللهی وزیر بهداشت بازگشایی مدارس در آبان را در گرو برنامه واکسیناسیون دانش آموزان ارزیابی کرده است و گفته است که تا حالا روش آموزش در کشور مجازی بوده و کیفیت آموزش و تحصیل پایین آمده است و دانشجویان و دانش آموزان دچار افسردگی و چاقی شده اند ولی امسال هم در حوزه دانشگاهها و هم مدارس روش ترکیبی اتخاذ و انتخاب شده است تا برای برپایی کلاس های درس بوسیله اساتید،معلمان،دانشجویان و دانش آموزان به تناسب شرایط هر استان در کلاس درس حاضر شده و تحصیل خود را ادامه دهند ولی آنچه که مهم و کلیدی است و باید گفته شود این است که کار واکسیناسیون قریب۴میلیون دانشجو و بیش از۱۳میلیون دانش آموز نیازمند یک کار اساسی و صدور بخشنامه کلی از طرف دو وزارت مهم علوم و آموزش و پرورش در حوزه آموزش کشور است که با تهیه یک اطلس جامع و نقشه راه آموزش پسا کرونایی در استان های مختلف با یک برنامه ریزی منسجم،مدون و اساسی و ارسال آن به سراسر کشور به سامان خواهد رسید.