خشکسالی و مصیبت تامین آب و علوفه عشایر ایلام

ایلام- صدای جیرجیرک ها در میان علف های خشک همراه با هرم داغ خورشید و زمین ترک برداشته، چشمه ها و جوی هایی که تا دیروز زلالی و خنکای آب روانشان هر رهگذری را به وجد می آورد اکنون تصویر نازیبایی از خشکیدگی و بی آبی را پیش چشمانت نمایان می کند.

با کاهش چشمگیر بارندگی‌های بهاری، این روزها بسیاری از مناطق عشایرنشین ایلام در اواخر دومین ماه بهار در حالی که هنوز تابستان و گرمایش از راه نرسیده است، خشک و بی علف شده و این در حالی است که در سال های قبل همیشه تداوم بارش های بهاری در این موقع از سال امتداد بهار را به زیباترین چهره تداعی می کرد اما به دلیل خساست آسمان امسال زمین تشنه تر از همیشه در تمنا برای قطره ای آب، ترک برداشته است.

این خشکسالی و کم آبی علاوه بر کاهش تولید علوفه مرتعی موجب ایجاد مشکلاتی برای مردمان سخت کوش و پر تلاش عشایر استان ایلام شده است که حالا علاوه بر دغدغه های روزمره باید در به در به دنبال چشمه ای آب برای سیراب کردن دامهای خود، کوه ها و دشت ها را پشت سر بگذارند.

یکی از عشایر منطقه درگه ایوان گفت: امسال به دلیل کاهش بارندگی، آب چشمه ها زودتر از سال های قبل خشکیده شده و با توجه به سخت گذر بودن مسیر دسترسی به آب، به زحمت فراوان آب شرب تهیه می کنیم.

زارا رحمانی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: با استفاده از اسب و الاغ، روزانه مجبور هستیم چند مشک و ظرف بزرگ آب را از آب چشمه ای که بیش از پنج کیلومتر تا محل اسکان ما فاصله دارد تامین کنیم.

وی افزود: تامین آب شرب برای خود و دامهایمان با زحمت و محنت بسیار زیادی این روزها انجام می گیرد.

وی در خصوص آب رسانی سیار توسط امور عشایری استان نیز گفت: با توجه به اینکه ما اکنون به دلیل گرمی هوا در مناطق دور از اسکان دایمی خود هستیم و راه سخت گذر است تانکرهای امور عشایری به صورت نامرتب اقدام به آب رسانی می کنند که این مساله زندگی ما را دچار اختلال کرده است.

یکی دیگر از زنان عشایر استان ایلام در حالی که مشک را پر از آب چشمه می کرد، گفت: این مشک ها در زبان کردی معروف به “کونه” هستند و معمولا از پوست گوسفند و بز با زحمت زیاد توسط خودمان درست می شود و هر روز دو تا سه مشک را پر از آب می کنیم و اگر الاغ و اسب در دسترس نداشته باشیم با کمک طناب بلندی که از موی بز درست شده و به آن ” رسن ” می گوییم به هم می بندیم و به دوش می کشیم.

ریحان شرفی افزود: آب آوردن از چشمه این روزها در این گرما و مسیر سخت و طولانی سخت ترین کار برای ما شده است و چند روز قبل یکی از دختران جوانی که همراه ما برای تهیه آب آمده بود از بالای دره به پایین افتاد و اکنون پا و دستش شکسته است.

وی اضافه کرد: زندگی ما با مشقت و سختی بسیار زیادی مواجه است و با کمترین امکانات مواجه ایم از مسئولان تقاضا می کنیم به هر طریقی که ممکن است به ما کمک کنند حداقل دغدغه تامین آب نداشته باشیم زیرا تهیه آب علاوه بر نیاز روزانه شرب برای سیراب کردن دام ها، نظافت، تهیه غذا و استحمام برای ما بسیار ضروری و حیاتی است.

وی از مسئولان تقاضا کرد: با آبرسانی سیار همچون سالهای قبل به کمک قشر عشایر بخصوص زنان و دختران که باید این رنج تامین آب را تحمل کنند و علاوه بر کارهای دیگر قبل از طلوع آفتاب برای تهیه آب اقدام کنند، کمک شود.

مدیرکل امور عشایری ایلام گفت: وضعیت بارش ها امسال نسبت به سال قبل کاهش چشمگیری داشت و با توجه به شرایط شیوع کرونا و تغییر شیوع کوچ عشایر امسال بر خلاف سال های قبل صورت گرفت.

فرشاد یاسمی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: کاهش نزولات جوی علاوه بر خشکیدگی بسیاری از چشمه ها موجب کاهش تولید علوفه در سطح مراتع وچراگاه های طبیعی این استان شد و با ادامه روند کاهش نزولات آسمانی وقوع خشکسالی در سطح مراتع و از بین رفتن کامل پوشش گیاهی در منطقه دور از انتظار نیست که در چنین شرایطی، در فصل چرای دام بر افزایش مشکلات عشایر استان دامن می زند.

وی تاکید کرد: وابستگی به تامین آب شرب و علوفه بیشترین آسیب را به دامداران عشایر وارد می کند و برای پیشگیری از این آسیب ها باید قبل از بروز خسارت به این قشر آسیب پذیر به کمک آنها بشتابیم.

وی اضافه کرد: پدیده خشکسالی به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر دامپروری اثر می‌گذارد و عمده اثرات مستقیم خشکسالی و تضعیف شدید پوشش گیاهی مراتع با کمبود و افزایش قیمت علوفه و تاثیر آن بر سلامت دام سبک بروز می‌ کند که این امر آثاری منفی بر تولید مثل دام مولد و ارزش اقتصادی کل دامپروری دارد.

مدیرکل امور عشایری ایلام گفت: در همین حال، خشکسالی سال زراعی ۱۴۰۰-۱۳۹۹، کاهش بارندگی و افزایش گرما موجب شده است پوشش گیاهی در مراتع کشور بسیار ضعیف شود و از این رو مهم است که کوچ زود هنگام و چرای زودرس دام عشایر در مناطق عشایر نشین صورت می گیرد.

آبرسانی به عشایر با ۱۵ تانکر دولتی

مدیرکل امور عشایری ایلام گفت: اکنون بوسیله ۱۵ تانکر دولتی کار آبرسانی به عشایر استان انجام می شود.

یاسمی اظهار داشت: برای مناطق سخت گذر از خودروهای اجاره ای کمک دار یا تراکتور استفاده می شد اما به دلیل نبود اعتبار امسال نمی توانیم به این مناطق آبرسانی کنیم که امیدواریم از محل بحران با اختصاص ۲۰۰میلیارد ریال این مشکل برطرف شود.

وی افزود: اکنون عشایر در حوزه ملکشاهی، آبدانان، دهلران و ایوان با مشکل تامین آب مواجه اند و عشایر منطقه کولک هم نیازمند آبرسانی سیار هستند.

وی در ادامه به مشکل علوفه دامداران عشایر استان اشاره کرد و گفت: خشکیدگی مراتع و کاهش علوفه از دیگر معضلات خشکسالی امسال است.

یاسمی گفت: از ۷۰۰هزار هکتار مراتع استان ۶۰درصد در اختیار عشایر قرار دارد که هر هکتار ۱۲۰کیلو علوفه خشک تولید می کرد اما اکنون به دلیل خشکسالی این علوفه از بین رفته است.

وی افزود: عشایر استان نیازمند ۴۲هزار تن علوفه هستند که امیدواریم از طریق وزارت جهادکشاورزی تامین شود.

وی وجود دام های مازاد را از دیگر مشکلات عشایر استان برشمرد و گفت: اکنون عشایر با ۳۰۰هزار راس دام مازاد مواجه اند که معمولا دلال ها با کمترین میزان به دلیل مشکلات عشایر اقدام به خرید آنها می کنند.

وی از مقامات ارشد استان و کشور خواست: برای رفع مشکلات عشایر همکاری بیشتری در تخصیص اعتبار و تامین نهاده های دامی و استمهال تسهیلات داشته باشند.

ضرورت حمایت از قشر مولد عشایر

معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار ایلام خواستار تامین آب شرب و علوفه دام های عشایر استان شد و گفت: با توجه به خشکسالی و کاهش نزولات جوی همه باید حامی قشر عشایر باشند.

جهانگیر رستم زاد اظهار داشت: عشایر جزو قشر مولد و تولیدکننده جامعه محسوب شده و بسیاری از محصولات و فرآورده های گوشتی و پروتئینی را تامین می کنند.

وی افزود: جامعه عشایری نه تنها سربار جامعه نیستند، بلکه با فعالیت و تلاش خود بسیاری از نیازهای کشور از جمله گوشت، شیر و مواد پرویئینی را تامین می کنند.

معاون استاندار ایلام تاکید کرد: به دلیل کاهش نزولات جوی امسال مراتع با کمبود تولید علوفه مواجه شدند و همین امر تعلیف دام های عشایر را با مشکل مواجه کرده است.

رستم زاد یادآور شد: بخشی از مشکلات جامعه عشایری از طریق مکاتبه با مرکز به منظور تامین علوفه و نهاده های دامی مورد نیاز برطرف می شود و همچنین با کمک دادستانی ممنوعیت خروج کاه و کلش استان را پیگیری کرده ایم.

وی اضافه کرد: همچنین با رایزنی با بانک های استان و مرکز درصدد استمهال تسهیلات اعطایی به جامعه عشایری هستیم.

معاون اقتصادی استاندار ایلام تاکید کرد: تامین نیازهای عشایر استان در اولویت قرار دارد و در تلاش برای جذب اعتبار از ردیف های مورد نظر برای تامین آب شرب به جامعه عشایر هستیم تا امسال با مشکل کم آبی مواجه نشوند.

به گزارش ایرنا، مناطق گرمسیری استان ایلام همه ساله از اواسط فصل پاییز میزبان ۲ هزار عشایر مهمان از استان های کرمانشاه، همدان و لرستان است که با گرم شدن هوا ایلام را به سمت مناطق سردسیری استان های خود ترک می کنند.

دامنه های کبیرکوه، دینارکوه، سیوان، مانشت، قلارنگ، شره زول و دالاب از مهمترین مناطق سردسیری عشایر استان ایلام در زمان کوچ بهاره است.

۹ هزار و ۷۳۶خانوار با ۶۰ هزار نفر جمعیت در قالب ۱۲ ایل و ۳۲ طایفه و همراه داشتن یک میلیون و ۴۰۰ هزار راس دام سبک و سنگین در استان ایلام زندگی می کنند./ایرنا